Bij de grote multinationals heerst weinig enthousiasme om hun regionaal hoofdkwartier voor het Midden-Oosten naar Saoedi-Arabië te verhuizen. Vele bedrijven vrezen dat een dergelijke stap immers te veel nadelen zou opleveren. Dat blijkt uit getuigenissen van een aantal managers van multinationals met een vestiging in het Midden-Oosten tegenover de Britse zakenkrant Financial Times.

Uit de gesprekken blijkt dat onder meer de levensstijl in de Saoedische hoofdstad Riyad vaak de aanleiding vormt voor de opmerkelijke terughoudendheid.

Economisch centrum

Multinationals die in Saoedi-Arabië overheidscontracten willen bemachtigen, zullen voortaan ook hun regionaal hoofdkwartier in het land moeten vestigen. Dat heeft de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman bepaald. Bedrijven die Saoedische overheidscontracten ambiëren, krijgen drie jaar tijd om zich aan de nieuwe regel aan te passen.

De maatregel moet Salman helpen om Riyad om te vormen tot het belangrijkste zakelijke en financiële centrum van het Midden-Oosten, Afrika en West-Azië te maken. Riyad heeft momenteel internationaal veel minder uitstraling dan een aantal andere metropolen in de regio.

‘Multinationals die in het Midden-Oosten actief zijn, pogen zich vooral in Dubai, Abu Dhabi of Manama te vestigen,’ aldus de Financial Times. ‘Daar is men immers verzekerd van een meer liberale en westerse levensstijl. Op die manier kan de ultraconservatieve cultuur van Saoedi-Arabië worden vermeden. Vanuit centra zoals Dubai worden vaak ook de activiteiten in Saoedi-Arabië gestuurd. Dat wil Salman echter veranderen.’

De kroonprins wil miljarden investeren in de diversifiëring van de Saoedische economie en de modernisering van het land. Probleem daarbij is echter de strikte conservatieve cultuur van het land, waar onder meer alcohol is verboden.

Ook op het gebied van onderwijs haalt Saoedi-Arabië relatief slechte scores. Tevens wordt vaak verwezen naar het wispelturige karakter van Salman en mogelijke reputatieschade door allianties die met het repressieve Saoedische regime zouden worden gesloten.

Tegemoetkoming

Salman probeerde de multinationals in eerste instantie met een aantal gunsten, waaronder grote fiscale tegemoetkomingen, te lokken. ‘Maar de interesse bleek kleiner dan de kroonprins had gehoopt,’ getuigt een manager van een multinational tegenover de Financial Times.

‘Wellicht had Saoedi-Arabië erop gerekend minstens een honderdtal bedrijven te kunnen aantrekken. Uiteindelijk bleek echter minder dan een kwart interesse te tonen.’ Met een ultimatum zou de kroonprins alsnog proberen dat aantal op te drijven.

Saoedi-Arabië heeft uiteraard een aantal troeven om zich als het economisch centrum van de regio op te werpen. Het land heeft de grootste economie van het Midden-Oosten en is de grootste exporteur van petroleum in de wereld. De overheid is er bovendien de grootste motor van de economische activiteit en manifesteert zich ook als veruit de grootste investeerder.

‘In eerste instantie zou het Saoedische ultimatum bij een aantal multinationals tot paniekreacties hebben geleid, maar inmiddels lijkt dat al veel minder geworden,’ aldus nog de Financial Times. ‘Een aantal bedrijven zullen volgens de waarnemers wellicht op de eis van Salman ingaan, maar opgemerkt wordt dat er heel wat zal moeten gebeuren vooraleer er van een algemene bereidheid tot een verhuis naar Riyad sprake zou kunnen zijn.’

‘Een aantal ondernemingen heeft al duidelijk te kennen gegeven in geen geval op een dergelijk ultimatum te zullen ingaan.’

Lees ook:

• Olieprijs schiet omhoog na droneaanval op Saoedi-Arabië
• Saoedi-Arabië wil meer buitenlandse bedrijven aantrekken

(jvdh)