Het aantal hypotheekaanvragen in België bleef zeer laag in het tweede kwartaal, terwijl ook het kredietbedrag daalde. We moeten niet ver zoeken voor een verklaring: de renteverhogingen van de Europese Centrale Bank (ECB).

In het nieuws: Uit cijfers van de Beroepsvereniging van het Krediet (BVK) blijkt dat de daling van de hypothecaire kredietverlening zich heeft voorgezet in het tweede kwartaal van dit jaar.

• Er werden tijdens die periode 44.600 woonleningen afgesloten voor een totaalbedrag van 7,4 miljard euro (exclusief herfinanciering).
  • In totaal werden iets meer dan 70.000 kredietaanvragen ingediend voor een totaalbedrag van bijna 13 miljard euro.
• In vergelijking met het tweede kwartaal vorig jaar is het aantal afgesloten kredieten gedaald met maar liefst 36 procent. Ook als we naar het leenbedrag kijken, tekenen we een daling van 36 procent op.
  • De grootste daling deed zich voor bij bouwleningen (-51 procent) en leningen voor “andere doeleinden” (-49,1 procent).
  • Ook bij de renovatieleningen (-43 procent) en leningen voor aankopen met verbouwing (-30,3 procent) is er sprake van een forse daling.
  • Het aantal leningen voor de aankoop van een woning daalde met 28 procent.
    • Het gemiddelde leenbedrag voor de aankoop van een woning is daarentegen lichtjes gestegen tot ongeveer 193.000 euro.
    • Het gemiddelde bedrag van een bouwlening is ook licht toegenomen, naar 211.000 euro.
  • In het tweede kwartaal van 2023 waren er ook veel minder externe herfinancieringen (-78 procent) dan in het voorgaande kwartaal. In het tweede kwartaal van 2023 werden slechts ongeveer 1.800 externe herfinancieringen gedaan, voor een totaalbedrag van ongeveer 219 miljoen euro.

Vaste rentes zijn populair

Oorzaken: De verminderde vraag remt de kredietverstrekking af, onder druk van de stijgende rente.

• In de loop van het jaar daalde het aantal kredietaanvragen met ongeveer 29 procent, herfinancieringen niet meegerekend. Het corresponderende kredietbedrag daalde ook met ongeveer 29 procent. Dat is het tweede achtereenvolgende kwartaal waarin het aantal kredietaanvragen is gedaald tot het laagste niveau sinds 2010.

• Febelfin merkt op dat de rentevoeten voor hypothecaire kredieten in het voorbije trimester een vervolg hebben gegeven aan stijgende trend. In mei varieerde de rente van gemiddeld 4,66 procent (voor leningen met een initiële rentevaste periode van maximaal 1 jaar) tot gemiddeld 3,28 procent (voor leningen met een initiële rentevaste periode van meer dan 10 jaar).
• “Vooral de stijgende rente heeft geleid tot een daling van de vraag en dus een daling van het aantal verstrekte leningen. 96 procent van de kredietnemers kiest voor een vaste rentevoet”, zegt Ivo Van Bulck, secretaris-generaal van de BVK.
  • Meer dan 9 van de 10 kredietnemers kozen voor een vaste rente of een variabele rente met een initiële rentevaste periode van minstens 10 jaar.
  • Ongeveer 4 procent van de kredietnemers koos voor een variabele rente met een initiële vaste renteperiode van 3 tot 10 jaar.
  • Amper 0,3 procent van de kredietnemers gaf de voorkeur aan een jaarlijkse variabele rente. Febelfin wijst er echter op dat de wetgeving een bijzondere bescherming biedt aan consumenten die kiezen voor een variabele rentevoet. Die kan maximaal verdubbelen gedurende de looptijd van het contract.

Vooruitblik: Volgt er een verdere daling van de kredietverlening in het derde kwartaal?

• Aangezien de stijgende rentes een enorme impact hebben op de kredietaanvragen, is de kans groot dat de dalende tendens wordt voortgezet. De ECB heeft tijdens de laatste twee vergaderingen de rente telkens met 25 basispunten opgetrokken.
• Verwacht wordt dat er volgende week opnieuw een verhoging met 25 basispunten volgt. “Het is te vroeg om de overwinning op de inflatie in de eurozone uit te roepen”, zei ECB-voorzitter Christine Lagarde eind juni.
• De banken grijpen de stijgende rente aan om de leningen duurder te maken en hun winstmarges een boost te geven. Kans is dus klein dat de hypotheekrentes in de nabije toekomst zullen dalen.

(ns)