Om het transport klimaatneutraal te maken, moeten niet alleen de voertuigen met een duurzame krachtbron worden aangedreven, maar dient ook de ecologische voetafdruk van de infrastructuur drastisch te worden teruggeschroefd. Dat blijkt uit een studie van wetenschappers aan de Concrete Sustainability Hub (CSHub) van het Massachusetts Institute of Technology (MIT). Opgemerkt wordt dat dringende maatregelen moeten worden genomen om die doelstellingen te realiseren.
Het wegennet in de Verenigde Staten telt bijna 4,6 miljoen verharde rijstroken. Maar de wegenaanleg veroorzaakt jaarlijks echter een uitstoot van 11,9 megaton tot 13,3 megaton broeikasgassen. Dat komt overeen met de emissies van een vloot auto’s met een benzinemotor die jaarlijks samen een afstand van ongeveer 30 miljard kilometer zouden afleggen.
“Bij de aanleg, herbestrating en uitbreiding van wegen zijn dan ook nieuwe benaderingen en doordachte materiaalkeuzes nodig om de ecologische voetafdruk van deze infrastructuur te beperken”, betoogt onderzoeksleider Hessam AzariJafari, professor stedelijke duurzaamheid aan het Massachusetts Institute of Technology.
Verscheidene stappen
“Mengsels voor wegverhardingen kunnen tegen het midden van deze eeuw klimaatneutraal worden gemaakt, op voorwaarde dat de industrie en de overheid een reeks oplossingen – zoals koolstofafvang – helpen toepassen om de ingebedde effecten te verminderen, te vermijden en te neutraliseren”, beklemtoont AzariJafari.
“Bovendien zou het mogelijk zijn om bijna de helft van de volledige uitstootreductie die bij bestrating kan worden gerealiseerd, al op korte termijn te verwezenlijken, waarbij ook de kosten tot nagenoeg tot nul kunnen worden herleid of zelfs een overschot zouden kunnen opleveren.”
Indien er echter geen stappen worden ondernomen om de bestrating uitstootvrij te maken, moet er volgens de wetenschappers rekening mee worden gehouden dat de emissies van broeikasgassen door wegenwerken in de Verenigde Staten tegen het midden van de eeuw nog met 19,5 procent zullen toenemen.
Er kunnen volgens de wetenschappers echter verscheidene stappen worden ondernomen om die impact te beperken. “Bij de productie en het transport van de bouwmaterialen en de andere processen moeten onder meer volledig hernieuwbare energiebronnen worden gebruikt”, zeggen de onderzoekers.
“De overheid moet bijdragen aan de ontwikkeling van deze uitstootarme energiebronnen en de uitbouw van systemen voor de opvang en opslag van koolstofdioxide. Zonder deze bronnen zal het immers vrijwel onmogelijk zijn om het asfaltnetwerk uitstootneutraal te maken.”
“Bovendien kan de uitstoot van broeikasgassen tot op zekere hoogte worden verminderd door de hoeveelheid gerecycleerd materiaal in bestratingen te vergroten en het ontwerp en de productie-efficiëntie van de aanleg te verbeteren. Toch is ook neutralisatie – door middel van compensaties – nodig om een uitstootvrije activiteit te kunnen garanderen.”
Albedo
“Daarnaast zullen ook de juiste keuzes bij de aanleg en het herstel van verhardingen tot de uitstootneutraliteit van het netwerk moeten bijdragen. Betonverhardingen kunnen bijvoorbeeld gedurende de hele levenscyclus broeikasgasreducties opleveren, omdat ze stijver zijn en langer glad blijven, waardoor ze minder onderhoud vergen en een kleinere invloed hebben op de brandstofefficiëntie van de voertuigen.”
“Betonverhardingen hebben nog andere voordelen voor de gebruiksfase, waaronder een verkoelend effect door een intrinsiek hoog albedo, wat betekent dat ze meer zonlicht reflecteren dan gewone verhardingen. Daarom kunnen ze extreme hitte helpen bestrijden en de energiebalans van de aarde positief beïnvloeden, waardoor albedo een potentieel mechanisme voor de neutralisatie van uitstoot wordt.”
Tegelijkertijd kan een geheel van oplossingen, waaronder het gebruik van beton en asfalt in verschillende contexten en verhoudingen, volgens de wetenschappers aanzienlijke uitstootreducties opleveren voor het asfaltnetwerk. “De besluitvormers moeten de gepaste scenario’s per individuele situatie bekijken om optimale oplossingen te vinden”, werpen ze daarbij op.
“Daarbij moet er ook rekening mee worden gehouden dat autosnelwegen en lokale wegen op nagenoeg een even grote manier aan de uitstoot bijdragen. Dit betekent dat overheden van alle niveaus moeten worden betrokken bij de maatregelen om het wegennet emissievrij te maken.”
“Er mag evenmin worden vergeten dat het wegdek niet alleen bij de productie en aanleg een impact op de emissies heeft, maar wel gedurende zijn hele levenscyclus”, waarschuwen de wetenschappers nog.