Rusland is ’s werelds op één na belangrijkste wapenexporteur wereldwijd, na uiteraard de Verenigde Staten. Hoewel de Russen nog steeds vier keer minder wapens uitvoeren dan de Amerikanen is de stijgende trend ook de haviken in de regering Trump niet ontgaan.
Was dit de reden dat de voorbije week tien Amerikaanse oorlogsschepen en 2 onderzeeërs richting Syrië vertrokken en zo voor de grootste Amerikaanse machtsontplooiing sinds de invasie van Irak in 2003 zorgden? Het antwoord op die vraag zullen we waarschijnlijk nooit krijgen, maar vast staat dat zowel Donald Trump als zijn Russische ambtsgenoot Poetin geen kans verloren laten gaan om de superioriteit van hun oorlogsmateriaal (‘nice and new and smart’ te promoten om de verkoop ervan aan te zwengelen.
Het dubbelspel van Erdogan, al-Sisi en vrienden
Dat dit tot geopolitieke spanningen leidt zagen we eerder deze maand toen de Turkse president Recep Tayyip Erdo?an de aankoop van een geavanceerd S-400 Russisch luchtafweersysteem aankondigde, ondaks fel protest van diens NAVO-bondgenoten. Poetin gooide nog wat olie op het vuur en kondigde aan dat hij de levering van het systeem nog zou versnellen.
Volgens Rachel Stohl van het Stimson Center wordt de keuze om wapens bij Rusland of de VS te kopen wel degelijk als ‘een politiek statement’ beschouwd. Dat Erdogan op die manier de banden met Rusland wil aanscherpen om tegelijkertijd meer toegevingen van de Amerikanen in Syrië in de wacht te slepen, maakt deel uit van het politieke pokerspel. Maar het blijft niet bij Turkije. Volgens het SIPRI kocht ook Egypte – traditioneel een klant van de VS – in 2017 voor ruim 1,1 miljard dollar aan Russische wapens. Ook de Egyptische president Abdel Fattah al-Sisi wil dus zowel Washington als Moskou te vriend houden.
© EPA
Azië is de grootste markt voor Rusland
Hoewel de uitvoer van Russische wapens naar het Midden Oosten stilaan enige betekenis krijgt, zijn vooral Aziatische landen klant in Moskou. Volgens het Chatham House ging 56% van alle Russische export sinds 2000 richting India of China. Dat India nu de banden met de VS aanhaalt is Poetin dus een doorn in het oog, al wordt dat ruimschoots gecompenseerd door de verkoop van wapens aan Pakistan, dat de voorbije twee jaar voor het eerst in meer dan tien jaar meer wapens invoert uit Rusland dan uit de VS.
Made in Russia? Petroleum, aardgas en… wapens
Weinige westerlingen hebben producten in huis waarop ‘Made in the Russian Federation’ staat. Wapens zijn naast petroleum en aardgas dus een van de weinige uitzonderingen op die regel. Rusland behoort inzake wapenproductie wel degelijk tot de wereldtop en laat geen kans voorbij gaan om nieuwe klanten te ronselen.
De VS blijven voorlopig ongenaakbaar en verkochten in 2017 wapens aan dubbel zo veel landen als Rusland. Waarom? Omdat Rusland niet alle gesofisticeerde systemen produceert die rijke landen als Saoedi-Arabië wensen. Anderen zijn dan weer beducht om Washington voor het hoofd te stoten.
© EPA