Het optimisme bij N-VA is groot: dit weekend een regeerakkoord bereiken over de nieuwe Vlaamse regering zit erin. Maar door de houding van cd&v wordt die hoera-stemming wat getemperd.

Key takeaways

• Donderdagnacht een Vlaams regeerakkoord is geen zekerheid meer, vrijdag kan ook nog.
• Stikstof blijft een groot probleem voor cd&v, die niet bereid is om in de regering te stappen zonder goede oplossing.
• Ook onderwijs, gemeentebesturen en het inkrimpen van het Vlaams Parlement blijven nog liggen.

In het nieuws: Donderdag blijkt toch geen D-day, ondanks het optimisme bij N-VA.

• Voorzitter Bart De Wever (N-VA) is enthousiast op een campagnemeeting van N-VA in Kapellen. “We hebben een zaal gereserveerd zondagochtend om op het congres de ministers en het regeerakkoord voor te stellen”.
• Daarmee volgt De Wever netjes de al bekende tijdslijn: donderdag wordt er verder onderhandeld. De onderhandelaars hopen dan donderdag of vrijdag met een Vlaams regeerakkoord te komen. Tevens zouden de ministerposten verdeeld worden. Als de achterban van de drie partijen het akkoord goedkeurt, kan dan op zondag de voorstelling van de nieuwe regering volgen.
• Maar, zo benadrukt ook De Wever, er moet eerst nog onderhandeld worden. Volgens hem gaat dat onder meer nog over “de neutraliteit van de overheid”, zoals het al dan niet dragen van de hoofddoek in de klas. En “er liggen ook nog vraagstukken over leefmilieu en stikstof op tafel”, geeft hij aan.
• Of de onderhandelaars er donderdag al uit komen, valt nog af te wachten. Eerder werd er aangenomen dat ze tot donderdagnacht door zouden gaan, om dan met een nachtelijk akkoord te komen. Dat is inmiddels onzeker, schrijft De Standaard. Hoewel er geen einduur op het overleg van donderdag wordt geplakt, kan het zijn dat de onderhandelingen toch vroeger worden afgebroken om vrijdag weer verder te gaan.
  • Dat donderdagnacht geen D-day meer is, hoorde De Standaard van verschillende onderhandelaars. “De dynamiek en het tempo” zullen de timing bepalen. Vooruit geeft aan zich “niet vast te pinnen” op een nachtelijke landing. “De eindsprint zullen we wel nog zien”, klinkt het bij de socialisten.

Cd&v speelt het hard over stikstof

Het probleem: Cd&v blijft zijn hakken in het zand zetten over stikstof.

• Cd&v hamert op goede afspraken voor de boeren. Op tafel ligt onder meer een verbod op bemesting in natuurgebieden. Onhaalbaar, vinden de christendemocraten dat. Zo’n bemestingsverbod kan helpen om de waterkwaliteit omhoog te krijgen, wat voor bedrijven dan weer nodig is om vergunningen te bekomen.
• Maar het moeilijkste punt blijft het stikstofakkoord dat door de ontslagnemende regering werd afgesloten. Op dit moment wordt wat telt als ’te veel uitstoot’ gemeten aan de hand van wiskundige modellen die de stikstofneerslag op nabijgelegen natuurgebieden berekenen. Cd&v wil naar een wetgeving gaan die na 2030 enkel rekening houdt met de daadwerkelijke stikstofuitstoot van landbouwbedrijven. Het huidige akkoord loopt niet verder dan 2030.
• De partij is bereid om daar ver in te gaan, geeft Bart Dochy (cd&v) te kennen. “Zonder oplossing voor dat probleem, komt er met ons geen Vlaamse regering”, vertelde hij woensdag aan persagentschap Belga. Daarmee herhaalt hij wat hij eerder in juli al zei. Toen liet Dochy weten het regeerakkoord niet goed te keuren als “de finale tekst niet oké is”.
• “Daarnaast vragen we dat er in het regeerakkoord een duidelijke regeling komt voor het opkopen van landbouwgrond door de overheid”, haalt Dochy aan. “Die betaalt nu tot 125.000 euro per hectare om die vervolgens te bebossen. Die prijs kunnen landbouwers niet betalen, waardoor er schaarste ontstaat op de markt van landbouwgrond”. Op vraag van cd&v beslisten de onderhandelaars dat 500.000 hectare aan landbouwgrond voorlopig zijn bestemming blijft houden en niet opgekocht zal worden.

Onderwijs en gemeentebesturen als knelpunten

Ook om te volgen: Een aantal andere knelpunten zijn er ook nog.

• Bij andere struikelstenen valt op dat cd&v vaak alleen staat. N-VA en Vooruit zijn voor meer controle van de overheid op het onderwijs, voor cd&v is de beslissingsvrijheid van directies en onderwijskoepels van groot belang. De christendemocraten willen de provinciebesturen behouden, terwijl die voor N-VA en Vooruit afgeschaft mogen worden. En er is de vraag van N-VA en Vooruit om straks minder Vlaams Parlementsleden te laten zetelen. Cd&v ziet dat niet zitten.
• Dochy verduidelijkt dat laatste in Terzake. Volgens hem zou het verminderen van het aantal zetels ervoor zorgen dat kleine gemeenten niet meer vertegenwoordigd zouden zijn. Tevens maakt cd&v zich zorgen over de mogelijke toename van Vlaams Belangers in het parlement als de zitjes herverdeeld zouden worden. “Al evolueert dat. De verkiezingsuitslagen zijn volatiel”, wil Dochy nuanceren.
• Tot slot ligt ook een algeheel verbod op het dragen van religieuze tekens zoals hoofddoeken, kruisjes en keppeltjes in het onderwijs en bij de overheid op tafel, zoals De Wever aangaf. Hier staat juist N-VA wat alleen. Vooruit en cd&v zijn niet direct voorstander.