Rusland moet zichzelf van het internet loskoppelen. Dat heeft de Russische president Vladimir Poetin gezegd. Een dergelijke ingreep moet ervoor zorgen dat de Russische economie offline kan overleven. Bij die operatie zou Rusland duikboten inzetten om een aantal vitale internationale communicatiekabels door te knippen.

Volgens lokale media is nog voor begin april een oefening voor de bescherming van de digitale Russische infrastructuur voorzien. Daarin zou een simulatie zijn begrepen waarin Russische duikboten onderzeese internetkabels doorknippen.

Digitale verdediging

“Rusland wil efficiënte maatregelen om bij een oorlog een sterke verdediging te kunnen garanderen,” zeggen de media. “In dergelijke situaties moet het land kunnen voorkomen dat een agressor de digitale navelstreng van Rusland zou kunnen doorsnijden.”

Volgens RosBiznesKonsalting werkt de Russische regering aan een wet die alle binnenlandse internet-operatoren verplicht te garanderen dat ze in alle omstandigheden zouden kunnen blijven werken. Dat geldt ook voor situaties waarin de Russische providers geïsoleerd zouden raken van de rest van de wereld.

“De test met een afkoppeling van het wereldwijde web moet toelaten te achterhalen welke technische en juridische uitdagingen nog resten om de wetgeving te voltooien,” zeggen waarnemers. “Daarbij wordt ook gekeken naar maatregelen die kunnen garanderen dat de internet-operatoren zich aan de nieuwe richtlijnen gehoorzamen.”

In de nieuwe wet is tevens voorzien dat alle providers hun verkeer omleiden langs punten die onder controle van Roskomnadzor, de Russische regelgever voor telecommunicatie, staan. Dat maakt het voor de Russische regering ook gemakkelijker om toezicht op het binnenlandse internetverkeer te houden. Tevens zou men ook contacten met de buitenwereld gemakkelijker kunnen controleren.

China

Roskomnadzor heeft al aangekondigd verboden content te zullen blokkeren. De regulator wil er ook voor zorgen dat de onderlinge communicatie tussen Russische partijen niet kan worden omgeleid naar het buitenland, waar de informatie mogelijk door vijandige instanties zou kunnen worden onderschept.

De Russische regering gaf al aan dat minstens 95 procent van alle binnenlandse online trafieken voor begin volgend jaar over interne verbindingen moeten lopen. De strategie doet denken aan de ingrepen die eerder ook China heeft doorgevoerd om zijn online wereld onder controle te kunnen houden.

“Rusland is misschien van plan om zijn burgers op dezelfde manier te isoleren en te controleren,” zeggen waarnemers. “De Russische regering blokkeert al de toegang tot internationale sites met informatie over de annexatie van de Krim en Georgië. Ook diverse sociale netwerken – zoals Linkedin of Dailymotion – zijn geblokkeerd.”

Militaire analisten hebben de voorbije periode gewezen op de toenemende aantallen Russisch duikboten rond belangrijke knooppunten van onderzeese internet-verbindingen. Deze locaties zijn immers potentieel kwetsbare elementen die de werking van het wereldwijde web gevoelig zouden kunnen verstoren.

Twee jaar geleden waarschuwde een Britse legerofficier dat een aanval op de internet-kabels een onmiddellijke en potentieel catastrofale weerslag op de wereldeconomie zou kunnen hebben. Maar experts zijn verdeeld over de dreiging. Er is ook geen duidelijkheid over de acties van de Russische duikboten.

Het internet telt wereldwijd ongeveer 430 onderzeese kabels. Geregeld raken kabels beschadigd door onder meer grondverschuivingen of ankers van schepen. Meestal zorgt een omleiding, als er voldoende connectiviteit beschikbaar is, snel voor een oplossing. Experts zijn het er wel over eens dat een wereldwijd gecoördineerde aanval de potentie heeft om de internationale communicatie zware schade toe te brengen.