De consumptie van antibiotica is sinds het begin van deze eeuw met 46 procent gestegen. Maar tevens moet worden vastgesteld dat er in sommige gebieden nog altijd sprake is van een gebrek aan behandelingen met deze middelen. Dat blijkt uit een onderzoek door wetenschappers van het Global Research on Antimicrobial Resistance Project (Gram), gebaseerd op gegevens over de consumptie van antibiotica door de mens in 204 landen gedurende de eerste negentien jaar van deze eeuw.

“Het overmatige en ongepaste gebruik van antibiotica is een belangrijke oorzaak van resistente infecties, maar gegevens over het gebruik van deze middelen zijn schaars”, motiveren de onderzoekers van Gram – waaronder wetenschappers van de University of Oxford, de Mahidol Oxford Tropical Medicine Research Unit (Moru) en het Institute for Health Metric and Evaluation (Ihme) – hun studie.

Uitdagingen

“Betere inzichten in de patronen van de wereldwijde antibioticaconsumptie kan ons helpen een aantal uitdagingen op het gebied van de volksgezondheid – van het bestrijden van resistente infecties tot het bieden van toegang tot basisbehandelingen – aan te pakken”, zegt onderzoeksleider Annie Browne, datawetenschapper bij de Gram.

De onderzoekers stelden vast dat in Noord-Amerika, Europa en het Midden-Oosten een hoge consumptie van antibiotica kon worden waargenomen. Dat stond in schril contrast met een bijzonder laag gebruik in de Afrikaanse Sub-Sahara en delen van Zuidoost-Azië.

Tussen de regio’s met de hoogste en laagste consumptie kon, uitgedrukt in dagelijkse dosissen per duizend inwoners, een tienvoudig verschil in toediening worden vastgesteld. In de landen met de hoogste consumptie was er daarbij sprake van 45,9 dosissen, tegenover 5 eenheden in regio’s met het laagste gebruik.

Daarnaast kwamen de wetenschappers tot de conclusie dat bij het begin van deze eeuw wereldwijd dagelijks 9,8 dosissen per duizend inwoners werden toegediend. Dat was drie jaar geleden echter opgelopen tot 14,3 dosissen. Dit betekent een toename met 46 procent.

In de landen met hoge inkomens bleef de consumptie tijdens die periode echter nagenoeg stabiel. In regio’s met lage en middelmatige inkomens bleek er daarentegen een stijging met 76 procent van 7,4 dosissen naar 13,1 dosissen.  De grootste stijging werd opgetekend in Noord-Afrika en het Midden-Oosten (111 procent) en Zuid-Azië (116 procent).

Infecties

“Deze conclusies maken duidelijk dat er nog heel wat inspanningen moeten worden gedaan om de doelstellingen van het Global Action Plan on Antimicrobial Resistance van de World Health Organization (WHO) – gebaseerd op het optimaliseren van het antibioticagebruik en het verminderen van de incidentie van infecties – te realiseren”, benadrukken de wetenschappers.

“Het is absoluut noodzakelijk om de onnodige vraag naar antibiotica te beteugelen en de antimicrobiële resistentie te bestrijden, onder meer door een betere beschikbaarheid van drinkwater en sanitaire voorzieningen.”

“Tevens moeten inspanningen worden gedaan om vaccins en snelle diagnostische tests aan te bieden. Tegelijkertijd dient de toegang tot antibiotica te worden versterkt waar en wanneer deze middelen nodig zijn.”

(jvdh)