Zes westerse functionarissen vertelden aan de zakenkrant Financial Times bezorgd te zijn over de belofte van de Turkse en Russische leiders om nauwer te gaan samenwerken op het gebied van handel en energie. Poetin en Erdogan hebben vorige week vrijdag in het Russische Sotsji een vier uur durende ontmoeting gehad, waar onder meer werd overeengekomen dat Turkije voortaan deels voor Russisch gas zou afrekenen in roebels.
Regeringen in het westen maken zich steeds meer zorgen over de handelsrelatie van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan met de Russische autocraat Vladimir Poetin. Gevreesd wordt dat Turkije Rusland gaat helpen om de druk van westerse sancties te verlichten.
Russisch betalingssysteem
Zo vertelde de hoogstgeplaatste energiefunctionaris van Moskou, vicepremier Alexander Novak, na de bilaterale top in Sotsji vorige week dat Turkije ermee had ingestemd om voor Russisch gas roebels te neer te tellen. Dat meldde het Russische persagentschap Interfax. Poetin en Erdogan hadden al het verdere praktische verloop van bankverrichtingen in roebels en lira besproken, voegde hij eraan toe.
In zijn vliegtuig terug uit Rusland zei Erdogan tegen journalisten dat ook het gebruik van het Russische betalingssysteem Mir op tafel lag; vijf Turkse banken zouden dat gaan gebruiken. Hierdoor zouden Russen in Turkije met een kredietkaart kunnen betalen op een moment dat Visa en Mastercard hun activiteiten in Rusland hebben opgeschort. De Turkse leider zei dat Mir de Russische toeristen zou helpen bij het betalen voor boodschappen en hotelverblijven.
Russische kerncentrale
En eerder raakte nog bekend dat Akkuyu, de eerste kerncentrale van Turkije, grotendeels gefinancierd wordt door de Russen. 93 procent van de financiering voor het project, dat zo’n 20 miljard euro zal kosten, wordt immers verschaft door Akkuyu Nuclear JSC, een dochteronderneming van Rosatom, het Russische staatsagentschap voor kernenergie.
Akkuyu Nuclear JSC is de centrale momenteel aan het bouwen en zal die na de afwerking ook zelf uitbaten. Dat werd in 2010 besloten, toen de twee landen daarover een overeenkomst tekenden. Uiteindelijk moet het project zo’n 10 procent van de elektriciteit van Turkije genereren.
Turkije als toevluchtsoord voor Russisch geld?
Westerse diplomaten maken zich intussen zorgen dat Turkije wordt herschapen tot enerzijds een toevluchtsoord voor Russisch geld, en anderzijds een platform voor de handel van westerse landen met Rusland.
Het aantal Russen dat een bedrijf opzet in Turkije of er onroerend goed koopt, is de afgelopen maanden namelijk sterk toegenomen. Het Italiaanse dagblad Corriere della sera meldde een flinke toename van de Turkse uitvoer naar Rusland met 400 miljoen dollar per maand, en berichtte als eerste over een forse stijging van de Italiaanse export naar Turkije (87 procent op jaarbasis). Daaruit leidt de krant af dat ook veel Italiaanse bedrijven via Ankara doodleuk handel blijven drijven met Moskou.
EU
Een EU-functionaris zei tegen de FT dat het 27 leden tellende statenverband de Turks-Russische betrekkingen “steeds nauwlettender” in de gaten houdt. Een andere hooggeplaatste overheidsdienaar suggereerde dat regeringen tegen Ankara zouden kunnen ageren door “westerse bedrijven op te roepen zich terug te trekken uit relaties in Turkije, of hun relaties met Turkije in te krimpen, in het licht van het risico dat zou ontstaan doordat Turkije zijn relatie met Rusland uitbreidt”.
Verscheidene anderen opperden dan weer dat het onduidelijk was wat Erdogan en Poetin precies waren overeengekomen. Een formeel besluit van de EU over sancties tegen Turkije zou een uitdaging zijn, gezien de verdeeldheid over deze kwestie binnen het statenverband.
Washington
De VS hebben herhaaldelijk gewaarschuwd dat het landen die Rusland helpen om sancties te ontduiken, zal treffen met “secundaire sancties”. De Amerikaanse onderminister van Financiën, Wally Adeyemo, was in juni te gast in Istanboel, en heeft er Turkse ambtenaren en bankiers gewaarschuwd geen doorgeefluik voor illegaal Russisch geld te worden.
Turkije is diep in het westerse financiële systeem geïntegreerd. De meeste grote westerse brands (Coca-Cola, Bosch, Nestle, Microsoft, Hilton, etc.) zijn meestal al decennialang gevestigd in het land, en hebben er vaak erg winstgevende activiteiten.
(ns)