De gasprijzen schoten kort na de Russische aanval op Oekraïne fors de hoogte in. Donderdag werd er zelfs even een prijsstijging opgetekend van ruim zo’n 60 procent. Een dag later was die stijging zo goed als volledig tenietgedaan. Waarom was dat?
De gasprijzen zijn donderdag de hoogte in geschoten als reactie op het militaire conflict in Oekraïne. De Nederlandse TTF-Future, de referentieprijs voor aardgas in Europa, voor levering in maart kwam bij sluiting van de handel rond 18 uur uit op 118,5 euro per megawattuur. Op het hoogtepunt die dag was de prijs gestegen tot 144 euro, oftewel 62 procent meer dan de dag ervoor.
Op vrijdag ging de koers van de Nederlandse TTF-Future de andere kant op. Op het einde van de handelsdag was de koers gedaald tot 94,5 euro, waarbij een groot deel van de stijging van de vorige dag werd tenietgedaan. Woensdagavond lag de prijs namelijk heel dicht bij 89 euro.
Westerse sancties mijden Russische energiesector
Na de Russische aanval donderdag hebben verschillende westerse landen sancties aangekondigd tegen Rusland. De aangekondigde maatregelen werden dan ook onmiddellijk onder de loep genomen. De eerste conclusies waren eerder geruststellend voor de energiemarkt. Met name Joe Biden besloot in zijn sanctiepakket een uitzondering op te nemen voor energiebetalingen, een cruciale bron van inkomsten voor Moskou.
De Amerikaanse president had donderdag ook deelgenomen aan een videogesprek met de leiders van de G7-landen. Hij zei achteraf dat Rusland momenteel niet wordt afgesneden van het internationale betalingssysteem SWIFT. Dat zou namelijk ook zware gevolgen hebben voor de Russische energiebedrijven.
“Biden was voorzichtig om uit te leggen dat hij de Russische energie-export niet sanctioneert,” zei David Aserkoff, een analist bij JPMorgan, geciteerd door de Financial Times. “In zijn toespraak wees hij er zorgvuldig op dat het de bedoeling was de Russische economie schade toe te brengen, maar dat hij de gevolgen voor de olieprijzen en impliciet ook voor andere grondstoffen trachtte te beperken. Het was ook in overeenstemming met het standpunt dat sancties bedoeld zijn om de vijand te kwetsen, niet jezelf.”
Nieuwe Europese orders voor Gazprom
Tegelijkertijd stroomt er sinds vrijdag opnieuw meer gas van Rusland naar Europa. Dit komt omdat de Europese vraag is toegenomen, aangezien de fossiele brandstof wordt gebruikt om huizen te verwarmen en wordt verbrand om elektriciteitscentrales te laten draaien. De toegenomen orders worden geplaatst in het kader van langetermijncontracten met Gazprom, waarbij de structuur van de overeenkomsten het goedkoper maakt om gas bij het Russische aardgasbedrijf te kopen dan op de spotmarkt.
“Interessant is dat Gazprom ervoor kiest de Yamal-Europe pijpleiding [via Polen] te gebruiken in plaats van nog meer gas door Oekraïne te sturen,” merkte Tom Marzec-Manser,hoofd gasanalyse bij ICIS, op.
Gazprom stelt echter nog steeds geen extra volumes ter beschikking en vult zijn eigen opslagfaciliteiten in Europa niet, merken analisten op. Niets nieuws onder de zon hier. Het beleid van de Russische leverancier om alleen zijn contractuele verplichtingen na te komen en niet op de spotmarkt te verkopen, was een van de belangrijkste factoren achter de scherpe stijging van de gasprijzen eind 2021. Dit heeft zijn weerslag gehad op de energiefacturen van huishoudens en bedrijven over het hele continent, waardoor de inflatie nog is toegenomen.
(fjc)