Amerika leeft al decennia boven zijn stand. De laatste president die een budget in evenwicht realiseerde, was Bill Clinton in de periode 1998 – 2001. Maar de Verenigde Staten hebben belangrijke overheidsuitgaven (onderwijs, onderzoek, sociale zekerheid, infrastructuur, energietransitie). Toch vinden vele Amerikanen dat die rekening niet door hen moet worden betaald. Want de Amerikaanse overheid heeft – zoals dat in vele landen het geval is – de naam spilziek te zijn.
Waarom spreken we over de perversiteit van de Verenigde Staten?
Waarom is dit belangrijk?
De perversiteit van de Verenigde Staten ligt in het feit dat zij weigeren de noodzakelijke overheidsuitgaven te financieren door middel van belastingen. De uitgaven worden betaald door middel van financiering met buitenlandse schulden en door de overdracht aan de Verenigde Staten van een belangrijk deel van de mondiale besparingen. Dat gaat ten koste van de ontwikkeling van andere landen.Bewijs van die spilzucht vinden ze in de belastingaanslag van Teslabaas Elon Musk, de rijkste persoon ter wereld. Die moet ongeveer 12 miljard dollar aan belastingen ophoesten. Als hij al zijn opties uitoefent die volgend jaar aflopen, tenminste. Dat is een kolossaal bedrag. Maar rekening houdend met de spilzucht van de Amerikaanse overheid, die 18,6 miljard dollar per dag uitgeeft, is Musks bijdrage net voldoende om die overheid 15 uur en 25 minuten in leven te houden.
Reaganomics: “De overheid is het probleem, niet de oplossing”
Nieuwe belastingen heffen om de overheidsuitgaven te financieren, is politiek gezien altijd een heikel punt in de Verenigde Staten. Het was Ronald Reagan die goed 40 jaar geleden de Amerikanen vertelde dat de overheid nooit de oplossing, maar altijd het probleem was. “Geen enkele regering heeft zichzelf ooit vrijwillig in omvang teruggebracht. Overheidsprogramma’s, eenmaal gestart, verdwijnen nooit”, was de correcte vertaling van zijn Reaganomics.
Belastingen heffen leidde volgens hem enkel tot meer bureaucratie en minder wendbaarheid. In het eerste jaar van zijn presidentschap werden de federale inkomstenbelastingtarieven aanzienlijk verlaagd met de ondertekening van de Economic Recovery Tax Act van 1981. De voorbije 3 presidenten – George W. Bush, Barack Obama, Donald Trump – bleven de tekorten opstapelen.
Dat heeft in de VS geleid tot een chronisch begrotingstekort en een gigantische staatsschuld. Die bedraagt ondertussen meer dan 29.000 miljard dollar. De voorbije 2 jaar kwam er niet minder dan 6.000 miljard bij. Ook de regering-Biden er niet in geslaagd de belastingen op de winsten en het vermogen te verhogen.
1. Politieke patstelling verhindert deugdzaam belastingsysteem
De politieke patstelling in de Verenigde Staten verhindert dat belastingverhogingen (paarse lijn) gelijke tred houden met de stijgingen van de overheidsuitgaven (lichtgrijze lijn), blijkt uit onderzoek van de Franse zakenbank Natixis. Het resultaat is dus een structureel begrotingstekort.
2. Amerikanen sparen amper of niet
Amerikanen sparen amper of niet. Het coronajaar 2020 is de uitzondering die deze regel bevestigt (zie grafiek hieronder).
3. Buitenland schiet ter hulp
Het land bouwt dan ook een chronisch tekort tegenover het buitenland op. Want dat tekort wordt gefinancierd door een groot deel van de spaargelden van de rest van de wereld naar de VS over te hevelen. Op onderstaande grafiek is te zien hoe buitenlanders massaal Amerikaanse aandelen en obligaties opkopen (als percentage van het bbp).
4. Een volstrekt inefficiënte en perverse situatie
Dat is een volstrekt inefficiënte situatie, want de VS blijven wereldwijd het land met het hoogste bbp per hoofd van de bevolking. Eerder dan de Amerikaanse levensstijl te blijven financieren, zouden deze spaargelden dus veel beter kunnen worden aangewend om landen met een laag inkomen per hoofd van de bevolking verder te ontwikkelen.
