Sinds de uitbraak van de coronapandemie is in vele arme landen de kinderarbeid opnieuw toegenomen. In die landen hebben vele gezinnen hun inkomen verloren, terwijl scholen massaal de deuren sloten. Die factoren hebben kinderarbeid opnieuw aangemoedigd. Dat zegt een rapport van Human Rights Watch (HRW), het Initiative for Social and Economic Rights en Friends of the Nation, gebaseerd op een onderzoek bij 81 kinderen tussen acht en zeventien jaar in Ghana, Nepal en Oeganda. 

Uit de studie bleek dat een groter aantal kinderen sinds de uitbraak van de pandemie werd blootgesteld aan gevaarlijk en uitbuitend werk, met lange werkdagen en weinig loon. In sommige gevallen was er sprake van een toename van het huiselijk geweld. 

Goudwinning, tapijtweverijen en steenbakkerijen

‘De belangrijkste drijfveer achter de toegenomen kinderarbeid is de economische situatie waarmee vele gezinnen werden geconfronteerd omdat ze door de uitbraak van het coronavirus hun baan en inkomen hebben verloren’, zegt Jo Becker, directeur bij Human Rights Watch (HRW).

‘De lockdowns hebben vele landen een zware slag toegebracht. Sommige geïnterviewde kinderen benadrukten dat hun ouders leningen hadden afgesloten en schulden hadden gemaakt en dat ze dus de druk voelden om een baan te nemen om hun gezin te helpen in de noodzakelijke behoeften te voorzien.’

‘De overgrote meerderheid van de ondervraagde kinderen zegt dat hun gezinsinkomen door de pandemie en de daaruit voortvloeiende lockdowns was gedaald’, betogen de onderzoekers nog. De betrokken kinderen werden tewerkgesteld in onder meer de goudwinning, tapijtweverijen of steenbakkerijen of gingen aan de slag als riksja-bestuurder.

In alle betrokken landen werkte meer dan een derde van de geïnterviewde kinderen minstens tien uur per dag. In een aantal gevallen was er ook sprake van dagelijkse arbeid. ‘In de meeste landen is kinderarbeid verboden, maar op veel plaatsen heeft de handhaving van dergelijke wetten onder de uitbraak van de pandemie zwaar te lijden gehad’, zeggen de onderzoekers nog.

‘De wetgeving in de betrokken landen was in overeenstemming met internationale normen, maar door de uitbraak van het virus zijn de arbeidsinspecties grotendeels weggevallen. Zonder handhaving en toezicht voelden veel werkgevers zich veel minder geneigd de wetten na te leven.’

Kinderbijslag

Uit cijfers van de Internationale Arbeidsorganisatie blijkt dat de wereldwijde kinderarbeid tijdens het eerste anderhalve decennium van deze eeuw met ongeveer 38 procent was afgenomen, maar Becker merkt op dat die vooruitgang door de pandemie is teruggedraaid.

‘De vooruitgang was in sterke mate te danken aan een strategisch gebruik van kinderbijslag’, benadrukt ze. ‘Regeringen zouden dan ook gelijkaardige maatregelen moeten doorvoeren om de financiële druk op de huishoudens te verlichten, zodat de gezinnen voedsel kunnen kopen en voor hun huisvesting kunnen betalen zonder tot kinderarbeid hun toevlucht te moeten nemen.’

‘Daarnaast zijn er nationale campagnes nodig om ervoor te zorgen dat kinderen naar de klassen terugkeren zodra de scholen weer opengaan’, aldus het rapport. ‘Unicef ​​waarschuwde vorige maand dat door de uitbraak van de pandemie naar schatting 800 miljoen kinderen over de hele wereld nog steeds niet volledig terug naar school konden gaan.’

‘De meeste gezinnen hebben echter geen toegang tot internet en weten niet op welke manier ze de schooleducatie van hun kinderen zouden kunnen verder zetten. Naarmate die schoolsluitingen blijven aangeslepen, wordt het ook minder waarschijnlijk dat de getroffen kinderen naar het onderwijs zullen terugkeren.’

(evb)