Toekomstige veiligheidsgaranties voor Oekraïne zullen niet dezelfde zijn als voor een huidig lid van het trans-Atlantisch bondgenootschap (NAVO). Dat heeft de Duitse bondskanselier Olaf Scholz deze week bevestigd.
“Westerse landen zijn bereid om het toekomstige bestaan van Oekraïne veilig te stellen met veiligheidsgaranties, maar die kunnen niet dezelfde mate van bescherming bieden als een bestaand lidmaatschap van de NAVO”, zei bondskanselier Olaf Scholz woensdag in de Bondsdag in Berlijn.
Scholz verwees met zijn opmerking naar het bekende Artikel 5 van de NAVO. Dat houdt in dat NAVO-landen een aanval op een lidstaat beschouwen als een aanval op alle lidstaten. Verschillende westerse landen zijn momenteel bezig met het vraagstuk dat de veiligheid van Oekraïne behandelt ná de Russische invasie, als de strijd gestreden is. Zo wordt er gekeken hoe eventuele toekomstige agressie vanuit Moskou kan worden afgeslagen.
De Duitse bondskanselier zei daarnaast dat de veiligheidsgaranties voor Oekraïne “op maat moeten zijn, voor de specifieke situatie van het land”. Scholz suggereerde ook dat het Westen zijn “zeer effectieve sancties tegen Rusland” zou moeten gebruiken, om een vredesakkoord voor Oekraïne af te dwingen.
“Marshallplan voor Oekraïne”
Eind juni hebben de economische grootmachten van de G7 bekendgemaakt, zich ertoe te verbinden om Oekraïne ook op de lange termijn te blijven steunen. Zo zullen de VS een geavanceerd raketafweersysteem voor de stad Kiev bekostigen en stoppen alle landen van het verbond met de import van Russisch goud.
“De maatregelen die we hebben aangekondigd, zullen de Russische oligarchen rechtstreeks treffen en het hart van Poetins oorlogsmachine raken”, zei Brits demissionair premier Boris Johnson in een verklaring.
Op de economische top zei Scholz dat hij de mogelijkheid van een “Marshallplan voor Oekraïne” wil onderzoeken. Daarmee verwijst de Duitser naar het door de VS gesponsorde plan dat de Europese economieën na de Tweede Wereldoorlog weer op gang hielp. Scholz zei dat de “wederopbouw van Oekraïne een taak voor meerdere generaties zal zijn”.
De G7 heeft al toegezegd te helpen bij de financiering van de directe behoeften van Oekraïne. De ministers van Financiën van de groep kwamen vorige maand overeen 19,8 miljard dollar aan economische hulp te verstrekken. Zo willen ze Kiev helpen de basisdiensten draaiende te houden en te voorkomen dat de krappe financiën de verdediging tegen de Russische strijdkrachten in de weg zouden staan.
Gebrek aan leiderschap
Onderwijl wordt de Duitser, die in december vorig jaar aantrad, ervan beschuldigd geen leiderschap te tonen in de Oekraïne-crisis en geen empathie te hebben voor Duitsers die worstelen met de snel stijgende inflatie, mede als gevolg van de oorlog. Als reactie hierop zei de sociaaldemocraat dat hij niet een politicus wil zijn “die elke week een belofte doet, maar deze vervolgens niet na kan komen”.
Scholz merkte daarnaast op dat hij “zeer bezorgd” is over de gevolgen van de sterk stijgende energieprijzen en de door de coronapandemie verstoorde toeleveringsketens. “We moeten ons erop instellen dat deze situatie niet op korte termijn verandert”, zei Scholz. “Duitsland staat voor een historische uitdaging.”
De bondskanselier heeft afgelopen maandag met werkgevers- en werknemersorganisaties om de tafel gezeten, tijdens een zogenaamde “konzertierte Aktion”, een gecoördineerde actie. Bedoeling is afspraken te maken om de inflatie te verminderen, maar tot concrete maatregelen heeft het overleg nog niet geleid. Deelnemers spraken wel van een “veelbelovende start”.
De NAVO en de Europese Unie luiden onderwijl de noodklok over de toenemende mate van wapensmokkel in Oekraïne. Zo zou gedoneerd westers wapentuig op de Oekraïense zwarte markt terechtkomen, waaronder Javelin anti-tanksystemen.
Eerder dit jaar vertelde een Amerikaanse defensieambtenaar tegen CNN dat er een aanzienlijk risico is dat Amerikaanse wapens op termijn in handen van milities of vijandelijke regimes vallen.
(ddw)
