Wie wordt de volgende voorzitter van de Europese Commissie? Heel wat lidstaten staan achter een tweede termijn voor huidig voorzitter Ursula von der Leyen, met Spanje en Frankrijk als luidste stemmen. Hongarije verzet zich dan weer met man en macht.

In het nieuws: In 2024 staan ook de Europese verkiezingen op de kalender. Maar wie wordt de volgende voorzitter van de Commissie?

• Officieel riep nog niemand zich uit tot kandidaat voor het hoogste zitje in de Commissie. In de coulissen gaat het vooral om twee namen: huidig voorzitter Ursula von der Leyen en Thierry Bréton, Eurocommissaris voor Interne Markt.
• Bréton noemde zichzelf in een interview met Politico “een Plan B”, maar het zaadje leek wel te zijn gepland. Hij schuwt geen ellebogenwerk om zijn naam aan allerlei dossiers vast te hangen, gaande van COVID-vaccinaties tot artilleriegranaten voor Oekraïne. “Hij heeft een dominante persoonlijkheid, dat is zeker, en spreekt zich uit in meetings. Maar hij krijgt dingen gedaan”, zo vertelde een Europese bron aan Politico.
• Ook von der Leyen solliciteert niet openlijk naar een herverkiezing. Volgens Le Monde zou ze achter de schermen wel polsen hoe warm het water is bij de lidstaten. Parijs en Berlijn waren in 2019 de forse beren die haar in het zadel hesen. Ook nu zouden Duitsland en Frankrijk, net zoals Spanje trouwens, achter een tweede termijn voor “VDL” staan.

Alleen: Hongarije strooit roet in het anti-Russische eten.

• Die lidstaat, waarvan velen zich afvragen waarom hij nog lid van de EU en NAVO is, heeft het niet zo op de Duitse. Hongarije ligt de afgelopen jaren bijna continu in de clinch met Brussel, als het niet over het misbruiken van EU-fondsen is, dan wel over hervormingen van de Hongaarse rechtsstaat of sancties tegen Rusland.
• Balazs Orban, politiek adviseur van premier Viktor Orban is dus niet bepaald happig op een tweede termijn van von der Leyen: “We steunen haar, maar nu duwt ze haar eigen politieke agenda door, over geopolitiek, relaties met de Verenigde Staten en China, oorlogszaken, sancties,… zonder lidstaten te consulteren”, zo verklaarde hij aan Politico.

De essentie: Vooral de sancties tegen Rusland, en uitgesproken steun aan Oekraïne, steekt bij Hongaars premier Orban.

• Die zweert nog steeds bij Russisch gas en olie en weigert zich fors uit te spreken tegen de Russische invasie van Oekraïne. Zijn politiek directeur geeft aan dat Hongarije de volgende stappen naar EU-lidmaatschap voor Oekraïne kan gaan blokkeren, omdat het land Hongaarse minderheden niet goed behandelt. Kyiv beperkt onderwijs in de talen van minderheden, wat voor Balazs Orban onacceptabel is.
• Belangrijker is echter de mogelijke toetreding tot de NAVO. “Op langere termijn zijn er veiligheidsrisico’s die moeten aangekaart worden”, zo zegt hij. Daarmee volgt hij het relaas van Hongaars minister Gergely Gulyás, die zondag nog zei dat Oekraïne geen NAVO-lid mocht worden en Europa aan Rusland veiligheidsgaranties moest beloven.
• Hongarije wil dit alles nu koppelen aan een mogelijk tweede mandaat van von der Leyen, de verpersoonlijking van het Europees beleid waar het land zich niet in kan vinden. Alleen, veel drukkingsmiddelen heeft het niet. Officieel stemt het Europees Parlement over de aanstelling van een nieuwe Commissievoorzitter, maar in praktijk wordt dit vaak gewoon beslist op een vergadering tussen de Europese leiders. Hun voorstel wordt dan, als het een meerderheid van de stemmen krijgt, aan het parlement voorgelegd ter stemming. Vetorechten bestaan er niet, dus de tegenstand van Hongarije lijkt maar weinig te betekenen.

(evb)