De Verenigde Staten hebben beloofd 15 miljard kubieke meter extra aardgas aan Europa te leveren. Dat terwijl tussen januari en juni al meer aardgas werd geleverd dan tijdens heel het jaar 2021. Op basis van die cijfers zal het overschot naar verwachtingen verdrievoudigen, maar een aantal zaken zouden de snelle groei in de tweede helft van het jaar kunnen afremmen. De toename zou ook in het voordeel van Rusland kunnen werken, aangezien andere landen achterop kunnen raken.
Door de Russische invasie van Oekraïne ontstond in Europa de angst dat de gastoevoer in het gedrang zou komen. Om die reden heeft het continent zich tot andere bronnen gewend, waaronder de Verenigde Staten (VS), die willen helpen door hun leveringen van vloeibaar gemaakt aardgas (LNG) met 15 miljard kubieke meter te verhogen.
Hoewel dat zeker een solidaire geste is, is het onwaarschijnlijk dat de enorme hoeveelheid ingevoerd Russisch gas (155 miljard kubieke meter in 2021) zal worden vervangen door Amerikaans schaliegas. Bovendien zou het onmogelijk zijn de productie in de VS op te voeren. Die draait reeds op volle toeren en de VS levert aan havens die nu al overbelast zijn.
Het driedubbele van wat beloofd werd?
Aan het eerste obstakel valt weinig te doen. Maar bij het tweede blijkt uit de cijfers dat de invoer wel degelijk is toegenomen en dat de belofte van 15 miljard kubieke meter zelfs zal worden overschreden en uiteindelijk zal verdrievoudigen, meldt Euractiv.
Tijdens de eerste helft van het jaar werden de VS zelfs de grootste exporteur van LNG in de wereld, met zo’n 57 miljard kubieke meter. 39 miljard daarvan, of meer dan twee derde, ging naar Europa, volgens gegevens van Refinitiv. Zo overtrof de uitvoer van januari tot juni reeds de uitvoer van het gehele jaar 2021, toen 34 miljard kubieke meter LNG naar Europa werd geëxporteerd. Dat was toen slechts een derde van de totale uitvoer.
In feite hebben de VS reeds 5 miljard kubieke meter extra naar Europa uitgevoerd. Als de berekening wordt voortgezet met dezelfde cijfers tijdens de tweede helft van het jaar, komt het totaal voor Europa op 78 miljard kubieke meter. Dit zou een overschot van 44 miljard opleveren, drie keer zo veel als wat Biden beloofde.
Natuurlijk kan nog niets met zekerheid worden gezegd. Zal deze hoeveelheid echt bereikt worden? We zullen het pas begin 2023 weten. Wat wel al bekend is, is dat al een paar dingen zijn misgelopen, zoals de brand in de Freeport-terminal in de Verenigde Staten in juni. Die terminal was goed voor ongeveer een vijfde van de uitvoer en zal gedurende de rest van het jaar op verminderde capaciteit werken. Het weer zou ook een negatieve rol kunnen spelen voor de export: tussen juni en november worden meer orkanen dan gewoonlijk verwacht, waardoor het moeilijk zou worden om de Atlantische Oceaan over te steken.
Eén punt voor Europa, maar ook voor Rusland?
In tijden waarin Nord Stream slechts op 20 procent van zijn capaciteit draait, zal het vooruitzicht van een dergelijke toename van de leveringen naar Europa enkel als goed nieuws worden ervaren. Maar het zou ook positief voor Rusland kunnen zijn. Als de cijfers van het vorige punt immers worden bekeken, bedroeg de uitvoer van de VS 57 miljard kubieke meter van januari tot juni 2022. Indien deze tendens zich in de tweede helft van het jaar min of meer voortzet, zal de totale export 114 miljard bedragen. Dit is niet veel meer dan in 2021, toen de uitvoer ongeveer 100 miljard kubieke meter bereikte.
Wat dus vooral is toegenomen, is het aandeel van de leveringen dat naar Europa gaat. Andere landen zien hun bevoorrading vanuit Washington als gevolg daarvan afnemen. Om te voldoen aan de Europese vraag naar gas en om te profiteren van de hoge prijzen op de Europese markt (hoger dan bijvoorbeeld in Azië), aarzelen de exploitanten van LNG-tankers niet om van koers te veranderen, zelfs als zij boetes moeten betalen voor het verbreken van een contract. Zo is de uitvoer van vloeibaar aardgas uit de VS naar België met 650 procent gestegen, terwijl de uitvoer naar bijvoorbeeld Pakistan met meer dan 70 procent is gedaald.
Volgens deskundigen zou aan deze omleiding echter een einde kunnen komen (en dit is een andere keerzijde van de berekening van de extra 44 miljard kubieke meter Amerikaans gas die aan Europa wordt geleverd), hetzij wegens hogere prijzen in de betrokken landen, hetzij wegens rechtszaken die de leveranciers ertoe zouden kunnen dwingen hun verbintenissen na te komen.
Toch zouden de benadeelde landen op zoek kunnen gaan naar alternatieve bevoorradingsbronnen. Rusland heeft gas op overschot en zal niet aarzelen degenen voor wie het Westen “de kraan heeft dichtgedraaid” de hand te reiken. Intussen is de referentieprijs voor gas weer op weg naar 200 dollar, een prijs die sinds afgelopen maart niet meer werd gezien.
(as/lb)
