Het vliegdekschip Admiral Kuznetsov blijft een probleemkindje voor de Russische marine. Het schip is al sinds 2017 in onderhoud op een scheepswerf in Moermansk. Verwacht wordt dat het tegen eind 2024 terug operationeel is, al kunnen bij die datum stevige vraagtekens gesteld worden.

In totaal varen op dit moment 26 vliegdekschepen rond op zee. De Verenigde Staten hebben duidelijk de overmacht: maar liefst elf schepen zijn in bezit van de Amerikaanse marine, en deze zijn dan ook nog eens veruit de grootste: met een lengte van 333 meter steken ze nog een kleine 30 meter verder uit dan de Russische Admiral Kuznetsov, en qua tonnage zijn ze ongeveer dubbel zo zwaar.

Geschil om schip

De Admiral Kuznetsov is ver verwijderd van de modernste vliegdekschepen: het schip werd in 1985 voor het eerst te water gelaten, op de scheepswerf van de Oekraïense (toen nog Sovjet-Unie) stad Mikolaiv. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie en de Oekraïense onafhankelijkheid was het schip nog onderwerp van een diplomatiek geschil tussen Oekraïne en het nieuwe Rusland. De Oekraïense president Leonid Kravtsjoek stelde de kapitein van het schip, Viktor Yarygin, via een telegram voor om tijdelijk aan te meren in Sebastopol, op de Krim, tot uitgeklaard was of het schip nu Oekraïense of Russische eigendom was.

Uiteindelijk zakte de vice-commandant van de Russische Noordelijke Vloot, Yuri Oestimenko, zelf af naar de Krim, om Yarigin opdracht te geven uit te varen naar de marinebasis van Vidyayevo, in het Hoge Noorden. Daar kwam het schip pas meer dan een jaar later aan.

In de daaropvolgende jaren deed het schip regelmatig dienst, zowel bij trainings- als echte gevechtsmissies. Zo zouden in 2016 Russische Sukhoi Su-33-gevechtsvliegtuigen vanop de Admiral Kuznetsov worden gelanceerd om de posities van IS en Al-Nusra (de Syrische tak van Al Qaida) in de provincies Idlib en Homs, in het noorden van Syrië, te bombarderen.

De problemen

Het jaar nadien werd echter beslist dat het vliegdekschip in groot onderhoud moest. Zo moesten de aandrijving en elektronica van het schip worden vernieuwd, om zijn levensduur te verlengen. De modernisering van het schip zou ervoor moeten zorgen dat het nog 25 jaar langer zou kunnen dienst doen. Maar bijna gelijk met de werken, startten de problemen.

Op 30 oktober 2018 raakte het schip beschadigd toen het voor anker lag in de Baai van Kola, voor de kust van de Russische stad Moermansk. Daar werd aan het schip gewerkt in een drijvend droogdok, destijds het grootste ter wereld, dat gebouwd was om te werken aan schepen en onderzeeërs die te groot waren voor de faciliteiten in de marinebasis zelf.

Dat droogdok begon, door een technisch defect, plots te zinken. Een 70 ton zware kraan begon te wankelen en viel op het dek van de Admiral Kuznetsov, wat een gat maakte met een omvang van 19 vierkante meter. In het ongeluk raakten ook enkele arbeiders gewond, het drijvend droogdok werd plots een gezonken droogdok.

Sop en kolen

Uiteindelijk duurde het drie maanden voor de kraan kon worden weggehaald. Het schip zelf werd ook hersteld, wat meer dan één miljoen dollar kostte en tot acht maanden duurde. In december 2019 vond opnieuw op het schip een incident plaats. Er brak een brand uit die aan twee arbeiders het leven kostte en veertien anderen verwondde.

Ook het schip zelf raakte zwaar beschadigd; een bron binnen de Noordelijke Vloot liet aan het Russische persagentschap Kommersant weten dat het totale kostenplaatje voor de herstellingen en modernisering van het schip opliepen tot maar liefst 1,5 miljard dollar.

Op dat moment werd al de vraag gesteld of het sop de kolen wel waard was en of het ondertussen 35 jaar oude schip niet beter vervangen zou worden door een nieuw. De plannen voor een opvolger waren er namelijk al. Anno 2022 is het definitieve ontwerp echter nog niet goedgekeurd en het lijkt maar de vraag of dit er nog ooit komt. Rusland verkocht de plannen ondertussen door aan India en lijkt niet voldoende budget op overschot te hebben om een nieuw vliegdekschip te bouwen, de oorlog in Oekraïne in het achterhoofd houdend.

En dan moest het laatste probleem nog komen. Want afgelopen week brak opnieuw brand uit op het schip, die wel snel kon worden geblust, zonder te veel schade. Het schip werd net klaar gemaakt om het droogdok te verlaten, een operatie die wel een maand zou duren. Desondanks zal de complete modernisering nog wel even duren; tegen eind 2024 zou het dan finaal klaar zijn om terug te worden ingezet door de Russische marine.

(mah)