Na bijna twaalf jaar dienst zal Werner Hoyer binnenkort zijn functie als voorzitter van de Europese Investeringsbank neerleggen. In afwachting van de bekendmaking van zijn opvolger, gaf hij een toespraak op de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties.
Werner Hoyer (EIB): “Energietransitie moet niet leiden tot kolonialisme 2.0”
Waarom is dit belangrijk?
Om hun groene transitie succesvol te realiseren, maken de Europese landen een moeilijke evenwichtsoefening. Ze moeten voorkomen dat een te haastige transitie ongewenste korte-termijneffecten genereert (zoals prijsstijgingen en stroomuitval). Tegelijkertijd mogen ze niet te afhankelijk worden van andere landen en zich niet in een zwakke positie manoeuvreren. Dit risico bestaat ten opzichte van grote machten zoals China, die hier later mogelijk gebruik van zouden kunnen maken om hen onder druk te zetten. Zoals in het verleden reeds is gebeurd, moeten ze ervoor zorgen dat armere landen niet worden benadeeld.In het nieuws: Hoyers toespraak bij de VN.
- Op donderdag sprak de voorzitter van de Europese Investeringsbank de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties toe.
- Werner Hoyer prees de verdiensten van de groene transitie, maar waarschuwde de Europeanen ervoor om op hun hoede te blijven.
Zeer goede bedoelingen
De details: wat zei hij?
- Hoyer begon zijn toespraak met clichés. Hij beweerde dat “ambitieuze klimaatactie de belangrijkste motor voor ontwikkeling in de komende jaren zal zijn. Schone energie is nu veel goedkoper, sneller te implementeren en betrouwbaarder.” Hij benadrukte ook dat “hernieuwbare energie voor vele landen de enige weg is naar energieonafhankelijkheid en veelal de meest efficiënte optie.”
- Verder benadrukte hij dat decarbonisatie “banen schept”. “In een ontwikkelingscontext betekent decarbonisatie geen deïndustrialisatie, integendeel”, zei hij. Ambitieuze klimaatmaatregelen bieden enorme investeringsmogelijkheden.”
- Tot slot betoogde de voorzitter van de EIB dat de groene transitie geen “eenrichtingsverkeer” mocht worden. “Klimaatactie mag niet veranderen in kolonialisme 2.0”, waarschuwde hij, voordat hij enkele voorbeelden gaf.
- “Europese landen kunnen niet zomaar de natuurlijke hulpbronnen van het Zuiden exploiteren. Noch de essentiële grondstoffen gebruiken die nodig zijn voor de productie van groene waterstof, batterijen en elektrificatie,” legde Hoyer uit.
- “We moeten op hoog niveau samenwerken om gezamenlijke investeringsmogelijkheden te ontdekken, en we moeten hier vanaf het begin eerlijk over zijn,” voegde hij toe.
- Hoyer wees erop dat de EIB vorig jaar een nieuwe tak heeft gelanceerd met de naam “EIB Wereld”. De investeringen helpen “stabiliteit en duurzame groei tot stand te brengen en klimaatverandering tegen te gaan”, aldus de website van de instelling.
- In 2022 hebben door de EIB-gefinancierde projecten buiten de EU ruim 2,1 miljoen huishoudens van hernieuwbare elektriciteit voorzien.
De EIB is echter niet zonder gebreken :
- Hoyers opmerkingen zijn lovenswaardig. “De ontginning van materialen voor elektrische auto’s en windturbines is niet altijd milieuvriendelijk en kan gevolgen hebben voor de mensenrechten.”
- Een voorbeeld is de kobaltwinning in de Democratische Republiek Congo (DRC).
- In reactie op de waarschuwingen van NGO’s en om de sterke concurrentie van China tegen te gaan, heeft de Europese Commissie aan het begin van het jaar haar wet inzake kritieke grondstoffen ingevoerd. Ze heeft zich onder andere toegelegd op het zoeken naar wederzijds voordelige partnerschappen met opkomende markten en ontwikkelingseconomieën.
- De EIB benadrukt dat ze sinds 2019 geen financiering meer verstrekt voor fossiele energieprojecten, inclusief aardgas. Vorig jaar kreeg ze echter kritiek van NGO’s. Ze had namelijk de beperkingen op ‘groene’ projecten van bedrijven zonder koolstofreductieplan’, in lijn met het Parijs-akkoord, gepauzeerd.
- “Bedrijven zoals Shell, TotalEnergies, BP en Equinor hebben zeker geen financiering van de EIB nodig,” bekritiseerde Greenpeace.
- “Leningen aan bedrijven die aan greenwashing doen, benadelen degenen die echt behoefte hebben aan de EIB-middelen voor de overgang naar duurzame en energie-efficiënte economieën: kleine bedrijven, lokale overheden, overheidsinstanties en gemeenschappen.”
- “Ook de Wereldbank werd onlangs beschuldigd van het toekennen van bijna 3,7 miljard dollar aan gas- en olieprojecten in 2022. Hoewel de instelling heeft beloofd om directe financiering voor dergelijke projecten stop te zetten, valt commerciële financiering niet onder deze categorie.” (ddw)
