Om te voorkomen dat de Amerikaanse klimaatwet investeerders in groene energie weglokt van de EU naar de VS, wil eerstgenoemd statenverband zijn subsidieregels herzien. Die vereenvoudiging van de regels voor staatssteun mag echter niet ten koste gaan van de kern van het EU-project, stelt Eurocommissaris voor Mededinging Margrethe Vestager.
Eurocommissaris Vestager over EU-antwoord op Amerikaans klimaatprotectionisme: “We zullen de interne markt niet opofferen”
Waarom is dit belangrijk?
De ‘Inflation Reduction Act’ (IRA), het kolossale pakket klimaatmaatregelen van de regering-Biden, maakt een recordbedrag van 369 miljard dollar vrij voor investeringen in groene energie. Volgens critici uit zowel Europese als Zuid-Koreaanse hoek ruikt de wet echter meer dan een beetje naar ‘America First’-protectionisme. Steen des aanstoots is de belastingvermindering voor elektrische auto’s die gebouwd zijn in de VS. Dit kan problemen opleveren voor Europese autofabrikanten die zich richten op EV’s, zoals Volkswagen.Delicate evenwichtsoefening
De context: Vestager werkt momenteel aan een wetsvoorstel om het voor EU-lidstaten makkelijker te maken bedrijven te subsidiëren met een “strategisch” belang voor de energietransitie.
- De Deense wil er onder meer voor zorgen dat de berekening van de steunbedragen eenvoudiger wordt, en dat de goedkeuring ervan vlotter verloopt, zodat investeerders sneller beslissingen kunnen nemen.
- Dat verklaarde de Eurocommissaris in een toespraak op de ‘Cleantech for Europe’-conferentie in Brussel, waarover de nieuwssite Euractiv bericht.
- Zo’n herziening van de subsidieregels vereist echter een delicate evenwichtsoefening, want er zijn veel zaken om mee rekening te houden.
- Denken we aan de fragmentatie binnen de EU: landen met meer economische slagkracht, zoals Frankrijk en Duitsland, kunnen zich wellicht staatssteun voor hun eigen industrieën veroorloven, kleine(re) spelers, zoals Bulgarije en Griekenland, niet.
“Concurrentievermogen kan niet op subsidies worden gebouwd”
De quotes: Vestager wil ook zeker niet morrelen aan de principes van de interne markt, die EU-ruimte waarin mensen, goederen, diensten en kapitaal zich vrij bewegen, en waardoor komaf gemaakt wordt met “technische, juridische en bureaucratische obstakels” bij het zakendoen (zo stelt de EU zelf). “Een goed functionerende interne markt is een deel van de motor die dit zal laten werken”, liet ze daarover optekenen.
- Samenvattend: “De cirkel die we moeten vierkant maken, bestaat uit het behoud van de interne markt, het voorkomen van fragmentatie, verhinderen dat er arbeidsplaatsen verdwijnen en een cohesief perspectief bewaren met betrekking tot wat we doen“, liet Vestager optekenen door de media.
- Daarbij beklemtoonde ze nog dat op lange termijn het concurrentievermogen van Europa niet op subsidies kan worden gebouwd: “Concurrentievermogen wordt gebouwd op vindingrijkheid van het bedrijfsleven, op innovatie, op vaardigheden, op handel.”
Europees soevereiniteitsfonds
Verder: Naast de hervorming van de staatssteunregels voor de lidstaten zou de Europese Commissie ook met een “Europees soevereiniteitsfonds” (lees: eigen staatssteun voor de Europese industrie) op de proppen willen komen. Dat moet het gelijke speelveld tussen de EU-lidstaten helpen behouden.
- “Het voorkomen van fragmentatie kan ook meer financiering op EU-niveau betekenen – daarom zullen we later dit jaar een Europees soevereiniteitsfonds voorstellen, in combinatie met oplossingen op kortere termijn om de financieringskloof te overbruggen”, wierp Vestager nog op.
- Maar: “Dat verhoogt het risico van een complete subsidieoorlog met de Verenigde Staten”, zo stelt EU-journalist Pieter Cleppe hierover in een opiniestuk voor deze site. “Wat op zijn beurt ernstige schade zou toebrengen aan het reeds wankele WTO-systeem.”
