In het nieuws: Ken McCallum, de directeur-generaal van de militaire geheime dienst MI5, zei in zijn jaarlijkse toespraak dat dit jaar zeker 600 Russische functionarissen Europa zijn uitgezet. 400 van hen zouden volgens het agentschap actief hebben gespioneerd voor het Kremlin.

• “De uitzettingen betekenen een zeer grote deuk in het Russische spionage-apparaat in Europa”, aldus McCallum. “Alle uitgezette agenten zijn daarnaast opgenomen in een Europese database, waardoor het voor de Russen niet meer mogelijk is om een spion na uitzetting in een andere lidstaat te herinstalleren”.
• Dankzij de database kan het Kremlin een grote hoeveelheid goed getrainde en ervaren geheim agenten niet meer inzetten, stelt de directeur-generaal. “Het spionage-apparaat van Moskou zal nog vele jaren minder efficiënt zijn dan voorheen”.
• Volgens de Brit zou de Russische autocraat Vladimir Poetin “enorm verrast zijn” door de massale uitzettingen. “Poetin had hier niet op gerekend. Het is een enorm belangrijke slag voor de Europese veiligheidsdiensten, samen met de gecoördineerde golven van sancties”. 
• McCallum zei dat de reactie van de Britse geheime diensten een model volgde dat is opgezet in de nasleep van de zenuwgasvergiftiging van Sergei Skripal en zijn dochter Yulia in 2018, door het Kremlin.
• En ook Brussel heeft verschillende Russische diplomaten het land uitgezet. Eind maart werden zeker 21 Russen de toegang tot België ontnomen. 

De Brit sprak ook zijn zorgen uit over de groeiende dreiging van Iran in het Verenigd Koninkrijk.

• “We vrezen voor mogelijke ontvoeringen of aanslagen op personen die door het regime in Teheran worden beschouwd als ‘vijanden van de staat’”. Hij onthulde dat er sinds januari in het VK al tien “potentiële bedreigingen” zijn geweest.

Chinese diaspora

Van de staatsactoren vormt China “de meest ingrijpende strategische uitdaging voor het VK”, zei McCallum.

• “We zien dat de Chinese autoriteiten het lange spel spelen door contacten te cultiveren en door de publieke opinie in het voordeel van China te manipuleren. Ze proberen niet alleen prominente parlementsleden te beïnvloeden, maar ook de Chinese diaspora te controleren en intimideren”.
• Hij verwees met zijn opmerking naar een incident vorige maand in Manchester, toen een man die buiten het Chinese consulaat protesteerde, zei dat hij door gemaskerde mannen naar binnen werd gesleurd en vervolgens geschopt en geslagen.
• Recentelijk raakte bekend dat Beijing verschillende overzeese politiebureaus heeft geopend in het Westen, bedoeld om de Chinese bevolking buiten de eigen landsgrenzen te controleren. Zo zouden er sinds 2018 twee kantoren in de Nederlandse steden Amsterdam en Rotterdam actief zijn.
• “Passende actie zal ondernomen worden. We nemen dit heel serieus”, lieten de steden weten aan NU.nl.

Spionage-hotspot: En ook in de Zwitserse stad Genève zijn ze op hun hoede. 

• Als gevolg van de oorlog in Oekraïne en de uitzettingen van Russische diplomaten uit Europese lidstaten, verwachten de Zwitsers een toename van spionage-activiteiten in de stad.
• De inlichtingendienst van het land wees met name naar de vele internationale instellingen, ngo’s, denktanks, onderzoeksinstituten, financiers, grondstoffenhandelaars en afdelingen van de Verenigde Naties die zijn gevestigd in de stad. 
• De stad zou mogelijk een “spionage-hotspot” kunnen worden.

(lb)