Anatoli Tsjoebajs, lang een van dictator Poetins trouwste bondgenoten, nam op 23 maart ontslag als speciale gezant voor het klimaat. Tsjoebajs was het niet eens met de invasie van Oekraïne en was de eerste hoogstgeplaatste ambtenaar in het Kremlin die opstapte. Nu ligt hij op intensive care in een Europees ziekenhuis; vergiftiging kan niet worden uitgesloten.

Zondag werd Anatoli Tsjoebajs, voor de invasie van Oekraïne een belangrijke bondgenoot van Vladimir Poetin, opgenomen in een Europees Ziekenhuis met een zeldzame neurologische aandoening. Dat meldde de Russische journalist Ksenia Sobtsjak. Tsjoebajs zou lijden aan het Guillain-Barré-syndroom, waarbij het immuunsysteem de eigen zenuwen aanvalt, met uiteindelijke verlamming tot gevolg.

Hoewel dit syndroom het gevolg kan zijn van een besmetting met het Zika-virus, Covid-19 of het gevolg van een ademhalings- of maag-en-darminfectie. Toch kan ook een vergiftiging met arsenicum aan de basis liggen: de symptomen tussen een vergiftiging of het Guillain-Barré-syndroom zijn nagenoeg dezelfde.

Kira Yarmysh, de perschef van de veroordeelde Russische oppositieleider Alexei Navalny, is ervan overtuigd dat Tsjoebajs werd vergiftigd: “Dit is de tactiek van het Kremlin: niemand twijfelt er aan dat Tsjoebajs werd vergiftigd”, schreef ze op Twitter

Carrièreman

Als vicevoorzitter van de gemeenteraad van Leningrad (het huidige Sint-Petersburg) was Anatoli Tsjoebajs in 1990 verantwoordelijk voor de privatisering van overheidsbedrijven. De toenmalige burgemeester was trouwens Anatoli Sobtsjak, de vader van de bovengenoemde journaliste. Een jaar later kreeg hij hetzelfde takenpakket, als minister voor Rosimushchestvo, het overheidsapparaat dat de privatisering in goede banen moest leiden, in de regering van Boris Jeltsin. Nadien werd hij binnen die regering ook vicepremier en kabinetschef van de president zelf.

Onder Vladimir Poetin werd Tsjoebajs speciale klimaatgezant, een rol die hij tot 23 maart 2022 uitoefende. Die dag diende hij zijn ontslag in; de oorzaak was de Russische agressie tegen Oekraïne. De week voordien hintte hij ook op Facebook al op zijn ontslag: op de herdenking van de dood van de Russische econoom en politicus Jegor Gaidar (die premier was onder Jeltsin) schreef hij dat “die de strategische risico’s beter kende dan ik, en ik was fout”.

Gaidar waarschuwde in zijn boek “Dood van het Rijk” in 2006 al voor Poetins nostalgie naar een groot rijk, zoals de Sovjet-Unie er een was. “Het is niet moeilijk om de samenleving ervan te overtuigen dat een staat die plots ineen stuikte, even snel weer kan heropgebouwd worden. Dat is een illusie, en nog een gevaarlijke ook”, stond te lezen in Gaidars boek.

(fjc)