Ondanks intensieve pogingen om digitale propaganda te bestrijden, neemt de omvang van het probleem op grote schaal toe. Dat zegt een onderzoek door wetenschappers van het Oxford Internet Institute (OII) aan de University of Oxford in Groot-Brittannië.

“De manipulatie van de publieke opinie met behulp van sociale media vormt voor de maatschappij een belangrijke bedreiging,” zegt onderzoeksleider Samantha Bradshaw, sociologe aan het Oxford Internet Institute.

Desinformatie

“Over de hele wereld maken overheidsinstanties en politieke partijen gebruik van sociale media om nepnieuws en desinformatie te verspreiden, censuur en controle uit te oefenen en het vertrouwen in de media, de openbare instellingen en de wetenschap te ondermijnen,” zeggen de onderzoekers.

“In achtenveertig verschillende landen konden problemen met manipulatie worden opgetekend. Dat betekende een stijging met twintig landen op één jaar tijd.”“De groei wordt vooral gedragen door politieke partijen die tijdens verkiezingsperiodes desinformatie en nepnieuws willen verspreiden,” betoogt Bradshaw. “Deze partijen leren van de strategieën die werden ingezet rond het brexit-referendum in Groot-Brittannië en de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten.”

“Er wordt steeds vaker beroep gedaan op bots, nepnieuws en desinformatie om kiezers te polariseren en te manipuleren, ondanks de inspanningen van regeringen in veel democratieën om de problemen met nieuwe wetgeving te bestrijden. In landen met een totalitair karakter wordt deze strijd echter vaak aangegrepen om censuur en onderdrukking te legitimeren.”

Zakelijke belangen

Er moet volgens de onderzoekers ook worden vastgesteld dat deze misleidende en manipulerende campagnes ook op zoek gaan naar nieuwe platformen om de efficiëntie van hun acties verder op te voeren. Onder meer wordt gewag gemaakt van chattoepassingen, terwijl tevens gepoogd wordt om legitieme content in diskrediet te brengen.

“Naarmate de autoriteiten wettelijke en regelgevende initiatieven nemen om manipulerende activiteiten te beteugelen, zal de propagande wellicht op zoek gaan naar nieuwe platformen en kanalen om misleidende boodschappen te kunnen blijven verspreiden.”“Achter de georganiseerde manipulatie van sociale media gaan grote zakelijke belangen schuil,” benadrukt Samantha Bradshaw. “Vermoed wordt dat aan deze activiteiten tientallen miljoenen dollar worden besteed.”

Een gedeelte van die budgetten kan mogelijk worden geïnvesteerd in legitieme reclame op sociale media, maar er is zeker en vast een groeiende industrie die zich toespitst op de aanmaak van valse accounts, fictieve online commentatoren en politieke bots.”