De run op de Silicon Valley Bank (SVB) – waarvan bijna de helft van alle door durfkapitaal gefinancierde technologiebedrijven in de Verenigde Staten afhankelijk is – is deels een herhaling van een bekend verhaal, maar het is meer dan dat. Opnieuw zijn het economisch beleid en de financiële regelgeving ontoereikend gebleken.
Het nieuws over het op één na grootste bankfaillissement in de Amerikaanse geschiedenis kwam enkele dagen nadat Federal Reserve Chair Jerome Powell het Congres had verzekerd dat de financiële toestand van de Amerikaanse banken gezond was. Maar de timing zou niet verrassend moeten zijn. Gezien de grote en snelle renteverhogingen die Powell voor elkaar kreeg – waarschijnlijk de belangrijkste sinds de renteverhogingen van voormalig Fed-voorzitter Paul Volcker van 40 jaar geleden – werd voorspeld dat dramatische bewegingen in de prijzen van financiële activa ergens in het financiële systeem een trauma zouden veroorzaken.
De Dodd -Frank Act
Maar opnieuw verzekerde Powell ons dat we ons geen zorgen hoefden te maken – ondanks overvloedige historische ervaring die aangeeft dat we ons wel zorgen moeten maken. Powell maakte deel uit van het reguleringsteam van voormalig president Donald Trump dat werkte aan het afzwakken van de Dodd-Frank bankregels die na de financiële ineenstorting van 2008 werden vastgesteld, om “kleinere” banken vrij te stellen van de normen die gelden voor de grootste, systeemrelevante banken. Naar de maatstaven van Citibank is de SVB klein. Maar het is niet klein in het leven van de miljoenen die ervan afhankelijk zijn.
De pijn van Powell
Powell zei dat er pijn zou zijn als de Fed de rente onophoudelijk zou verhogen – niet voor hem of veel van zijn vrienden in het privékapitaal, die naar verluidt van plan waren een slag te slaan omdat ze hoopten onverzekerde deposito’s bij de SVB op te kopen tegen 50-60 cent op de dollar, voordat de regering duidelijk maakte dat deze depositohouders beschermd zouden worden. De ergste pijn zou worden voorbehouden aan leden van gemarginaliseerde en kwetsbare groepen, zoals jonge niet-blanke mannen. Hun werkloosheidspercentage is doorgaans vier keer zo hoog als het nationale gemiddelde, dus een stijging van 3,6% naar 5% betekent voor hen een stijging van ongeveer 15% naar 20%. Hij roept zonder blikken of blozen op tot dergelijke verhoging van de werkloosheid (en beweert ten onrechte dat ze nodig zijn om het inflatiecijfer omlaag te brengen) zonder een beroep te doen op bijstand, of zelfs maar de kosten op lange termijn te vermelden.
Een nieuwe reeks slachtoffers
Nu, als gevolg van Powell’s ongevoelige – en totaal onnodige – pleidooi voor pijn, hebben we een nieuwe reeks slachtoffers, en Amerika’s meest dynamische sector en regio zal in de wacht worden gezet. De vaak jonge startende ondernemers van Silicon Valley dachten dat de overheid haar werk deed, dus concentreerden ze zich op innovatie, niet op het dagelijks controleren van de balans van hun bank – wat ze sowieso niet hadden kunnen doen. (Full disclosure: mijn dochter, de CEO van een onderwijsstartup, is een van die dynamische ondernemers).
Nieuwe technologie + sociale media: een cocktail dat ‘bankruns’ vergemakkelijkt
Hoewel nieuwe technologieën de fundamenten van het bankieren niet hebben veranderd, hebben ze het risico op bankruns vergroot. Het is veel gemakkelijker om geld op te nemen dan vroeger, en de sociale media zorgen voor meer geruchten die een golf van gelijktijdige opnames kunnen veroorzaken (hoewel de SVB naar verluidt gewoon niet reageerde op orders om geld over te maken, wat een juridische nachtmerrie kan worden). Naar verluidt was de ondergang van de SVB niet te wijten aan het soort slechte kredietverleningspraktijken die tot de crisis van 2008 hebben geleid en die een fundamenteel falen vertegenwoordigen van banken bij het vervullen van hun centrale rol in de kredietverlening. Het was eerder prozaïscher: alle banken doen aan “looptijdtransformatie”, het beschikbaar maken van kortetermijndeposito’s voor langetermijnbeleggingen. De SVB had langlopende obligaties gekocht, waardoor de instelling risico’s liep wanneer de rentecurves drastisch veranderden.
Limiet van 250.000 dollar is absurd
Nieuwe technologie maakt ook de oude limiet van 250.000 dollar op de federale depositoverzekering absurd: sommige bedrijven doen aan regelgevingsarbitrage door hun middelen over een groot aantal banken te verspreiden. Het is krankzinnig om hen te belonen ten koste van degenen die erop vertrouwden dat de toezichthouders hun werk zouden doen. Wat zegt het over een land wanneer degenen die hard werken en nieuwe producten introduceren die de mensen willen, ten val komen omdat het banksysteem hen in de steek laat? Een veilig en gezond banksysteem is een conditio sine qua non voor een moderne economie, en toch wekt dat van Amerika niet bepaald vertrouwen.
Een groot aantal kruisvaarders tegen overheidsregels en -voorschriften werden plots voorstanders van een reddingsoperatie van de SVB door de overheid, net zoals de financiers en beleidsmakers die de massale deregulering die leidde tot de crisis van 2008 in elkaar staken, opriepen tot het redden van degenen die de crisis veroorzaakten.(Lawrence Summers, die de financiële deregulering leidde als minister van Financiën van de VS onder president Bill Clinton, riep ook op tot een redding van de SVB – des te opmerkelijker nadat hij een sterk standpunt innam tegen het helpen van studenten met hun schuldenlast).
Het antwoord is nu hetzelfde als 15 jaar geleden. De aandeelhouders en obligatiehouders, die profiteerden van het risicovolle gedrag van de onderneming, moeten de gevolgen dragen. Maar de depositohouders van de SVB – bedrijven en huishoudens die erop vertrouwden dat de toezichthouders hun werk zouden doen, zoals ze het publiek herhaaldelijk verzekerden – moeten schadeloos worden gesteld, of dat nu boven of onder het “verzekerde” bedrag van 250.000 dollar is.
Een nog grotere marktconcentratie?
Anders zou een van Amerika’s meest levendige economische sectoren op lange termijn schade lijden; wat men ook van Big Tech vindt, innovatie moet doorgaan, ook op gebieden als groene technologie en onderwijs. Meer in het algemeen: niets doen zou een gevaarlijke boodschap zijn voor het publiek: De enige manier om er zeker van te zijn dat uw geld beschermd is, is het in de systeemrelevante “too big to fail”-banken te stoppen. Dit zou leiden tot een nog grotere marktconcentratie – en minder innovatie – in het Amerikaanse financiële systeem.
Na een angstig weekend voor de mogelijk getroffenen in het hele land heeft de regering uiteindelijk het juiste gedaan: zij garandeerde dat alle depositohouders hun geld zouden terugkrijgen en voorkwam zo een bankrun die de economie had kunnen ontwrichten. Tegelijkertijd maakten de gebeurtenissen duidelijk dat er iets mis was met het systeem.
Gewone depositohouders worden niet geacht het bankrisico te beheren
Sommigen zullen zeggen dat het redden van de spaarders van de SVB tot “moreel risico” zal leiden. Dat is onzin. De obligatiehouders en aandeelhouders van de banken lopen nog steeds risico als ze de managers niet goed controleren. Gewone depositohouders worden niet geacht het bankrisico te beheren; zij moeten erop kunnen vertrouwen dat ons regelgevingssysteem ervoor zorgt dat als een instelling zich een bank noemt, zij de financiële middelen heeft om terug te betalen wat erin is gestopt.
De SVB is meer dan het faillissement van één enkele bank. Hij staat symbool voor diepgaande tekortkomingen in de uitvoering van zowel het regelgevings- als het monetaire beleid. Net als de crisis van 2008 was het voorspelbaar en voorspeld. Laten we hopen dat degenen die deze puinhoop hebben helpen creëren, een constructieve rol kunnen spelen bij het beperken van de schade, en dat we deze keer allemaal – bankiers, beleggers, beleidsmakers en het publiek – eindelijk de juiste lessen zullen leren. We hebben strengere regelgeving nodig, om ervoor te zorgen dat alle banken veilig zijn. Alle bankdeposito’s moeten verzekerd zijn. En de kosten moeten worden gedragen door degenen die er het meest van profiteren: rijke particulieren en bedrijven en degenen die het meest afhankelijk zijn van het banksysteem, op basis van deposito’s, transacties en andere relevante maatstaven.
Het is meer dan 115 jaar geleden sinds de paniek van 1907, die leidde tot de oprichting van het Federal Reserve System. Nieuwe technologieën hebben paniek en bankruns gemakkelijker gemaakt. Maar de gevolgen kunnen nog ernstiger zijn. Het wordt tijd dat ons beleids- en regelgevingskader daarop inspeelt.
Joseph E. Stiglitz, Nobelprijswinnaar economie, is universiteitshoogleraar aan Columbia University en lid van de Independent Commission for the Reform of International Corporate Taxation.
© Project Syndicate
2023 – www.project-syndicate.org
