De Vlaamse regering bespreekt het voorstel om vanaf 2027 geen nieuwe wagens op diesel, benzine of met hybride motor meer in te schrijven. Tegen 2030 moeten ook de ‘vervuilende’ tweedehandswagens er aan geloven. Maar is dit nu echt de beste optie? Een Japanse studie beweert alleszins van niet.

Het ambitieuze plan om de shift door te voeren naar elektrische wagens wordt vandaag door minister voor Klimaat Zuhal Demir (N-VA) besproken met verschillende werkgroepen van de Vlaamse regering. De minister wil het plan rond krijgen voor ze naar Glasgow reist (met het vliegtuig overigens) om deel te nemen aan de COP26, de klimaattop.

Laadpalen

De uitfasering van auto’s op fossiele brandstoffen gaat hoe dan ook gebeuren, maar 2027 lijkt wel zeer ambitieus. Europa legde die deadline op 2035, in vergelijking met andere landen zou enkel Noorwegen tegen 2027 al twee jaar voorop liggen. Ook federaal werd beslist om het bedrijfswagenpark tegen 2026 volledig te elektrificeren.

Naast elektrische auto’s vormen natuurlijk laadpalen een volgende zaak. Volgens de huidige akkoorden wil Vlaanderen tegen 2025 in totaal 30.000 laadpalen hebben in de regio. Met de versnelde switch wil Demir naar 100.000 laadpalen gaan. De dag van vandaag telt ons land… 4.300 laadpalen. Bij de meeste van die laadpalen duurt het ongeveer 50 minuten oplaadtijd voor je wagen terug 100 kilometer ver kan rijden. Dat is tegelijk 50 minuten waarin niemand anders de laadpaal kan gebruiken; anders dan bij tankstations, waar een tankbeurt niet meer dan enkele minuten blijft.

Goede keuze?

De vraag blijft toch vooral of het hele plan en al die investeringen (voor de gemiddelde Vlaming wordt heel het elektrische wagen-verhaal ook een investering) iets opleveren voor het klimaat, want daar draait het uiteindelijk toch om. Een Japanse studie van de Kyushu Universiteit beweert alleszins van niet.

De studie houdt vol dat langer rondrijden met wagens op fossiele brandstoffen wel eens de betere optie kan zijn: blijven rijden in auto’s met een goede brandstofefficiëntie stoot minder CO2 uit dan een nieuwe wagen aan te schaffen. Hoewel elektrische auto’s geen rechtstreekse CO2 uitstoten, doet de fabriek dit wel: hoe meer auto’s er moeten worden geproduceerd, hoe hoger de CO2-emissies.

“De CO2-emissies van auto’s gaan veel verder dan de brandstof die ze gebruiken. Ook om elektrische auto’s te maken moet je ijzererts, bouten en moeren, fabrieken en reuze-containerschepen gebruiken om ze bij de koper te krijgen. Elke stap stoot CO2 uit”, vertelt Shigemi Kagawa, hoofd van het onderzoek en professor aan de Kyushu Universiteit.

Langer houden is oplossing

De onderzoekers deden een simulatie met alle nieuw ingeschreven en gebruikte wagens in Japan tussen 1990 en 2016. Als al die auto’s 10% van hun levensduur extra zouden worden gebruikt, zou de carbon-emissie zakken met 30,7 miljoen ton CO2. De oplossing (of althans de tijdelijke) lijkt dus vooral je auto een langer leven te geven dan die nu heeft. Hiervoor moet momenteel dan sowieso naar fossiele auto’s gekeken worden: dieselmotors zijn een garantie voor de langere termijn, terwijl de accu’s van elektrische wagens na 8 jaar het al laat afweten.

Vooral het bouwen van de accu’s die in elektrische wagens zitten, resulteert in een hoge CO2-emissie. Een studie van het Nederlandse onderzoekscentrum TNO rekende uit dat een elektrische wagen in fabricatie slechter is voor het milieu dan een wagen op fossiele brandstoffen. Omdat een elektrische wagen hierna (tijdens het rijden) geen CO2 meer uitstoot en de andere varianten wel, wordt dat verschil bijgebeend na al 39.000 kilometers. Na 220.000 (de gemiddelde levensduur van auto’s) zal een elektrische wagen toch 35 tot 55 procent minder vervuilend zijn.

Hoe dan ook blijft de discussie elektrisch-fossiele brandstoffen een moeilijke. Net daarom is een grondig onderzoek naar de effectieve impact op het klimaat (vanaf het uitdenken van een concept van een wagen tot het in elkaar rammen ervan op één of andere groezelige schroothoop) zo belangrijk. En dat ambitieuze Vlaamse klimaatplan? Eerst zien, dan geloven.

(jvdh)