De eisen die Washington aan Iran stelt om de economische sancties ongedaan te maken zijn voor Teheran onbespreekbaar. Ze zouden niets minder dan het einde van het huidige regime inluiden.

De Duitse automaker Daimler (Mercedes-Benz) zet zijn activiteiten in Iran volledig stop als gevolg van de inwerkingtreding dinsdag van de Amerikaanse economische sancties tegen het regime van de ayatollahs. Eerder hadden andere multinationals (Renault, PSA, Total, Siemens,…) al gelijkaardige berichten de wereld ingestuurd.

Sinds dinsdagochtend kunnen landen die handel drijven met Iran, niet langer zaken doen met de Verenigde Staten. De sancties beperken zich voorlopig nog tot een reeks producten (edelmetalen, vliegtuigen, auto’s, pistache-noten, tapijten,…), maar die reeks wordt op 4 november verder uitgebreid tot de Iraanse energiesector, die cruciaal is voor de economie van het land.

Die sancties zijn het gevolg van de terugtrekking door de Amerikaanse president Donald Trump uit het nucleaire akkoord eerder dit jaar. 

Iran bevindt zich ondertussen al aan de rand van de economische afgrond. Verwacht wordt dat het bbp dit jaar met 8% zal krimpen.

© EPA

Washington stelt 3 eisen voor een nieuw akkoord

De regering in Washington hoopt op deze manier nieuwe toegevingen af te dwingen van Teheran. President Trump toonde zich vorige maand zelfs bereid zijn Iraanse collega Rouhani te ontmoeten. Internationale waarnemers achten de kans op een détente tussen beide landen nochtans zo goed als onmogelijk.

3 punten moeten volgens de VS (en Israël en Saoedi-Arabië) in het – nu waardeloze – akkoord dat onder de regering Obama werd gesloten, worden aangepast.

• Ten eerste wil Amerika geen einddatum voor een akkoord,
• ten tweede mag Iran geen nieuwe ballistische raketten testen en
• ten derde moet Iran de steun aan verzetstrijders in Syrië, Jemen, Libanon en Irak stopzetten.

Een onacceptabele vernedering van het regime

Maar zelfs indien Teheran – en wat uiterst onwaarschijnlijk is – bereid kan worden gevonden om op de eerste twee eisen in te gaan, dan nog is ingaan op de derde eis compleet onmogelijk, omdat dit zou neerkomen op een volledige heroriëntering van de Iraanse buitenlandpolitiek en een onacceptabele vernedering van het regime zou betekenen.

Daarenboven heeft Rouhani weinig redenen om aan te nemen dat Trump een nieuw akkoord zal eerbiedigen, wanneer hij een oud akkoord (dat volgens de internationale gemeenschap en de Amerikaanse minister van Defensie correct werd nageleefd) naar de prullenmand verwees.

Sancties vormen welkom excuus voor het regime

Tenslotte hopen de haviken in Washington met de economische sancties de binnenlandse druk op het regime verder op te voeren. Maar ook dat zou wel eens een misrekening kunnen zijn. De sancties vormen voor het regime zelfs een zeer welkom excuus voor de economische crisis. In verschillende Iraanse steden werden de voorbije dagen betogingen gesignaleerd, maar Iran heeft een lange traditie van zulk protest. Verder kan het regime nog altijd rekenen op de Revolutionaire Garde en de paramilitaire Baseej, de loyale, efficiënte en roekeloze veiligheidsdiensten van de Islamitische Republiek.

De kans dat Iran en de VS zich uit de huidige patstelling maneuvreren is met andere woorden zo goed als nihil. Alle indicatoren wijzen in de richting van een escalatie van de spanningen.