Het liberale weekblad The Economist publiceert deze week zijn normalcy index (normaliteitsindex). Op basis van het gemiddelde van vóór de pandemie, namelijk 100, worden zaken als vluchten, verkeer en detailhandel gevolgd in 50 landen die samen 76 procent van de wereldbevolking omvatten. Vandaag staat die index op 66, bijna het dubbele van het niveau in april 2020. Maar nog 34 procent verwijderd van zijn pre-pandemisch niveau. Hoewel het reisverkeer binnen de Europese Unie stilaan terug op gang komt, blijft het intercontinentale reisverkeer nog steeds verontrustend ver onder zijn normale niveau.
Verre reizen? De grenzen blijven gewoon dicht
Waarom is dit belangrijk?
Internationaal reizen was altijd al een zaak van de happy few van deze wereld. Wie geld en een internationaal aanvaardbaar paspoort bezat, kon op een vliegtuig stappen en naar de andere kant van de wereld reizen. Die geopolitieke breuk werd door de pandemie verder uitvergroot, wat nu resulteert in nog meer gesloten grenzen voor ons allemaal.De cijfers liegen er niet om. Wereldwijd is het aantal internationale aankomsten in 2020 met 73 procent gedaald ten opzichte van het niveau van voor de pandemie in 2019, waardoor het toerisme en aanverwante sectoren naar schatting 2.400 miljard dollar verlies hebben geleden, blijkt uit een rapport van de Verenigde Naties.
Internationaal toerisme bevindt zich op het niveau van 1980
Het internationale toerisme bevindt zich vandaag “op het niveau van de jaren tachtig”, zegt Zoritsa Urosevic, vertegenwoordiger in Genève van de Wereld Toerisme Organisatie van de V.N. Niet omdat mensen niet meer willen reizen, dat willen ze wel degelijk. Volgens de American Automobile Association (AAA) hebben 47 miljoen Amerikanen plannen om volgend weekeinde (4th of July) te reizen, al zullen ze zich voornamelijk per auto verplaatsen.
De complexe, nieuwe realiteit van internationaal reizen is nergens duidelijker dan aan de langste landsgrens wereldwijd: de grens die de VS en Canada scheidt. Vóór de pandemie werd die grens jaarlijks door 15 miljoen Amerikanen gepasseerd. Nu komt er nog amper iemand door. De grens is sinds 20 maart 2020 gesloten en blijft dat tot nader order zeker nog tot 20 juli 2021. Bij de eens zo bruisende grensovergang aan de watervallen van Niagara in New York zijn in 2020 slechts 1,7 miljoen Amerikanen met eigen vervoer Canada binnengekomen, tegen 10,5 miljoen in 2019. Ook in landen als Australië, China en Nieuw-Zeeland blijven de grenzen – op een uitzondering na – gewoon dicht. Goederenverkeer lijdt veel minder onder de situatie: de wereldhandel nam in 2020 met slechts 5,6 procent af.
Wat nu?
Hetzelfde VN-rapport voorspelt dat het aantal internationale aankomsten zich sneller zal herstellen in landen met een hogere vaccinatiegraad, maar dat de totale aantallen pas in 2023 of later zullen terugkeren naar het niveau van voor de pandemie.
De publieke opinie zal ook een rol spelen, aangezien veel bevolkingsgroepen nog steeds sterk voorstander zijn van het handhaven van de reisbeperkingen. In mei bleek uit een enquête dat 86 procent van de Canadezen sterk of enigszins voorstander was van het sluiten van de grens voor buitenlanders. Vergelijkbare cijfers worden genoteerd in Australië en Nieuw-Zeeland.
Nu de pandemie de ooit ondenkbare optie van grenssluitingen op tafel heeft gelegd, zullen regeringen waarschijnlijk in de verleiding komen om er in de toekomst opnieuw gebruik van te maken. Het door sommigen voorspelde einde van de globalisering is er niet gekomen omdat het goederenvervoer ononderbroken verdergaat. Het vrije verkeer van personen lijkt daarentegen nog ver weg.
