De Europese Centrale Bank (ECB) heeft vandaag uitgepakt met de grootste renteverhoging ooit. De toezichthouder trekt de rente op met 75 basispunten. Wat betekent dat voor jouw portefeuille?
Het komt niet geheel als een verrassing: de ECB verhoogt de rente met 75 basispunten. Verschillende beleidsmakers hadden al aangegeven dat de kans bestond dat er zo’n forse renteverhoging, naar het voorbeeld van de Federal Reserve, onze richting zou uitkomen.
De toezichthouder doet dat omdat de Europese inflatie momenteel niet aan kracht verliest. Zo is het leven in de eurozone vorige maand 9,1 procent duurder geworden. In juli kwam de geldontwaarding uit op 8,9 procent. Maar wat betekent zo’n forse renteverhoging voor jouw geld?
De spaarder
Een renteverhoging is in principe goed nieuws voor de spaarder. De banken krijgen nu een rente van 0,75 procent op het geld dat ze stallen in Frankfurt. Voor de eerste renteverhoging in juli moesten ze nog 0,5 procent betalen op het overtollige spaarkapitaal. Ze hebben dus wat marge om de spaarders een extraatje te geven.
Al zal het niet zo’n vaart lopen. De financiële instellingen zullen van de huidige situatie naar alle waarschijnlijkheid gebruik maken om de winstmarges van hun traditionele verdienmodel – het omzetten van kortlopende spaardeposito’s in langlopende kredieten – te vergroten. Door het verstrakkende geldbeleid putten ze namelijk opnieuw meer winst uit het verstrekken van kredieten (zie verder). Als ze meteen de spaarrente verhogen, verkleint de winstmarge dus. Ze zullen daarom wachten op een verdere verhoging van de rente.
Toch zien we hier en daar wat bewegen bij de banken. Na de eerste renteverhoging in juli hebben verschillende banken, waaronder KBC en ING, afscheid genomen van de negatieve rente voor zakelijke klanten en/of vermogende particuliere klanten. De internetbank NIBC Direct had dan weer als eerste bank de rente op een particulier spaarboekje opgetrokken. Het ging wel om een bescheiden verhoging.
De kredietnemer
Zoals we hierboven dus hebben vermeld, zorgt een havikachtige toezichthouder ervoor dat lenen opnieuw duurder wordt. Het is niet zozeer de renteverhoging zelf die het prijskaartje van een lening de hoogte injaagt, maar wel het vooruitzicht dat de ECB ook de langetermijnrente zal bedwingen door haar balans af te bouwen. De kredietgevers baseren zich onder meer op de langetermijnrente om het prijskaartje van een woonlening te bepalen.
Door jarenlang staats- en bedrijfsobligaties op te kopen is de balans van de toezichthouder toegenomen tot 8.750 miljard euro. Bedoeling was dus om de langetermijnrente te verlagen. Er werd eerder al beslist om de netto-aankopen onder het zogenaamde APP- en PEPP-programma stop te zetten, wat betekent dat de toezichthouder enkel nog het kapitaal van schuldpapier op de vervaldag herinvesteert. Op dat vlak verandert er momenteel niets.
Sinds begin dit jaar is de Belgische langetermijnrente gestegen van 0,2 naar 2,22 procent. En de impact daarvan zien we meteen wanneer we naar de woonkredieten kijken. Volgens de rentebarometer van Immotheker is de rente op een woonlening met een looptijd van 25 jaar en een quotiteit – de verhouding tussen het leenbedrag en de actuele waarde van de woning – van maximaal 80 procent tussen 1 januari 2022 en vandaag gestegen van zo’n 1,6 tot 3,03 procent.
Het blijft wel afwachten wat de impact van een eventuele recessie zal zijn. Dat kan de ECB onder druk zetten om het geweer (opnieuw) van schouder te veranderen.
De belegger
Een renteverhoging is geen goed nieuws voor de beleggers. Om te beginnen wordt het voor bedrijven duurder om te lenen, wat dus weegt op de winstmarges. Daardoor neemt de kans toe dat je als aandelenbelegger een kleiner of geen dividend krijgt. Voorts wordt het door de stijgende rente interessanter om te beleggen in vastrentende activa, zoals obligaties.
Ironisch genoeg zien mensen met obligaties in hun portefeuille de waarde van dat schuldpapier dalen. De coupons op dat papier ligt lager dan bij nieuwe uitgiftes, waardoor er dus ook minder interesse is om obligaties op de secundaire markt te kopen.
(mah)
