Nieuwe technologie, zoals artificiële intelligentie, boezemt de bevolking angst in. Dat is gegeven dat doorheen de menselijke geschiedenis kon worden opgetekend. Dat staat in het boek ‘Innovation and Its Enemies: Why People Resist New Technologies’ van auteur Calestous Juma, directeur technologie en globalisering aan het Belfer Center for Science and International Affairs van de Harvard University.
“Bill Gates, oprichter van Microsoft, heeft al gewaarschuwd voor de gevaren van artificiële intelligentie,” zegt Calestous Juma. “Elon Musk, topman van Tesla en Spacex, noemde de technologie zelfs één van de grootste existentiële bedreigingen van de mensheid.”
Koffie
“Er kunnen verschillende redenen worden gegeven voor deze oppositie tegenover nieuwe technologieën. Alvast moet worden vastgesteld dat het fenomeen al honderden jaren kan worden vastgesteld,” benadrukt de auteur. “Al in de middeleeuwen konden in het Midden-Oosten en Europa grote oppositie tegenover de introductie van koffie opgetekend. Vandaag kan hetzelfde gezegd worden van drones en genetische manipulatie.”
“De maatschappij lijkt zich te verzetten tegen nieuwe technologieën die geen toevoeging aan het menselijk bestaan aanleveren, maar diverse aspecten willen vervangen. Technologie wordt verwelkomd wanneer daarmee de menselijke ambities kunnen worden ondersteund. Dat geldt zelfs wanneer de technologie complex, duur, tijdrovend of zelfs onvolkomenheden vertoont.”
“Het verzet tegen innovaties zal echter toenemen wanneer het publiek van mening is dat de toepassingen slechts een klein gedeelte van de maatschappij ten goede zullen komen, terwijl de risico’s over de hele samenleving worden gespreid. Dat is ook de reden waarom het publiek vaak vijandig staat tegenover innovaties die door bedrijven worden gepromoot.”
“Tegelijkertijd kan worden vastgesteld dat de oppositie tegen nieuwe technologieën toeneemt naarmate het publiek ervaart dat de voordelen pas op langere termijn zullen worden gerealiseerd, terwijl de risico’s snel zouden kunnen worden ervaren. Het maakt dan ook vaak weinig indruk wanneer tegenover een sceptisch publiek wordt aangevoerd dat innovaties belangrijke voordelen voor de volgende generaties teweeg zullen brengen.”
Sociaal ondernemerschap
Sociaal ondernemerschap moet volgens Juma een antwoord bieden. “Er moeten nieuwe wegen worden verkend om uit te zoeken op welke manier bedrijven kunnen aantonen een positieve bijdrage voor de gemeenschap te betekenen,” zegt de auteur.
“Tegelijkertijd moet ermee rekening worden gehouden dat het lot van nieuwe technologieën nog altijd zal worden bepaald door de machtsverhoudingen in de maatschappij. Gedurende bijna vier eeuwen hebben de Ottomaanse heersers het drukken van korans verboden. Dat zou immers de rol van religieuze leiders als bronnen van culturele codes hebben ondermijnd. Toen echter bleek dat het gedrukte woord de macht van de heersers kon versterken, werd het verbod geleidelijk afgebouwd.”
“Nieuwe technologieën zijn ongetwijfeld essentieel voor de ondersteuning van economische groei, de invulling van menselijke behoeften en de bescherming van het leefmilieu,” besluit Juma. “Nieuwe energietechnologieën blijken noodzakelijk om een antwoord te vinden op de uitdagingen van de klimaatverandering. Hun adoptie wordt echter vaak afgeremd door de belangen van de gevestigde industrieën en andere partijen.”
