Het dichtbevolkte buurland van China heeft een zwak gezondheidszorgsysteem en weinig budget voor de bestrijding van het coronavirus. Toch heeft Covid-19 er nog geen enkel mensenleven geëist.
Terwijl de coronapandemie in het rijke Westen woedt, lijkt Vietnam – een ontwikkelingsland met een bevolking van 97 miljoen mensen – aan de dans te ontsnappen. Op 7 mei telde het land 271 Covid-19-gevallen, maar geen gerapporteerde doden sinds het begin van de uitbraak in januari.
In tegenstelling tot andere, rijkere Aziatische landen, is Vietnam niet in staat om massale tests uit te voeren. Terwijl Zuid-Korea eind maart 338.000 mensen had getest op het virus, lag dat cijfer in Vietnam – met slechts 15.637 tests – beduidend lager. Daarnaast waarschuwde de burgemeester van Ho Chi Minh City, een metropool met 8 miljoen inwoners, dat de ziekenhuizen in de Vietnamese stad in totaal 900 bedden op de intensive zorg hebben.
Oorlogsverklaring
Het succes van Vietnam kan gedeeltelijk toegeschreven worden aan de snelle en doeltreffende overheidsmaatregelen. Al tijdens de viering van het Vietnamees Nieuwjaar eind januari kondigde de regering aan dat het ‘de oorlog verklaarde’ aan het coronavirus, hoewel de uitbraak toen nog steeds beperkt was tot China. Ook premier Nguyen Xuan Phuc spaarde de oorlogstaal niet tijdens een bijeenkomst van de regerende Communistische Partij van Vietnam (CPV): ‘Vechten tegen deze epidemie betekent vechten tegen de vijand’.
Al op 1 februari voerde de overheid een reeks initiatieven in om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, waaronder schoolsluitingen en het opschorten van alle vluchten van en naar China. Iedereen die op een luchthaven in grote steden aankwam, werd verplicht gecontroleerd op een verhoogde lichaamstemperatuur en moest een gezondheidsverklaring invullen, met vermelding van de reis- en gezondheidsgeschiedenis. Dat geldde nadien ook voor iedereen die over land afreist naar grote steden en bepaalde provincies, en voor mensen die overheidsgebouwen of ziekenhuizen bezoeken.
Daarnaast wordt iedereen met een lichaamstemperatuur van meer dan 38 graden Celsius onmiddellijk naar het dichtstbijzijnde medische centrum gebracht voor een grondige screening. Verschillende bedrijven, banken en restaurants hebben ook hun eigen screeningprocedures ingevoerd. Soldaten en politie houden massaal een oogje in het zeil om potentiële infecties op te sporen en sociale media-gebruikers te beboeten voor het verspreiden van valse informatie.
Lockdowns en communicatie
Enkele weken na de uitbraak in de Chinese miljoenenstad Wuhan, aarzelde Vietnam niet om systematisch quarantaine-maatregelen en lockdowns in te voeren. Sinds medio februari wordt iedereen die vanuit het buitenland naar Vietnam reist bij aankomst 14 dagen in quarantaine geplaatst en getest op Covid-19. Ook wordt iedereen die in direct contact is gekomen met een besmette persoon, aangemoedigd om zich te melden bij overheidsinstanties.
Op 13 februari werd Vietnam het eerste land na China dat een grote woonwijk afsloot. Het legde een 21-daagse quarantaine op in een deel van de provincie Vinh Phuc, ten noorden van Hanoi, waar meer dan 10.000 mensen wonen. Daar waren besmettingen ontdekt bij arbeiders die terugkeerden uit Wuhan. Gezondheisfunctionarissen overal ter wereld zijn vol lof over de snelle reactie van de overheid. Zo prees Kidong Park, de vertegenwoordiger van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in Hanoi, Vietnam voor zijn ‘proactiviteit en consistentie in de hele respons’.
Naast lockdowns en quarantaines, heeft Vietnam zich vroegtijdig gericht op duidelijke communicatie met haar burgers over de ernst van het coronavirus. Verschillende leden van de Vietnamese regering schrijven de burgers dagelijks een brief met informatie over de symptomen en de beschermingsmaatregelen. Die boodschappen worden vervolgens via mobiele telefoons en in samenwerking met messaging-diensten verspreid.
Afbouwen maatregelen
Door het voorlopige succesverhaal in Vietnam, zijn vanaf donderdag kleine bijeenkomsten in heel het land opnieuw toegelaten en voor het eerst in drie weken rijden er bussen en taxi’s. Ook een aantal binnenlandse vluchten zijn opnieuw toegelaten. Maar voorzichtigheid is geboden. ‘Vele delen van de wereld zijn nog steeds besmet, dus het risico is niet voorbij voor ons’, waarschuwde premier Nguyen Xuan Phuc deze week nog.
Met een groot deel van Zuidoost-Azië nog in lockdown, blijven de mensen op straat mondmaskers dragen en blijven bijeenkomsten van meer dan 20 personen verboden. Ook de scholen blijven nog zeker enkele weken gesloten en internationale vluchten blijven geschrapt. Maar intussen blijven experts overal ter wereld vol verwondering toekijken hoe Vietnam met weinig middelen de pandemie indijkt.
‘Terwijl het misschien een uitgemaakte zaak leek dat de uitbraak van het coronavirus zo’n land zou verwoesten’, schreef Sean Fleming van het Wereld Economisch Forum (WEF) onlangs, ‘heeft Vietnam zich in plaats daarvan onderscheiden als een baken van hoe je meer kan doen met minder middelen.’