Wijnexpert Frank Van der Auwera laat z’n, eigengereide, licht schijnen over de wijnactualiteit

Voor heel wat wijnjournalisten- en handelaars blijft het een raadsel. Al jaren bazuinen we enthousiast dat Riesling een van de misschien wel mooiste, veelzijdigste en gastronomisch lucratiefste druivenvariëteiten is. En ook al groeit de populariteit in onze horeca en soms zelfs in privékelders, toch investeren veel wijnliefhebbers liever in andere flessen en appellaties, met Chardonnay op kop. Waarom is Riesling dan toch niet overal dé witte chouchou?

Laten we met de blote cijfers beginnen via deze grafiek, die de Riesling-aanplant in kaart zet. Wat leren we hier uit?

Enerzijds natuurlijk dat Duitsland nog steeds de wereldkampioen van deze variëteit blijft met 36% van de geëxploiteerde oppervlakte – alle dertien wijnproducerende Duitse gebieden hebben wel Riesling staan –, ongenaakbaar ver verwijderd van zelfs de eerste achtervolgers.

Anderzijds zien we ook tientallen landen opduiken, verspreid over zoveel continenten, waar deze druif succesvol kon aarden, met een verrassend sterke prestatie van producenten waarvan je het niet meteen verwacht, zoals Roemenië (belangrijker dan Frankrijk in oppervlakte, respectievelijk 10,2% versus 6,7%!), Rusland, Moldavië of zelfs China.

Riesling is kortom een globetrotter, vooral happy in zogeheten ‘cool climate’-regio’s.

Maar waarom, en kijk maar even heel eerlijk in uw eigen stock of naar uw bestelgedrag op restaurant, blijft Riesling dan toch proportioneel gesproken het kneusje, vergeleken met andere globetrottende variëteiten zoals Chardonnay of Sauvignon Blanc?

Babelse verwarring

Ik zie vier redenen waarom Riesling (nog) niet de absolute witte chouchou-druif is.

1. Een versatiele variëteit

Riesling blijkt een heel versatiele variëteit, die in vrijwel alle smaakmodellen kan gebotteld worden: van sprankelende sekt, lichtvoetige citrusfrisse wijntjes, over beendroge minerale exemplaren, tot demi-secs en zelfs liqoureuze dessertwijnen of uitzonderlijke ijswijnen.

Riesling is bovendien een druif die enorm de kenmerken van haar terroir opzuigt en dit vaak ook tot in de fles laat identificeren. Deze versatiliteit is beslist een bonus, maar tegelijk ook een minpunt, want veel doorsnee consumenten kunnen niet altijd de etiketten ontcijferen – zeker niet de Duitse labels! –, zodat ze vaak de verkeerde stijl van het schap plukken. En in plaats van die citrusfrisse Riesling dan helaas een halfzoet exemplaar in hun glas ontdekken, en dan weer commercieel voor jaren afhaken. Velen associëren Riesling trouwens nog per definitie met ‘zoet’, terwijl net in het ‘droge’ genre zoveel vooruitgang is geboekt.

2. Het prijsverschil

Deze enorme waaier aan smaken en stijlen vertaalt zich natuurlijk ook in een enorme spanningsboog qua prijzen. Ook dàt verwart de consument die niet meteen veel (voor)kennis heeft van deze druif. Want waarom kost die ‘gewone’ Classic Riesling in de supermarkt slechts 6 euro, maar die Grosses Gewächs – de top van de Duitse kwaliteitspiramide – 30 euro of meer per fles? Of sterker, een kabouterflesje Riesling Eiswein 80 euro?

3. Eerdere ervaringen

Eerdere ervaringen met Riesling hypothekeren vaak ook de keuze van deze variëteit, bijvoorbeeld op restaurant. Wie ooit een té appelzure of peerzoete Duitse Riesling heeft gedronken of een Elzasser-versie waarvan het boeket vaak heel sterk pétroleert en aards ruikt (wat niet iedereen apprecieert), staat immers weigerachtig om nog eens zo’n experiment aan tafel te wagen.

Opnieuw vormt de complexiteit van vooral de Duitse etikettering, met de vele verwijzingen naar ‘Weinbergen’ (waarmee eigenlijk wijngaarden bedoeld worden) en de selectiviteit qua pluktechnieken (Auslese, Spätlese, … ), een rem op meer Riesling-consumptie. Veel consumenten snappen er geen snars van, of willen geen ‘inspanning’ doen als ze zin hebben in een glas wijn.

4. Naamchaos

Riesling lijdt nog aan een andere naamchaos. Want buiten ‘pure’ Riesling, circuleren er in de wijnwereld ook cuvées op basis van Welschriesling, Graševina, Olaszrizling, Emerald Riesling, Romaanse riesling of Riesling italico, druivensoorten die vaak te vinden zijn in de landen die aan de Donau liggen.

Maar de Kroatische Graševina bijvoorbeeld – en alle varianten ervan waar de voorvoegsels welsch, laški, olasz of vlašsky aan de familienaam Riesling worden gekoppeld – is qua DNA nu eenmaal geen Riesling. Wie dus toch een Welschriesling ontkurkt, kan wel eens voor een verrassing staan als hij/zij een Duitse Riesling gewend is of verwacht.

De troefkaarten

Maar het is natuurlijk niet allemaal kommer en kwel: Riesling bezit ook veel troefkaarten.

1. ‘Krasse knarren’

Tenzij het om echte instapcuvées gaat die slechts een actieradius van één, maximaal twee jaar na hun oogst halen, kunnen veel Rieslings enorm mooi ouderen.

Zelfs op hoge leeftijd kunnen rijpe Rieslings hun fraîcheur behouden en extra diepgang ontwikkelen. En die ‘krasse knarren’ kunnen we vaak nog aanschaffen tegen een onvoorstelbaar lage prijs, zeker als we dit vergelijken met grote Chardonnay.

2. Gastronomische acrobaat

Riesling blijft een gastronomische acrobaat, zeker ook door zijn natuurlijke aciditeit en uitgesproken aroma’s. Naargelang zijn ‘sec’ of ‘zoet’ karakter én zijn origine (een Australische Riesling verschilt wel structureel van een Oostenrijkse bijvoorbeeld) kan deze toch altijd zeer aromatische druif een prima sparring worden van allerlei soorten rivier- of zeevis, wit vlees, geroosterd gevogelte (eend, gans, kalkoen), tempura van groenten, eenden- of ganzenlever, Chinese schotels, Thai food, zeevruchten, kazen en voor de zoetere versies zelfs fruitdesserts of patisserie.

Alleen met té rood vlees zijn de smaakhuwelijken lastiger. Maar ook als aperitief of genietwijn op zich is veel Riesling haast onklopbaar, want zo boeiend.

3. Bescheiden alcoholpercentage

Veel Rieslingcuvées leveren hun krachtpatserijen en aroma’s af tegen een nochtans bescheiden alcoholpercentage. Droge Rieslings van 14% of meer alcohol zal je zelden of nooit aantreffen.

De gemiddelde Riesling-cuvée draagt circa 2 à 3% minder alcohol dan veel andere witte concurrenten, wat echter zijn parfum, samenhang of fruitconcentratie nooit negatief beïnvloedt. In een wereld waar weer volop calorieën worden geteld, is dat commercieel natuurlijk een meevaller.