Key takeaways

• De wereldwijde cocaïnemarkt kende in 2023 een ongekende groei, met een productie die een record van 3.708 ton bereikte.
• Inbeslagnames van cocaïne bereikten een record van 2.275 ton en het aantal gebruikers steeg tot 25 miljoen.
• De wereldwijde instabiliteit verergert het drugsprobleem, versterkt criminele organisaties en stuwt het drugsgebruik naar recordhoogte.

De wereldwijde cocaïnemarkt heeft in 2023 een ongekende groei doorgemaakt, volgens een rapport van het United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC). De productie bereikte een record van 3.708 ton, een scherpe stijging van 34 procent ten opzichte van 2022. Deze stijging wordt voornamelijk toegeschreven aan de uitbreiding van de cocateelt in Colombia en bijgewerkte opbrengstgegevens.

De wereldwijde inbeslagnames van cocaïne hebben ook een recordniveau van 2.275 ton bereikt, wat een aanzienlijke stijging van 68 procent betekent in de afgelopen vier jaar. Tegelijkertijd is het aantal cocaïnegebruikers gestegen van 17 miljoen tien jaar geleden naar 25 miljoen in 2023. Onderzoekers van de UNODC schrijven deze stijging toe aan een “vicieuze cirkel”, waarbij meer consumptie leidt tot meer productie.

Colombia blijft belangrijkste bron van cocaïne

Hoewel Colombia de belangrijkste bron van cocaïne blijft, breiden de smokkelnetwerken zich uit naar nieuwe markten in Azië en Afrika. Georganiseerde misdaadgroepen in de Westelijke Balkan krijgen ook steeds meer invloed op de markt.

Het rapport wijst erop dat de wereldwijde instabiliteit het drugsprobleem verergert, criminele organisaties versterkt en het drugsgebruik naar recordhoogte stuwt. Ongeveer 6 procent van de bevolking tussen 15 en 64 jaar gebruikte drugs in 2023, vergeleken met 5,2 procent in 2013. Cannabis blijft de meest gebruikte drug ter wereld.

Amfetamineachtige stimulerende middelen

In 2023 bereikte de inbeslagname van amfetamineachtige stimulerende middelen ook een ongekend niveau, goed voor bijna de helft van alle inbeslagnames van synthetische drugs wereldwijd. Synthetische opioïden, waaronder fentanyl, volgden op de voet.

Het UNODC-rapport erkent de onzekerheid over de toekomst van de captagon-handel na de val van de Syrische leider Bashar al-Assad. Syrië beweerde onlangs alle productiefaciliteiten voor captagon in beslag te hebben genomen, dat onder het regime van Assad een belangrijk exportartikel was geworden. Gegevens over inbeslagnames in 2024 en 2025 suggereren echter dat de handel in captagon doorgaat, voornamelijk naar landen op het Arabische schiereiland. Dit kan duiden op het vrijkomen van opgeslagen drugs of de voortzetting van de productie op geheime locaties.