Key takeaways

• De VS hebben meerdere telefoongesprekken gevoerd met de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Abbas Araghchi.
• Iran heeft gesuggereerd dat het flexibiliteit zou kunnen tonen op nucleair gebied als de VS druk zou uitoefenen op Israël om de vijandelijkheden te staken.
• Een ontmoeting tussen Europese ambtenaren en de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Abbas Araghchi is gepland voor vrijdag in Genève.

Achtergrond van diplomatieke inspanningen

Te midden van de oplopende spanningen tussen Israël en Iran zijn discreet diplomatieke kanalen geopend. De speciale VS-gezant, Steve Witkoff, heeft meerdere gesprekken gevoerd met de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken, Abbas Araghchi, sinds Israël vorige week begon met luchtaanvallen op Iran. Dit meldt Reuters.

Deze gesprekken zijn de meest substantiële directe interactie tussen de twee partijen sinds het begin van de onderhandelingen in april. Daarvoor waren hun interacties beperkt tot korte uitwisselingen na indirecte gesprekken in Oman en Italië. Volgens diplomatieke bronnen heeft Araghchi het standpunt van Teheran overgebracht dat een terugkeer naar de onderhandelingen afhankelijk is van de stopzetting van de militaire acties door Israël.

Herziening van Amerikaans voorstel

De telefoongesprekken hadden naar verluidt ook betrekking op een herziening van een Amerikaans voorstel dat eind mei aan Iran werd voorgelegd. Dit voorstel voorziet in een regionaal consortium dat verantwoordelijk is voor uraniumverrijking buiten Iraans grondgebied. Iran heeft dit aanbod tot nu toe echter afgewezen.

Araghchi heeft, volgens bronnen dicht bij Teheran, gesuggereerd dat Iran flexibiliteit zou kunnen tonen op nucleair gebied als de VS druk zou uitoefenen op Israël om de vijandelijkheden te staken. Een Europese diplomaat bevestigde de boodschap van Araghchi en verklaarde dat Iran bereid is om de nucleaire besprekingen te hervatten, maar alleen als de Israëlische bombardementen ophouden.

Internationale betrokkenheid

Het eerste telefoongesprek werd naar verluidt geïnitieerd door de VS, die ook een nieuw voorstel presenteerden om de impasse te doorbreken. Dit voorstel probeert de tegenstrijdige eisen van beide partijen met elkaar te verzoenen.

President Trump houdt vast aan zijn standpunt om de uraniumverrijking in Iran te beëindigen, terwijl de Iraanse Opperste Leider Ali Khamenei erop staat dat over dit recht niet onderhandeld kan worden. Hoewel er gespeculeerd wordt over de vraag of Trump toestemming zou kunnen geven voor Amerikaanse militaire betrokkenheid bij Israëls campagne tegen de nucleaire en ballistische capaciteiten van Iran, heeft hij zich optimistisch getoond over het potentieel voor diplomatieke oplossingen.

Diplomatieke discussies tussen Europese ambtenaren en Marco Rubio

Hij sprak de bewering van de Franse president Emmanuel Macron op de G7-top tegen dat de VS een staakt-het-vuren had aangeboden, gevolgd door bredere besprekingen. Europese ambtenaren hebben overlegd met de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio, die ook aanwezig was op de G7-bijeenkomst.

Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland – samen bekend als de E3 en ondertekenaars van de nucleaire overeenkomst met Iran uit 2015 – hadden zondag een ministerieel gesprek met Araghchi. Een ontmoeting tussen de E3 en de Europese Unie met Araghchi is gepland voor vrijdag in Genève.

Diplomaten hebben opgemerkt dat Iran, gezien de Israëlische aanvallen en de retoriek van Trump, beperkingen ondervindt bij het aangaan van openbare onderhandelingen met de VS. Een door de Europeanen gefaciliteerde bijeenkomst wordt echter gezien als een meer haalbare weg om de diplomatie te bevorderen.