De prijs van aardgas op de toonaangevende Nederlandse TTF-markt is de voorbije dagen scherp gestegen. Een van de belangrijkste redenen is de oorlog in Israël. Het land heeft aan energiereus Chevron Corp. opgedragen om een belangrijk gasveld tijdelijk stop te zetten.
Prijs van aardgas schiet omhoog, en niet enkel door oorlog tussen Israël en Hamas
Waarom is dit belangrijk?
Meer dan anderhalf jaar na de start van de oorlog in Oekraïne is Europa er grotendeels in geslaagd om af te kicken van Russisch aardgas. Maar daar betaalde het Oude Continent een hevige prijs voor. Het is nu immers quasi volledig afhankelijk van de internationale markt, waar prijzen ferm kunnen schommelen en waar het moet concurreren met andere grote importeurs als China en Japan. De voorbije maanden zijn prijzen meermaals fors gestegen door gebeurtenissen die enkele jaren terug weinig impactvol zouden zijn geweest.In het nieuws: Israël heeft uit veiligheidsoverwegingen besloten dat Chevron het offshore gasplatform Tamar moet stilleggen.
- Tamar is het op een na grootste aardgasveld van het land. Het platform bij het grootste veld, Leviathan, blijft voorlopig gas oppompen.
- Sinds het nieuws bekend werd gemaakt, is de prijs van aardgas op de TTF-markt met zo’n 15 procent gestegen, naar zo’n 50 euro per megawattuur (MWh).
Meer achtergrond: Israël ontdekte de gasvelden Tamar en Leviathan in respectievelijk 2009 en 2010 en probeert sindsdien een regionale gashub worden. Tamar is goed voor bijna de helft van de Israëlische productie.
- Het land exporteert normaal gezien een aanzienlijke hoeveelheid van het gewonnen aardgas naar Egypte. Daar wordt het vloeibaar gemaakt, om vervolgens geëxporteerd te worden. Volgens data van nieuwsdienst Bloomberg vloeit het merendeel van het vloeibaar gemaakt aardgas (LNG) uit Egypte naar Europa.
- De link met Europa is ook meteen de reden dat Chevron een vinger in de pap wilde. In 2020 gaf het bedrijf zo’n 13 miljard dollar uit om Noble Energy over te nemen, een Amerikaans bedrijf dat een aanzienlijk deel van de Israëlische gasvelden bezat.
Sabotage?
Maar: De sluiting van Tamar is de voornaamste, maar niet de enige reden dat de prijs omhoog ging.
- Handelaren maken zich ook zorgen dat een conflict in Israël een impact kan hebben op het nabijgelegen Suezkanaal, een belangrijke handelsroute voor LNG afkomstig van andere oorden.
- Tegelijkertijd hebben Finland en Estland zondag een ongewone drukdaling waargenomen in de offshore gaspijpleiding Balticconnector. Volgens Fins president Sauli Niinistö is de schade aan de pijpleiding wellicht het gevolg van sabotage. De gasstroom werd stilgelegd en de reparatiewerkzaamheden zouden maanden kunnen duren. Het incident doet sterk denken aan de sabotage van de Nord Stream-pijpleidingen vorig jaar en doet de angst rijzen dat de Europese aardgasinfrastructuur niet voldoende beschermd is tegen invloeden van buitenaf.
- Ook aan de andere kant van de wereld, in Australië, steken spanningen opnieuw de kop op. Werknemers bij de LNG-faciliteiten van Chevron zijn er van plan om opnieuw te staken. Toen dat vorige maand gebeurde, steeg de prijs van LNG op de TTF-markt met meer dan 8 procent. De locaties waarop gestaakt zal worden, zijn goed voor zo’n 7 procent van de wereldwijde LNG-productie.
Opvallend: De grote prijsstijgingen tonen aan dat de Europese aardgasmarkt allesbehalve stabiel is, ondanks het feit dat de gasvoorraden op moment van schrijven voor zo’n 97 procent gevuld zijn. Het Oude Continent kampt nu regelmatig met forse prijsschommelingen. Volgens het Internationaal Energieagentschap (IEA) zal de markt pas tegen 2025 stabiliseren.
(evb)
