De Chinese regering zet internationale bedrijven en andere organisaties onder druk om bepaalde uitspraken of acties te vermijden die de reputatie van de Chinese Communistische Partij kunnen schaden. Dat doet ze door middel van boycots, zoals het sluiten van websites en andere vergeldingsmaatregelen. 

Die maatregelen worden onder andere toegepast als een bedrijf zijn steun uit voor de democratie in Hongkong, de schendingen van de mensenrechten in Tibet erkent, de autonomie van Taiwan steunt of de oorsprong van de coronaviruspandemie in China zoekt. 

Veel bedrijven voelen de druk 

Modebedrijven Zara en Hugo Boss kwamen terug op verklaringen waarin zij zich distantieerden van het gebruik van katoen uit Xinjiang. LinkedIn blokkeerde dan weer de accounts van verschillende journalisten op zijn Chinese site. Tenslotte weigerde het Praagse Marriott hotel in november als gastheer op te treden voor een conferentie van activisten van China’s Oeigoerse diaspora, onder verwijzing naar “politieke neutraliteit”. 

Toch gaat Peking verder dan alleen censuur. De Chinese overheid heeft haar juridische omgeving aangescherpt en dwingt bedrijven technologie en gegevens te overhandigen als ze er willen blijven opereren. Daardoor worden de veiligheid van de gebruikers en de integriteit van de markten bedreigd. 

Tech en data in ruil voor een plekje op de Chinese markt

Sommige bedrijven, zoals LinkedIn en Yahoo, kondigden dit jaar al aan dat ze de Chinese markt zouden verlaten vanwege de moeilijke regelgeving. Toch zijn bepaalde bedrijven gebleven en hebben die belangrijke aspecten van hun onderneming uit handen gegeven.

Tim Cook, CEO van Apple, zei in november dat Apple de “verantwoordelijkheid” heeft om zaken te doen waar het maar kan, dus ook in China, ondanks de mensenrechtenschendingen door de regering daar. Apple censureert apps uit zijn app-winkel in China. Het bedrijf bewaart ook encryptiesleutels bij het Chinese bedrijf dat het Chinese datacenter van Apple beheert. Dat meldde de New York Times in juni. 

Ook Amazon heeft cloudtechnologie overgedragen aan lokale Chinese bedrijven om zo te voldoen aan de Chinese regelgeving en op de markt te kunnen blijven. Dat meldde Reuters deze maand. 

Maatregelen tegen chantage

De Verenigde Staten voeren een hard beleid tegenover China de laatste jaren. Toch heeft de Amerikaanse regering nog geen nieuwe mechanismen ingesteld om Amerikaanse bedrijven te ondersteunen die te maken krijgen met dergelijke praktijken. 

Er is volgens Axios wel al een wetsontwerp ingediend dat, als het wordt goedgekeurd, een werkgroep in het leven zal roepen die aanbevelingen zal doen om de economische dwang van China aan te pakken. 

Ten slotte overweegt ook de Europese Unie een nieuwe reeks handelsinstrumenten ter bestrijding van de Chinese dwang. Die zullen de kracht van Pekings economische vergeldingsmaatregelen moeten afzwakken. 

(mah)