Het is een stokpaardje van Thomas Dermine (PS), de staatssecretaris voor Relance: de Europese begrotingsregels. De afgelopen twee decennia is immers gebleken hoe zeer de EU, door de Maastrichtregels, de lidstaten in een budgettair en fiscaal kader hield, een dwangbuis bijna. Wie zich niet aan voldoende strenge begrotingsdiscipline hield, belandde op het strafbankje bij de Commissie: 3 procent maximum overheidstekort was de absolute limiet. En eigenlijk ook 60 procent schuld ten opzichte van het bbp, al was dat laatste veel minder haalbaar.
- Een te conservatief beleid, zo vindt de PS al jaren: premier Elio Di Rupo clashte destijds niet toevallig met de Commissie en hun liberale commissaris Olli Rehn, over die regels.
- Nu voert Dermine de forcing: hij wil in de EU andere regels, en krijgt daarvoor alvast alle socialistische ministers, heel de PS, maar ook Frank Vandenbroucke (Vooruit) en Meryame Kitir (Vooruit) achter een open brief, die hij in De Tijd en L’Echo laat verschijnen. De essentie: geen regels meer over de begroting zoals voor de pandemie.
- “30 jaar na het Verdrag van Maastricht moeten we de Europese economische governance herdenken vanuit een meer autonoom, sociaal en ecologisch Europa. Dat is de enige manier om onze welvaart en sociale cohesie op de lange termijn te garanderen”, zo schrijven Dermine en co.
- Die zien daarbij de EU als een niveau dat een eigen financiële huishouding moet hebben, eigen belastingen moet heffen, en vooral eigen schuldpapier moet uitgeven: “De eurozone en de Europese Unie moeten over een reële begrotingscapaciteit op Europees niveau beschikken om te kunnen reageren op crisissen, maar ook om te investeren in Europese gemeenschappelijke voorzieningen gelinkt aan de uitdagingen op sociaal vlak, rond de klimaat- en digitale transitie, en wat betreft strategische autonomie”, zo schrijven ze.
- Dat sluit alvast helemaal aan bij de tijdsgeest: de eerste stappen binnen de EU werden hiervoor gezet met de bazooka van 750 miljard die de EU als reddingspakket op tafel legde na de pandemie.
- Maar of het zover komt om heel het idee van het ‘Europees Stabiliteits- en Groeipact’ ofwel de Maastrichtnormen te gaan herschrijven, dat is maar de vraag: dat blijft een politiek bijzonder gevoelig thema in heel Europa. En daarbij komen de krekels, ook wel de ‘Club Med’ genoemd, met landen als Frankrijk, Italië, Griekenland, Spanje, en Portugal, onvermijdelijk tegenover de mieren, of de ‘frugals’ te staan, met Nederland, de Baltische landen, Oostenrijk en eigenlijk ook Duitsland.
- België danst daarbij altijd op twee benen: echt willen toetreden tot de Club Med, heeft er nooit ingezeten. Dat is politiek gezien in Vlaanderen veel moeilijker, met een overwegend centrumrechtse voorkeur. Maar voor de socialistische ministers is er geen twijfel: met de open brief bekennen ze alvast heel duidelijk kleur, in welke club zij België zien.
