In Venetië wonen 50.000 mensen, maar de Serene Stad krijgt jaarlijks tot 300 miljoen bezoekers over de vloer. Om de massa in goede banen te leiden, opende er een controlekamer die precies moet ontfutselen wie zich waar bevindt.

Struinen in de steegjes van Venetië of een gondelritje maken op een van de drukke kanalen van de romantische stad, dat staat op veel bucket lists. De horde toeristen die elk jaar neerdaalt op Venetië is dan ook een terechte zorg voor de ordediensten. Vanuit een splinternieuwe controlekamer brengen zij crowd control naar een nieuw, en een beetje eng, niveau.

De controletoren

Het gebouw, genesteld tussen de oude warenhuizen, heeft ruimte voor de burgemeester en politie, en dus een gigantische kamer waar alle bewakingsbeelden van de stad in binnenkomen, een modern panopticum dus.

Daarmee willen de agenten niet alleen zien waar het druk is, nooit zo belangrijk als tijdens de coronapandemie. Maar ook precies wie er binnen en buitengaat. Want puur de stroom van de massa controleren, dat is niet meer voldoende voor de Venetiaanse autoriteiten.

Verkeer- en toeristencontrole

Het is dan ook een slim systeem. Als het Grand Canal van Venetië volloopt met waterbussen, taxi’s, gondels en leveringsdiensten, weet het systeem of de waterbus te laat zal zijn. De camera’s kunnen tellen en het onderscheid maken tussen de verschillende boten: een topo of waterbus ziet er namelijk structureel anders uit.

Dat geeft de politie, in real time en achteraf, een schat aan informatie om beter beleid te kunnen voeren. Ze weten ook steeds meer over wie de mensen in de bootjes en op de pleinen zijn. Dat komen ze te weten door informatie uit de zendmasten, die ook in de controletoren toekomt. Is een bepaalde smartphone al enkele maanden in de stad? Dan wordt dat gerekend als een Venetiaan. En zo weten agenten meteen of toeristen of eigen inwoners de binnenstad bezetten.

San Marco en Rialto

Het probleem is namelijk niet dat er te veel toeristen zijn in Venetië, maar wel dat ze naar dezelfde twee plaatsen gaan. Het San Marco-plein en de Rialtobrug zijn de twee toeristische trekpleisters. Maar de dagtoeristen veroorzaken veel schade en geven verder geen geld uit, verzucht de Venetiaanse burgemeester Luigi Brugnaro.

Een beetje eng is het dus wel, dat automatisch tellen en classificeren van toeristen. Maar het systeem dient ook om andere, minder menselijke, rampen in goede banen te leiden.

Getijdencheck

Het getijdeniveau van de lagune wordt bijvoorbeeld heel de tijd in het oog gehouden, dat is belangrijk voor het overstromingsgevaar. De geaggregeerde data moeten bepalen waar de nieuwe Mose-dijken moeten komen.

Het kostte Venetië drie jaar om het systeem te bouwen, er kroop 3,5 miljoen euro in. En privacy-activisten zullen dan wel niet blij zijn met de gegevensverzameling, in principe is alles anoniem. De autoriteiten zijn er alvast erg trots op: ‘In 2021 vieren we 1.600 jaar Venetië. We gaan dat doen met technologie.’