Een nieuwe plotwending in het verhaal van de Europese groene taxonomie. Duitsland, de grootste economische macht in de eurozone en een zwaargewicht in het Europese anti-kernenergiekamp, heeft vanaf het begin op het voorstel geschoten. Indien de tekst zou worden aangenomen, overweegt het een klacht in te dienen en zich aan te sluiten bij twee buren, die eveneens tegen zijn. Maar zijn standpunt over gas lijkt onduidelijk.

In navolging van Oostenrijk en Luxemburg ziet ook Duitsland geen heil in het groene taxonomie-plan van de Europese Unie. Ter herinnering: het gaat hier over het onder bepaalde voorwaarden definiëren van gas- en kernenergieprojecten als ‘duurzaam’, en ‘in aanmerking komend voor overheidsfinanciering’. Een klacht bij het Europees Hof van Justitie ligt op tafel, als de tekst wordt aangenomen.

Het standpunt van Duitsland is echter dubbelzinnig. Oostenrijk is even erg tegen gas gekant als tegen kernenergie, evenals Luxemburg. Duitsland is tegen kernenergie, maar lijkt onbeslist over gas. Eind januari stemde het in de Europese Commissie officieel vóor gas, maar nu zijn er meningsverschillen in de Duitse regering: de socialisten zijn voor en de groenen zijn tegen, meldt Euractiv.

Rechtsgrondslag

Alvorens de procedures te starten, wacht Duitsland de stemming van de Europese Raad af, “en dan zullen we nagaan of alles juridisch correct en onberispelijk is”, verklaart minister van Economie en Klimaat Robert Habeck.

Als Duitsland de tekst wil betwisten, moet het stilaan zijn offensief op het juridische front starten. Het voorstel is opgesteld in een speciale juridische vorm, de “gedelegeerde handeling”. Dit is een versnelde procedure die de lidstaten in staat stelt hun wetgevingsbevoegdheden aan de Commissie te delegeren.

De Duitse regering hoopte dat deze procedure hier niet ingebouwd was: je kunt immers geen klacht indienen op basis van de inhoud van een voorstel, zegt regeringswoordvoerder Steffen Hebestreit. Hij ziet een eventuele klacht verworpen worden. De door de Commissie gekozen rechtsgrondslag lijkt hem vrij solide.

Groenen tegen gas?

Eind januari, nadat het document naar de Commissie was verstuurd, besloten de Grünen, de Duitse Groene Partij, zich koste wat het kost tegen de twee energiebronnen in het voorstel te verzetten.

Ministers van de partij moeten “onderzoeken of de gedelegeerde handeling verdedigbaar is en, zo niet, zelf een rechtszaak aanspannen tegen de indeling van kernenergie en aardgas in de groene taxonomie van de EU. Als dat niet mogelijk is, moeten ze zich aansluiten bij de rechtszaak van Oostenrijk en Luxemburg over deze kwestie”, citeert Euractiv verder.

De Duitse federale regering, pas vier maanden ver aan de macht, lijkt zich hoe dan ook in een gecompliceerde situatie te bevinden.

Vivaldiaanse onenigheid

België is bijzonder discreet als het om deze Europese tekst gaat. Het is namelijk de perfecte synthese van de Vivaldiaanse onenigheid: de MR is voorstander van kernenergie, de meerderheidspartners zijn tegen. De twee groene partijen zijn dan weer voorstander van het gebruik van gas om de kernuitstap te compenseren. Maar zij geven toe dat dit de CO2-uitstoot in België zal doen toenemen, terwijl de gascentrales waarvan in de tekst sprake is, de uitstoot moeten verminderen (die moeten de kolencentrales vervangen, anders komen ze niet in aanmerking voor investeringen).

Het debat over de steun aan de gezinnen in verband met de inflatie van de energieprijzen heeft opnieuw een paradox aan het licht gebracht: geen verlaging van de btw, omdat gas als vervuilend wordt beschouwd en het verbruik ervan niet mag worden aangemoedigd.

Welke andere anti-nucleaire en anti-gas bondgenoten?

Andere landen spreken zich ook uit tegen het label van gas en kernenergie als duurzaam, maar hebben nog niet laten weten of ze een klacht indienen, en zich aansluiten bij Oostenrijk en Luxemburg. Spanje wordt echter vaak als extra gewicht in de schaal gelegd. Maar de minister voor Ecologische Overgang, Teresa Ribera, zegt dat daarvoor eerst een duidelijke juridische analyse nodig is.

Oostenrijk lijkt er echter zeker van te zijn dat Spanje ook mee zal doen. Zijn juristen hebben de tekst vorig jaar geanalyseerd en vonden, in tegenstelling tot Duitsland, geen solide rechtsgrondslag voor de taxering van gas en nucleair als groen.

Hoe dan ook belooft deze tekst de Europese politieke wereld nog een tijdje op de proef te stellen.

(lb/lp)