Het mondiale defensielandschap is voortdurend in beweging. Er zijn verschillende landen die proberen aan de top te blijven door diep in de geldbuidel te tasten. Er zijn echter maar een paar landen die het wereldtoneel domineren met aanzienlijke uitgaven. Enkele cijfers:

• De totale uitgaven van de vijf ’toplanden’ zijn met 4,3 procent gedaald ten opzichte van het cijfer van vorig jaar (1,15 biljoen dollar).
• Uit een vorig onderzoek van Finbold blijkt dat de defensie-uitgaven van de VS voor vorig jaar 750 miljard dollar bedroegen, een daling van 1,26 procent ten opzichte van het bedrag van dit jaar.
• Elders lagen de uitgaven van China op 237 miljard dollar in 2020.
• Van de vijf landen hadden India en Duitsland de hoogste groeicijfers van respectievelijk 20,73 procent en 14,86 procent tussen 2020 en 2021.
• Gegevens over defensie-uitgaven worden verstrekt door de Global Fire Power. Sommige uitgaven zijn geschat in gevallen waarin geen officiële begroting beschikbaar is.

Factoren die de defensie-uitgaven (van de VS) beïnvloeden

De uitgaven van de Verenigde Staten blijven aanzienlijk hoog, wat de wereldwijde militaire status van het land weerspiegelt. In de loop der jaren is in de Amerikaanse defensiebegroting een verschuiving van middelen tot uiting gekomen om de prioriteiten van de verschillende wapens op elkaar af te stemmen.

• Zo is de begroting van de marine en de luchtmacht gericht op het aanpakken van opkomende problemen zoals de strategische concurrentie en de vermeende dreigingen van China en Rusland.
• De lichte daling zou een weerspiegeling kunnen zijn van het besluit van de VS om troepen uit Afghanistan terug te trekken.
• De algemene instabiliteit in het Midden-Oosten heeft de VS en de Europese landen er eerder toe aangezet meer uit te geven.
• Echter: de opkomende crisis in Afghanistan resulteert mogelijk in een vluchtelingencrisis die meer soldaten zal vergen, schrijft Finbold. Hierdoor kunnen de uitgaven van de verschillende landen wereldwijd veranderen. Landen in Europa en Azië zouden daarom hun defensie-uitgaven kunnen zien stijgen.
• Voorts kan de uitgavenpositie van de VS in verband worden gebracht met toenemende zware investeringen in research & development, of onderzoek.
• De wereldmacht heeft daarnaast andere langetermijnprojecten, zoals het moderniseren van zijn nucleaire oorlogsvoering en grootschalige wapenaankopen.

Economische status

De uitgaven kunnen ook worden toegeschreven aan de economische status van een bepaald land.

• Zo zorgt de economische positie van China ervoor dat het Oost-Aziatische land een grote rol kan spelen op het wereldtoneel op vlak van defensie.
• De uitgaven volgen op jaren van economische groei. Die boom heeft de wens aangewakkerd om zijn mondiale militaire belangen veilig te stellen.
• Prestigeprojecten voor vermogende landen zijn investeringen in geavanceerde technologie, zoals cybertechnologie en ruimtevaart.

Uitgaven blijven hoog ondanks pandemie

Elders werd ook hoog verwacht dat de defensie-uitgaven een klap zouden krijgen door de economische gevolgen van de pandemie van het coronavirus.

• De daling van 4 procent is echter niet significant genoeg.
• Bij het uitbreken van de pandemie hebben sommige landen hun geplande defensie-uitgaven omgebogen om de gezondheidscrisis aan te pakken.
• Ondanks maanden van economische onzekerheid hebben het VK, Duitsland en India hun defensie-uitgaven in 2021 verhoogd.
• De verhoging in het VK sluit aan bij een regeringsbesluit voor 2020. De regering beloofde de defensie-uitgaven elk jaar met 0,5 procent boven de inflatie te verhogen voor de huidige regering. Daarnaast zijn de uitgaven bedoeld om de militaire positie van het VK in Europa te versterken.
• De kleine piek in de uitgaven van sommige landen is bovendien bedoeld om bestaande zwakke punten in de defensiesystemen aan te pakken.

Lees ook:

• Het verbluffende prijskaartje van het materiaal dat het Amerikaanse leger achterliet in Afghanistan
• Visueel: de evolutie van de nucleaire arsenalen van Rusland en de VS doorheen de jaren

(jvdh)