THE ASIA FILES: essentiële kennis over de nieuwe wereldmacht

De kerstgeschenken landden vroeg dit jaar in Beijing. De triomf over Covid-19 nog vers in het geheugen, kwam het land deze maand met alweer drie primeurs. Vorige week presenteerden Chinese onderzoekers de eerste ‘quantumcomputer’ die duizenden miljarden keer sneller rekent dan bestaande  supercomputers. Dan waren er de Verenigde Arabische Emiraten. Die  kondigden aan dat het Covidvaccin van het Chinese staatsbedrijf SinoPharm 86 procent effectief was. Een bewijs dat China de westerse farmareuzen evenaart. De kroon op het werk tenslotte kwam van het Chinese ruimteagentschap CNSA. Chinese astronauten brachten 2 kilo rots terug van een succesvolle maanvlucht.

Vooral de maanvlucht spreekt tot de verbeelding.  Voor heel wat  Chinezen en ook voor de buitenwereld vertegenwoordigt deze ruimtereis  de onvoorwaardelijke  ambitie om van  China terug het centrum van de wereld te maken, zoals dat  tijdens  de illustere  dynastieën van de almachtige keizers al het geval was. In zIjn bestseller ‘Superpower interrupted’ schrijft  Michael Schuman dat de ambitie om de wereld te veroveren al duizenden jaren deel uitmaakt van  het Chinese ‘discours’. Die droom was dus nooit ver weg. Niets prikkelt de fantasie van werelddominantie immers meer dan het veroveren van het heelal.

Tomeloze ambitie

Die visie rijpte 63 jaar geleden al onder toenmalig partijleider Mao Zedong. China was toen nog een militaire en technologische dwerg, die mijlenver achterstond op de grootmachten  van die tijd. Maar toen de Russen in 1957 de Spoetnik in een baan om de Aarde brachten, beval Mao zijn volgelingen om ‘de maan te grijpen’. 

Niet China, maar de Verenigde Staten namen de handschoen op en het gevecht om de ruimte begon. Ruim vijftig jaar lang vochten deze twee militaire grootmachten het onder elkaar uit. Recent is echter veel veranderd. Naast de ruimteambities van de  Europese Unie, zijn het vooral de Chinezen die hun investeringen fors optrokken. 

Een omslagpunt in de geschiedenis

Er is zelfs sprake van een omslagpunt in de geschiedenis, zegt Matthew Slaughter, decaan van de vermaarde Tuck School of Business. De vergelijking tussen China en de Verenigde Staten spreekt boekdelen. In 1965 gaven de Verenigde Staten 11.7 procent van hun overheidsbudget uit aan onderzoek en ontwikkeling (O&O). Toen goed voor 2.2 procent van het bruto binnenlands product (bbp). In 2019 bleef van die 11,7 procent nog een schamele 2.8 procent over, wat overeenkomt met amper 0.6 procent van het bbp.  

In China daarentegen groeiden de investeringen in O&O tussen 2000 en 2017 jaar na jaar met 17 procent. Volgens de US National Science Foundation zou de Volksrepubliek in absolute investeringen de Verenigde Staten al in 2019 zijn voorbijgestoken.

Naast de ambitie om ten laatste in 2022 een bemand ruimtestation te bouwen – de Amerikanen verhinderden dat China zou deelnemen aan het ISS ( International Space Station) – liggen er plannen op tafel voor een herbruikbare ruimteraket, naar het model van de Space Shuttle. Daarnaast zullen ze in februari 2021 op Mars landen met de ruimtesonde Tianwen-1. Daar willen ze naar water gaan zoeken. Alsof dat alles nog niet volstaat, willen de Chinezen ook terug een man op de maan zetten. 

Dat de Chinezen 2 kilo rots van hun maanreis hebben teruggebracht is dan ook een symbolische overwinning. 63 jaar na datum wordt de droom van de oprichter van het moderne China alsnog gerealiseerd. De rots zal dan ook in Shaoshan – de geboorteplaats van Mao Zedong – worden uitgestald. Als een niet mis te verstaan bewijsstuk van het succesvolle pad dat China vandaag bewandelt.  

Conflicten in de maak

De Chinese progressie leidt ondertussen tot alsmaar meer confrontaties, in eerste instantie met de Angelsaksische landen. De Verenigde Staten liggen al langer in de clinch met China. Dat was het geval onder president Trump en niets wijst erop dat dit onder zijn opvolger Joe Biden zal veranderen. Ook Australië, Canada en het Verenigd Koninkrijk hebben steeds meer aanvaringen met China. Waarbij onderzoeken naar de oorsprong van het coronavirus en het bannen van de Chinese telecomgigant Huawei centraal staan.. 

Dat China een geduldige strategie uitbouwt leidt geen twijfel meer. Niet enkel om de economische en financiële dominantie van hun grootste concurrent de VS over te nemen, maar ook om hun  verhaal op de juiste manier aan de man te brengen. Vandaag gebruikt de Chinese leider Xi Jinping de geslaagde Covid 19–aanpak als het zoveelste bewijs dat de Chinese manier van regeren die van de meeste westerse regeringen overklast.

THE ASIA FILES is een verzameling artikels over China en het Aziatische continent. BusinessAM en Newsweek willen lezers daarmee beter informeren over de belangrijkste economische en maatschappelijke ontwikkelingen in die regio.