Dat ruimtereizen het immuunsysteem aantast, is al langer bekend. Dat werd duidelijk tijdens de eerste Amerikaanse Apollo-missies, toen meer dan de helft van de astronauten na hun terugkeer op aarde ziek werd door verkoudheid of andere infecties. Wetenschappers denken nu te weten hoe dat komt.

Bij sommige astronauten werden zelfs slapende virussen, zoals het waterpokkenvirus, weer actief. Wetenschappers doen daarom al tientallen jaren onderzoek naar de invloed van microzwaartekracht op het immuunsysteem. Dat doen ze onder meer door gegevens te verzamelen van bemande vluchten, te verblijven in het internationale ruimtestation ISS of door zwaartekracht na te bootsen in een laboratorium.

Immuunrespons vroegtijdig onderdrukt

In een nieuwe studie, eerder onder leiding van wijlen ex-NASA astronaut Millie Hughes-Fulford, tonen onderzoekers van de Stanford-universiteit en de universiteit van Californië (UCSF) aan dat de verzwakking van het immuunsysteem tijdens een ruimtereis waarschijnlijk voor een deel te maken heeft met een ongewone activering van de zogenoemde T-suppressorcellen.

Die cellen worden doorgaans geactiveerd om ervoor te zorgen dat een afweerreactie niet uit de hand loopt wanneer een infectie niet langer dreigend is. Maar de onderzoekers merkten dat deze T-suppressorcellen onder microzwaartekracht-​omstandigheden zich klaarmaakten om in actie te schieten nog voordat het immuunsysteem werd uitgedaagd. 

Toen ze in hun laboratorium een immuunrespons in menselijke immuuncellen, in microzwaartekracht, stimuleerden met een stof die een ziekteverwekker nabootst, ontdekten de auteurs dat de T-suppressorcellen die getriggerde immuunrespons onderdrukte. Hun bevindingen werden gepubliceerd in het vaktijdschrift Nature Scientific Reports.

Gezondheid ruimtetoeristen

Ruimtewetenschapper Jordan Spatz (UCSF) stelt dat naarmate astronauten ouder worden en ruimtereizen commerciëler worden, ook de bezorgdheid over de gezondheidstoestand van ruimtereizigers zal toenemen. ‘In het begin van het ruimtevaartprogramma waren de meeste astronauten jong en extreem gezond, maar nu hebben ze veel meer training gehad en zijn ze ouder.’

‘Bovendien zullen er, naast astronauten, met de commercialisering van de ruimtevaart veel meer oudere en minder gezonde personen zijn die microzwaartekracht zullen ervaren’, zegt Spatz. ‘Vanuit een ruimtevaartgeneeskundig perspectief zien we dat microzwaartekracht veel slechte dingen doet met het menselijk lichaam, en we hopen de mogelijkheid te krijgen om enkele van de effecten van microzwaartekracht tijdens ruimtereizen te verzachten.’

(adl)(jvdh)