In het nieuws: De financiële markten hebben een turbulente week achter de rug. Veel beleggers zagen de waarde van hun portefeuilles slinken, voornamelijk de bankaandelen kregen rake klappen. Indien de crisis aanhoudt, kan dat ook gevolgen hebben voor de kredietnemers.

• Door het verstrakkende geldbeleid van de Europese Centrale Bank (ECB) is het prijskaartje van consumenten- en woonkredieten fors gestegen.
  • Uit de rentebarometer van Immotheker blijkt dat de vaste rente op een woonlening met een looptijd van 25 jaar en een quotiteit (verhouding tussen het leenbedrag en de aankoopwaarde van een woning) van minstens 80 procent het voorbije jaar is gestegen van 2,03 naar 3,83 procent. De impact op de maandelijkse aflossing is niet te onderschatten: wie 250.000 euro leent, betaalt nu 227 euro per maand meer af.
• Ondanks de onzekerheid in de financiële sector heeft de monetaire instelling donderdag beslist om de rente verder te verhogen met 50 basispunten. Sinds de zomer van 2022 is de rente al met 350 basispunten gestegen.

Dubbel slecht nieuws

Impact crisis: De aanhoudende renteverhoging is dubbel slecht nieuws voor de kredietnemers als de crisis verder escaleert.

• Als de financiële sector de wind van voren krijgt, wordt het voor de banken almaar moeilijker om zich te financieren. Beleggers hebben immers minder vertrouwen om hun geld toe te steken aan de banken. Ze eisen daarom een hogere risicopremie. Ook de regulatoren zullen de banken meer in de gaten houden. Om het vertrouwen opnieuw te winnen, zullen ze meer kapitaalbuffers aanhouden. “Banken zullen voorzichtiger zijn met het verstrekken van kredieten. Ze zullen ook de kosten optrekken”, merkt James Knightley, hoofdeconoom bij ING, op.
• Dat is ook wat er gebeurd is in 2008. De gemiddelde rente op een woonlening met een looptijd van 25 jaar was toen op het hoogtepunt gestegen tot ruim 6,1 procent, leert de rentebarometer.
• De langetermijnrente, die mee de prijs van de woonkredieten bepaalt, is de voorbije dagen door de paniekreactie wel gedaald, maar die kan opnieuw even snel stijgen, zeker omdat de ECB het verstrakkende geldbeleid niet staakt. Kans is dus klein dat de (tijdelijke) afzwakking van die rente zal leiden tot goedkopere kredieten.

De meningen over de jongste renteverhoging zijn verdeeld. Volgens beursexpert Stefan Willems was een verhoging met 50 basispunten nodig om aan te tonen dat de ECB vertrouwen heeft in de financiële sector. Dominique Dewitte, hoofdredacteur van Business AM, waarschuwt dan weer dat de monetaire instelling een zoveelste own goal scoort.

Andere situatie: Hoe dan ook merken verschillende experten en politici op dat we de situatie vandaag niet mogen vergelijken met de bankencrisis van 2008. “We hebben onze lessen getrokken uit die crisis. De regelgeving voor banken is strenger dan toen”, merkte de Duitse bondskanselier Olaf Scholz bijvoorbeeld op in een interview met het Handelsblatt. Zo moeten de financiële instellingen onder andere meer kapitaal in huis houden.

• We verwachten dan ook niet dat deze crisis zal leiden tot de rentetarieven van zo’n vijftien jaar geleden.

(dv)