De media spreken over de “Magnificent Seven”. Daarmee bedoelen ze de 7 bedrijven die het gros van de groei van de aandelenmarkt vertegenwoordigen en die allemaal een eigenschap delen waartegen geen enkele nieuwe speler op kan: het netwerkeffect. Deze 7 bedrijven: Apple, Microsoft, Amazon, Google, Nvidia, Tesla, and Meta kunnen bijna niet meer beconcurreerd worden.

Het netwerk-effect

Wie de kans heeft om te studeren aan de Stanford University, zal daar een aantal cursussen krijgen die niet beschikbaar zijn in Europa en heel wat andere Amerikaanse universiteiten. Stanford ligt in Palo Alto, een dorp dat in het hart ligt van Silicon Valley. Die cursussen gaan over het netwerkeffect, een obsessie van de tech-industrie. Zij zijn permanent op zoek naar bedrijven die kunnen schalen, gaande van Airbnb tot Uber. We kunnen ons in Europa niet voorstellen hoezeer deze obsessie in het DNA zit van de tech-
industrie.

Michael Porter heeft het altijd gezegd

Het netwerkeffect voldoet ook aan de criteria van de grootste marketinggoeroe die de wereld heeft gekend: Michael Porter. Hij beschreef nauwgezet in zijn ‘Five Forces‘-model dat je kan winnen in een industrie als je erin slaagt om grip te krijgen over de leveranciers en over de klanten, en als je er bovendien in slaagt om geen concurrenten die te hebben die je op zeer korte termijn kunnen vervangen.

Analisten kijken zo naar de langetermijnwaarde van bedrijven. Welke bedrijven zijn bijna niet te verslaan omdat ze een aantal karakteristieken hebben die hen onverslaanbaar maken? Denk maar aan Google, dat wereldwijd 90% van de zoekmachinemarkt in handen heeft. Of Nvidia, dat een quasi monopolie heeft op de markt van chips voor AI. Om nog maar te zwijgen van Amazon in e-commerce en Microsoft in softwarediensten.

De overheden doen verwoede pogingen om marktconcentratie tegen te gaan

De overheden hebben al vele pogingen gedaan om monopolies te doorbreken. Dit gaat terug naar de Amerikaanse Sherman Act, die erin slaagde om het Standard Oil- monopolie van John D. Rockefeller – de Elon Musk van die tijd – te doorbreken. De man had omzeggens de hele oliemarkt in handen en werd door deze anti-monopoliewet verplicht zijn bedrijf op te splitsen. Tot op vandaag tracht de Amerikaanse overheid wat tegengas te geven tegen de macht van deze giganten.

Ook de Europese Unie maakt er de laatste 30 jaar werk van om te trachten deze monopolies te doorbreken. Google, Meta, Apple waren de voorbije jaren in heel wat rechtszaken rondom machtsmanipulatie betrokken. Maar geen één van die overheden is erin geslaagd om deze bedrijven te breken.

Voor de belegger in deze aandelen het nirvana

Dit heeft zoal zijn gevolgen voor de aandelenkoersen van voormelde bedrijven. De ‘Magnificent Seven’ hebben in 2023 het gros van de groei van de S&P voor hun rekening genomen.

Zij staan bovendien in voor bijna 30% van de totale marktkapitalisatie. Dit is een marktconcentratie die we in de naoorlogse economie nog niet hebben gekend.

Eigenaar van bijna alle activa

Als je het iets breder bekijkt, merk je zelfs dat de 1% van de grootste bedrijven in de VS bijna 100% van de activa in handen hebben en meer dan 80% van de inkomsten genereren. De concentratie is nog nooit zo groot geweest.

Kopen of innoveren

Bovendien zijn deze bedrijven zeer innovatief. Dit zijn geen dinosaurussen zoals de Duitse auto-industrie. En als er dan een bedrijf in slaagt om toch door te breken, hebben de “Magnificent Seven” een beproefde methode: kopen die handel. Zo kwam Instagram in handen van Meta, eigenaar van Facebook en DeepMind, een concurrent van ChatGPT4, in de klauwen van Google.

Is dit nu allemaal zo erg?

Je kan je echter afvragen of monopolies vandaag zo kwaad zijn. Er is immers een nieuw gegeven dat zich nooit heeft voorgedaan. 100 Jaar geleden kon je finaal kiezen tussen verschillende oliemerken. Het Standard Oil van Rockefeller werd finaal gesplitst in 34 (!) bedrijven waaruit Exxon, Mobil Chevron en Texaco ontstonden, de mega-multinationals die tot op vandaag nog de oliemarkt beheersen. De olie die zij produceerden was allemaal gelijkaardig.

Wij houden allemaal van deze monopolies

Dat kan je niet zeggen van de software in de Tesla-wagens, de zoekresultaten van Google, de Microsoft-suites die alle functies voor kantoor integreren en de naadloze integratie van alle hardware en software van de Appleproducten. We zijn er allemaal aan verslaafd en denken er helemaal niet aan om afscheid te nemen van die bedrijven.

We willen niet dat de zoekmachine in stukken wordt gekapt. Hoe zou het bovendien ook kunnen? De resultaten van de zoekmachine zijn niet splitsbaar. Het enige wat de overheid kan doen is boetes geven voor machtsmisbruik. Deze kolossen zien dit vandaag ook gewoon als onderdeel van zakendoen. 2 Miljard of 3 miljard boetes maakt deze bedrijven niets uit.

Binnen 30 jaar zullen we nog altijd spreken van Meta en Microsoft, tot spijt van wie het benijdt. Hun machtspositie is gewoon te groot geworden. Het is hier niet, zoals bij de banken ‘Too big to fail’ maar ‘Too good to be broken up’. (ddw)