Europa heeft het moeilijk een positie in te nemen in het conflict tussen Israël en Hamas, waarbij in deze fase de Palestijnse bevolking in de Gazastrook dreigt het slachtoffer te worden. Dat leidde al tot hoogspanning tussen enkele leden van de Europese Commissie, maar ook op het allerhoogste niveau werd een oude, etterende wonde weer helemaal opengereten: de rivaliteit tussen Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en de voorzitter van de Europese raad Charles Michel is helemaal terug.

• Twee dagen na de terreurdaad van Hamas, waarbij meer dan duizend Israëli’s het leven lieten, kondigde Eurocommissaris voor Nabuurschap en Uitbreiding Oliver Varhelyi aan dat de EU alle humanitaire steun aan Palestina zal opschorten en onderzoeken. Diezelfde dag nog werd hij teruggefloten door zijn collega voor Crisismanagement, Janez Lenarčič, en Europa’s buitenlandchef Josep Borrell. De lopende projecten worden gewoon verdergezet.
• Daarop volgde de solo-koers van Ursula von der Leyen, die een bezoek aan Israël gebruikte om haar volledige steun uit te spreken voor de Israëlische aanpak van Hamas. Dat daarbij geen woord viel over de penibele situatie waarin Palestijnen in de Gazastrook verkeren, in het kruisvuur tussen het Israëlische leger en de terreurgroep, en de schending van Internationaal recht, schoot bij velen in het verkeerde keelgat. 
• Ook binnen de Commissie kreeg ze forse kritiek: zij heeft helemaal geen mandaat voor dergelijke uitspraken, in naam van alle EU-lidstaten. Dat is de rol van Borrell, die in zijn communicatie wel de aandacht legt op de situatie van de Palestijnen.

Sofagate

• In de coulissen grinnikte vervolgens één man om het schouwspel: Charles Michel, de voorzitter van de Europese raad, die al lang een ziekelijke rivaliteitsoorlog met von der Leyen uitvecht. 
• En dus legde Michel plots deze namiddag een Europese top vast met alle regeringsleiders, om de Europese positie uit te klaren. Een forse move van Michel, waarmee hij von der Leyen toch flink wat schade kan toebrengen. Haar wilde manoeuvre kan haar misschien wel een tweede mandaat kosten: door haar forse pro-Israëlische positie verliest ze alle steun in het Globale Zuiden en bij partners in het Midden-Oosten, waar Michel dan weer gezien kan worden als de grote verzoener. 
• Het is het zoveelste incident tussen het duo von der Leyen-Michel, die als twee haantjes vechten om ‘dé Europese toppoliticus’ te zijn. Zo was er het ondertussen beruchte ‘sofagate’: het duo was te gast bij Turks president Recep Tayyip Erdogan, maar er waren slechts twee stoelen. Erdogan nam plaats op de eerste, Michel haastte zich om de tweede te bezetten; von der Leyen moest genoegen nemen met de zetel. Dat beiden een andere aanpak hebben is ondertussen wel duidelijk, maar ook een gebrek aan duidelijke taakverdeling zorgt voor heel wat frictie.