Het brein achter de aanval en de held van Hamas

In het nieuws: In een geschokt Israël probeert men de balans op te maken. Menselijk gezien is het gruwelijk: minstens 900 doden en meer dan 2.000 gewonden, voornamelijk burgers. En vooral een honderdtal gegijzelden die naar de Gazastrook zijn gebracht. Ze zullen ongetwijfeld een belangrijke rol krijgen in de oorlog.

Een operatie van deze omvang heeft een bedenker. Dat zou Mohammed Diab Ibrahim Masri, alias Mohammed Deif, kunnen zijn. Deif gaat ook door het leven als The Guest (de gast), een bijnaam die hij te danken heeft aan zijn gewoonte om voortdurend van locatie te veranderen om niet gelokaliseerd en aangevallen te worden. In ieder geval heeft hij zichzelf zo gepresenteerd in een video die tegelijkertijd met de aanval werd gepost.

Geboren in een vluchtelingenkamp

• Mohammed Deif zou in 1965 zijn geboren in het vluchtelingenkamp Khan Yunis, midden in de Gazastrook. Zijn vader zou in de jaren 1950 deel hebben uitgemaakt van de strijders die invallen in Zuid-Israël uitvoerden. Dezelfde regio die afgelopen zaterdag werd getroffen, merkt de Financial Times op.
• Hij zou vervolgens deel hebben uitgemaakt van de intellectuele kringen van Palestijnse militanten via de Islamitische Universiteit van Gaza, die dicht bij de Egyptische Moslimbroeders staat. Hij sloot zich waarschijnlijk aan bij Hamas in 1990. De beweging, opgericht in 1987, was in opkomst en stond tegenover Fatah van Yasser Arafat.
• Deif was betrokken bij de ontvoering en moord op Israëlische soldaten. Hij lag ook aan de basis van de golf van zelfmoordaanslagen in bussen in Jeruzalem en Ashkelon aan het einde van de jaren 90. Dat was een manier om de Oslo-vredesakkoorden tussen Arafat, Israëlisch premier Yitzhak Rabin en Amerikaans president Bill Clinton te ondermijnen.
• Vanaf 1995 werd hij actief gezocht door de Israëlische geheime diensten. Hij zou zeven moordaanslagen hebben overleefd. Bij de eerste verloor hij een oog, bij een tweede een deel van zijn arm. De vrouw van Deif, zijn 7 maanden oude zoon en zijn 3 jaar oude dochter werden gedood door een luchtaanval in 2014. Er bestond twijfel of hij het zelf overleefde. Pas het volgende jaar werd dat opgehelderd.
• Mohammed Deif lijkt ongrijpbaar te zijn. Hij begint een legende te worden voor de Hamas-militanten en vertegenwoordigt de hardste tak van islamitische Palestijnse verzetsbewegingen, zij die geen vreedzame oplossing accepteren en streven naar de vernietiging van Israël.

Voorstander van totale oorlog binnen Hamas

• Deif heeft dus een zeer sterke invloed op de beslissingen van Hamas als geheel. Volgens getuigenissen die zijn verzameld door de Financial Times, pleitte hij er al snel voor om de oorlog naar Israëlisch grondgebied te brengen om het gevoel van veiligheid dat de muur rond Gaza bood, te vernietigen.
• Hij glipt altijd door het net, wat bijdraagt aan zijn legende. Er is slechts één zekere foto van hem bekend bij de media, en die is duidelijk oud. En men denkt dat hij heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van het enorme tunnelnetwerk van Hamas.
• Is hij degene die de grootschalige gijzeling heeft bevolen? Dat is niet zeker, maar hij weet waarschijnlijk dat dit het zwakke punt van Israël is. Het leven van elke burger en elke soldaat telt voor Tel Aviv. In 2011 leverde Israël 1.000 Palestijnse gevangenen uit om één van zijn soldaten na vijf jaar gevangenschap vrij te krijgen.
• Wat zeker is, is dat zijn stem een van de stemmen is die binnen Hamas worden gehoord. Deze aanval toont aan dat de voorstanders van oorlog de overhand hebben gekregen binnen de als terroristisch beschouwde groep die de Gazastrook regeert. Eerder werden gewelddadige episodes afgewisseld met onderhandelingen. Israël stemde soms in met het doorlaten van geldtransfers of liet Palestijnen toe om in zijn gebied te werken, in de landbouw of de bouw. Dit is nu allemaal onmogelijk geworden.

(kg/evb)