Per 1 januari komt het roterende voorzitterschap van de Europese Unie bij Roemenië te liggen. Samen met Bulgarije en Kroatië behoort Roemenië tot de armste landen van de EU, maar ook tot de meest corrupte.
Het voorzitterschap van de EU is niet langer zo belangrijk als het ooit is geweest en de EU heeft al ervaring met disfunctionele regeringen die aan de beurt zijn geweest. Toch is het Roemeense voorzitterschap op zijn minst ‘problematisch’ te noemen.
Het voorzitterschap van de Raad van Europa rouleert tussen de EU-lidstaten en wisselt om de 6 maanden. Op dit moment is Oostenrijk voorzitter, maar die termijn loopt op 31 december dus af.
In Brussel bereidt men zich voor op het ergste, nadat Victor Negrescu (rechts op de foto onder naast Brexit-onderhandelaar Barnier), de Roemeense minister voor Europese Zaken, vorig weekend plots zijn ontslag indiende.
Dat gebeurde na een ruzie met andere regeringsleden over de voorbereidingen van het EU-voorzitterschap van zijn land, dat op 1 januari begint.
Dat men zich zorgen maakt moet ook blijken uit het Finse voorstel om het voorzitterschap van Roemenië over te nemen en de Roemenen zo meer tijd te geven.
Roemenië: een land waar men corruptie decriminaliseert
Negrescu geniet een goede reputatie in Europa, in tegenstelling tot andere leden van zijn partij, die er door waarnemers van worden beschuldigd de strijd tegen corruptie in Roemenië te willen dwarsbomen.
Negrescu is lid van de PSD, een partij die vorig jaar verschillende wetsvoorstellen indiende om de corruptie in het land te decriminaliseren. Zo zouden de nieuwe voorstellen een seponering toelaten wanneer de schade minder dan 200.000 euro bedraagt. De straffen voor corruptie zouden ook worden verlaagd. Pogingen tot beïnvloeding zouden niet langer strafbaar zijn, net zoals machtsmisbruik om seksuele gunsten te verkrijgen.
In een gezamenlijke verklaring hadden België, Denemarken, Finland, Frankrijk, Duitsland, Nederland en Zweden toen hun ongerustheid over de ingrepen uitgedrukt. Daarbij werd gewag gemaakt van een bedreiging van de gerechtelijke onafhankelijkheid en een verzwakking van de strijd tegen corruptie. Een aantal van die voorstellen zijn ondertussen door de Roemeense meerderheidspartijen goedgekeurd.
President Klaus Iohannis: We zijn niet klaar voor zo’n voorzitterschap
Maar er zijn meer tekenen aan de wand. De Roemeense president Klaus Iohannis (foto boven) heeft al openlijk toegegeven dat zijn regering niet klaar is voor het EU-presidentschap.
Zo wordt de Roemeense regering sinds januari geleid door de onbekende Viorica Dancila (links op de foto onder), die niets meer zou zijn dan de marionet van PSD-leider Liviu Dragnea (rechts), die niet tot Roemeens premier kon worden benoemd wegens een voorwaardelijke straf voor electoraal bedrog.
Hij werd in november 2017 ook aangeklaagd wegens fraude met fondsen van de Europese Unie. Wat hem er niet van weerhoudt zijn pijlen op het presidentschap van zijn land te richten.
Regering ondermijnt strijd tegen corruptie
Ook de Europese Commissie heeft al meermaals scherpe kritiek uitgeoefend op Boekarest. De sociaal-democratische regering wordt evan verdacht de strijd tegen corruptie die ze Brussel had beloofd te zullen voeren, nu zelf te ondermijnen.
In haar jaarlijkse rapport over corruptie en de rechterlijke macht in Roemenië, heeft de Commissie Boekarest trouwens gevraagd haar ‘contraproductieve’ hervormingen stop te zetten en een nieuwe openbaar aanklager aan te stellen.
Hoewel het EU-systeem voldoende sterk is om met een problematisch voorzitterschap om te gaan, blijft de timing deze keer zeer ongelukkig. De volgende zes maanden zullen sowieso moeilijk worden vanwege het vertrek van Groot-Brittannië als EU-lid op 29 maart.
Verder zijn er in mei Europese verkiezingen. Indien die in Roemenië worden overschaduwd door berichten over corruptie, zal de anti-EU-stemming in het land nog verder worden verstrekt. Gevreesd wordt dat dit de mensen zal motiveren om niet te gaan stemmen. Dat zal ongetwijfeld leiden tot nog meer misnoegdheid over de nu al vaak in vraag gestelde legitimiteit van het Europese Parlement.