Sinds in juli dit jaar aan boord van het International Space Station (ISS) een beeldvormingsspectrometer werd geïnstalleerd, slaagde het apparaat er al in om in Centraal-Azië, het Midden-Oosten en het zuidwesten van de Verenigde Staten meer dan vijftig super-producenten van het broeikasgas methaan te identificeren. Dat heeft de Amerikaanse National Aeronautics and Space Administration (NASA) gemeld.
“De spectrometer was vooral ontworpen om de studie van stof in de lucht en de effecten van het fenomeen op de klimaatverandering te bevorderen”, merkte de NASA op. “Maar het apparaat bleek ook bijzonder geschikt voor een andere belangrijke aardwetenschappelijke functie. Het toestel slaagde er immers in om grote, wereldwijde emissies van methaan, een krachtig broeikasgas, te detecteren.”
Onbekende bronnen
“Deze nieuw detecties van methaan zijn vooral gelinkt aan grote installaties voor de productie van olie en gas en aan grote stortplaatsen”, voerde het Amerikaanse ruimtevaartbureau aan. “Een aantal haarden waren al langer bekend, maar de spectrometer slaagde er ook in tot nu toe onbekende bronnen te ontdekken.”
De spectrometer werd in de eerste plaats gebouwd voor het project Earth Surface Mineral Dust Investigation (Emit). Dat diende de minerale samenstelling te bepalen van stof dat vanuit de woestijnen en andere droge gebieden op aarde in de atmosfeer wordt geblazen. Daarbij meet het apparaat de golflengten van het licht dat door de bodem van die gebieden wordt weerkaatst.
Emit moet wetenschappers helpen onderscheiden of het stof dat in de atmosfeer van verschillende delen van de wereld aanwezig is, de warmte van de zon vasthoudt of afvoert en daarmee een factor is in de opwarming dan wel de afkoeling van de planeet.
“De activiteit van de spectrometer toonde dat methaan de eigenschap heeft om infrarood licht te absorberen in een uniek patroon dat door het apparaat gemakkelijk kan worden gedetecteerd”, zeggen wetenschappers van het Jet Propulsion Laboratory (JPL) van de NASA in de buurt van Los Angeles, waar het instrument werd ontworpen en gebouwd.
Emit cirkelt aan boord van het internationaal ruimtestation, op een hoogte van 420 kilometer, in een baan van telkens negentig minuten rond de aarde. Daarbij kan het apparaat uitgestrekte gebieden van de planeet met een diameter van tientallen kilometers scannen, maar is ook in staat locaties met de omvang van een voetbalveld te detecteren.
“Een aantal van de methaanpluimen die Emit heeft gedetecteerd, behoren tot de grootste emissies van het gas die ooit zijn waargenomen”, benadrukt Andrew Thorpe, de wetenschapper van het Jet Propulsion Laboratory die het methaanonderzoek leidt.
Turkmenistan
Methaan is een bijproduct van ontbindend organisch materiaal en het belangrijkste bestanddeel van aardgas dat in elektriciteitscentrales wordt gebruikt. Het product is slechts verantwoordelijk voor een kleine fractie van alle emissies van broeikasgassen die door de mens worden veroorzaakt.
Methaan kan echter ongeveer tachtig keer meer warmte vasthouden dan eenzelfde volume koolstofdioxide. Vergeleken met koolstofdioxide, dat eeuwenlang in de atmosfeer blijft hangen, blijft methaan slechts ongeveer tien jaar in de lucht aanwezig. Dit betekent dat een vermindering van de methaanuitstoot een meer direct effect op de opwarming van de aarde heeft.
Emit vond onder meer een nieuw cluster van twaalf methaanpluimen rond sites voor de productie van olie en gas in Turkmenistan. Sommige pluimen bleken zich meer dan 32 kilometer uit te strekken. Wetenschappers schatten dat deze Turkmeense sites samen ongeveer 50.400 kilogram methaan per uur uitstoten.
Dat komt overeen met de pieken die midden vorig decennium werden opgetekend bij de ontploffing in het gasveld van Aliso Canyon in de buurt van Los Angeles. Dat ongeval vertegenwoordigde een van de grootste accidentele methaanemissies in de geschiedenis van de Verenigde Staten.
Twee andere grote bronnen bleken een olieveld in New Mexico en een site voor afvalverwerking in Iran. Die twee locaties vertegenwoordigen samen een uitstoot van bijna 29.000 kilogram methaan per uur. Geen van beide bronnen was eerder bij de wetenschappers bekend.
“Emit is een van de vijfentwintig instrumenten die momenteel in een baan rond de aarde voor observaties van de planeet worden ingezet”, stipte de NASA nog aan. “Het apparaat zal gedurende een jaar metingen verrichten. Daarbij kunnen mogelijk nog honderden andere grote bronnen van methaan-emissies aan het licht komen.
(jvdh)
