De Turkse president Recep Tayyip Erdogan zei woensdag dat Turkije de gesprekken met Griekenland heeft stopzet. Deze werden sinds vorig jaar gevoerd en ondanks het feit dat ze weinig vooruitgang boekten, waren ze een middel voor de twee landen om hun frustraties te uiten, zonder hun toevlucht te nemen tot een militair antwoord. Turkije en Griekenland zijn beiden sinds 1952 lid van de NAVO.
Ankara hervatte vorig jaar de gesprekken met Athene, na een onderbreking van vijf jaar, om hun meningsverschillen te bespreken over een reeks van kwesties, waaronder de exploitatie van mineralen in het oostelijke deel van de Middellandse Zee en rivaliserende aanspraken in de Egeïsche Zee. Deze gesprekken hebben echter geen voortgang geboekt.
“Jullie blijven shows opvoeren met jullie vliegtuigen”, zei Erdogan woensdag. “Waar zijn jullie mee bezig? Leren jullie dan niets van de geschiedenis?” Daarmee verwijst de president naar een geschil over het luchtruim boven de eilanden in de Egeïsche Zee.
Erdogan ging verder: “Probeer niet met Turkije te dansen, je zult moe worden en vast komen te zitten. We voeren geen gesprekken meer met hen. Dit Griekenland is niet voor rede vatbaar”.
F-16 gevechtsvliegtuigen
Griekenland en Turkije liggen al lang met elkaar overhoop over tal van kwesties, waaronder de maritieme grenzen, het luchtruim, migranten en het etnisch gesplitste Cyprus. Vorige week liepen de spanningen weer verder op toen Erdogan zei dat de Griekse premier, Kyriakos Mitsotakis, niet langer “bestaat” voor hem, en hem beschuldigde van pogingen om de verkoop van F-16 vliegtuigen aan Turkije te blokkeren.
De Turkse minister van Buitenlandse Zaken, Mevlut Cavusoglu, zei dinsdag dat Griekenland internationale overeenkomsten schendt die de gedemilitariseerde status van eilanden in de Egeïsche Zee bepalen. Hij waarschuwde dat als Athene zijn koers niet wijzigt, Ankara zal reageren.
De Griekse premier Mitsotakis vertelde dinsdag aan journalisten na een top van de Europese Unie, dat hij zijn Europese collega’s had ingelicht over de “agressiviteit” van Turkije en de “provocaties” die door Griekenland niet kunnen worden getolereerd. “Ik zal niet betrokken raken bij een spel van persoonlijke beledigingen”, zei de premier. “Een nieuwe bron van spanning is wel het laatste wat onze regio nodig heeft en daarom reageert ons land kalm en beheerst op de provocaties van ons buurland. We zullen niet onze toevlucht nemen tot provocaties en beledigingen.”
De Griekse premier voegde eraan toe dat de vluchten van Turkse gevechtsvliegtuigen boven de Griekse eilanden “volkomen ongepast” zijn en dat Turkije moet inzien dat Griekenland zijn bondgenoten in de Europese Unie, de VS en elders zal gebruiken om zijn nationale belangen te verdedigen.
Bondskanselier Olaf Scholz
De Duitse Bondskanselier Olaf Scholz heeft Turkije opgeroepen zich terughoudend op te stellen tegenover Griekenland, nu de spanningen tussen de twee verder oplopen. “De kanselier is van mening dat, gezien de huidige situatie, het noodzakelijk is dat alle NAVO-bondgenoten één lijn trekken en zich onthouden van onderlinge provocaties”, zei een woordvoerder van Scholz in Berlijn.
Het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken veroordeelde de verklaring van Scholz en zei dat Ankara zijn soevereiniteit zal blijven verdedigen. “Wij veroordelen en verwerpen met klem de ongefundeerde uitspraken tegen ons land door de Duitsers.”
NAVO-lidmaatschap
Op 18 mei dienden Finland en Zweden hun officiële aanvraag tot lidmaatschap van de NAVO in. De twee landen deden dat als gevolg van de Russische invasie van Oekraïne. Vanaf het begin af aan stelde Erdogan zich echter negatief op tegenover een mogelijke toetreding van de twee Scandinavische landen. Het zouden namelijk “thuishavens zijn van terroristische organisaties”, aldus de Turkse president.
Die mening onderstreepte Erdogan afgelopen woensdag nogmaals. “De NAVO is een veiligheidsorganisatie, geen organisatie die terroristen steun”, zei Erdogan.
(am)