China heeft voor zichzelf in de wereldwijde energietransitie een cruciale machtspositie gecreëerd. Dat kan voor markten zoals de Verenigde Staten of West-Europa uiterst belangrijke repercussies hebben. Die waarschuwing staat in een rapport van het Baker Institute for Public Policy van de Rice University in de Amerikaanse stad Houston.
De druk om wereldwijd naar elektrische mobiliteit over te schakelen, zal volgens de onderzoekers in de toeleveringsketen tot een grotere complexiteit leiden. Aangevoerd wordt dat hierdoor de alternatieve energietransitie in de Verenigde Staten en West-Europa zou kunnen worden ondermijnd.
Het rapport richt zich specifiek op nikkel, maar de onderzoekers maken gewag van implicaties voor de bredere toeleveringsketens van mineralen en materialen die nodig zijn voor een grootschalige energietransitie.
Strategische planning
“Hoewel Rusland een aanzienlijke invloed heeft op de prijzen voor olie en gas, verbleekt die impact in vergelijking met de positie die China voor zichzelf heeft uitgebouwd in een aantal verschillende industrieën die cruciaal zijn voor de energietransitie”, benadrukt onderzoeker Michelle Michot Foss, grondstoffenexpert bij het Baker Institute.
“Het wordt steeds duidelijker dat China zichzelf heeft gepositioneerd als de poortwachter van de energietransitie. Dat heeft brede implicaties voor de strategische planning in onder meer de Verenigde Staten.”
De onderzoekers wijzen erop dat nikkel van bijzonder groot belang is voor fabrikanten van elektrische wagens. Het metaal vormt immers een cruciaal onderdeel van de batterijen voor de voertuigen. Indonesië herbergt de grootste nikkelreserves in de hele wereld. Dat heeft onder meer de Chinese groep Tsingshan Holding aangetrokken.
“Tsingshan heeft in Indonesië aanzienlijke investeringen gedaan om de hand op grote voorraden te kunnen leggen”, merken de onderzoekers op. “De Chinese groep exploiteert het grootste nikkelsyndicaat in de wereld.”
“Het concern is niet alleen gespecialiseerd in de ontginning en raffinage van nikkel, maar heeft ook een grote greep op de verdere verwerking van het product. Dat geldt tevens voor de logistiek, het havenbeheer, de handel en het transport.”
Er wordt opgemerkt dat de wereldwijde consumptie van nikkel het voorbije decennium met bijna 90 procent is toegenomen. “Deze stijging manifesteerde zich vooral voor in China, gedreven door de staalproductie”, voeren de onderzoekers aan.
“Batterijen nemen momenteel ongeveer 7 procent van totale vraag naar nikkel voor hun rekening, maar tegen het einde van volgend decennium zou dat aandeel tot 33 procent kunnen oplopen. De dominantie van China kan daarbij de bevoorrading van de Verenigde Staten en andere markten in het gedrang brengen.”
Geopolitieke spanningen
“De status van China als gatekeeper op de wereldwijde batterijmarkt, leidt tot een aantal grote uitdagingen”, waarschuwt Foss. “Die situatie wordt nog beklemtoond door het feit dat China tevens een grote impact heeft op de energiemarkt en de beschikbaarheid van een brede waaier grondstoffen.”
“Het model van de Chinese strategische economische macht is tot de hele keten van de productie van elektrische voertuigen doorgedrongen. Chinese entiteiten hebben inmiddels een aanzienlijke controle verworven over verschillende schakels van deze kritieke toeleveringsketens.”
“Overheidsstimulansen kunnen in de Verenigde Staten weliswaar de verkoop van elektrische voertuigen bevorderen, maar daarbij zal men nog altijd met de problemen van een gebrekkige infrastructuur worden geconfronteerd”, merkt Foss op.
“Onder meer moet worden afgerekend met onstabiele toeleveringsketens voor grondstoffen, een beperkte capaciteit voor de productie van batterijen en een gebrek aan infrastructuur om de elektrische voertuigen van elektriciteit te voorzien. Er zijn ook onvoldoende oplossingen om de wisselende leveringen aan zonnekracht en windenergie aan te vullen.”
“Men moet zich tegelijkertijd afvragen op welke manier de elektrificatie, maar ook de bouw en het onderhoud van de wegeninfrastructuur zal kunnen worden gefinancierd”, beklemtoont Foss. “Er zal immers niet langer rijkelijk beroep kunnen worden gedaan op de inkomsten uit brandstofbelastingen.”
“Er moet dan ook bekeken worden op welke manier de Chinese dominantie een impact zou kunnen hebben op de doelstellingen die onder meer de Verenigde Staten en de Europese landen op het gebied van emissiereductie naar voor hebben geschoven. De geopolitieke spanningen die deze periode kenmerken, stellen die uitdagingen nog scherper.”