Rusland heeft de waarde van zijn export naar Brazilië in de eerste helft van dit jaar bijna verdubbeld. Het land is daarmee de vijfde leverancier van de grootste economie van Latijns-Amerika geworden.
Ondanks het brede pakket aan sancties die de westerse wereld aan Rusland heeft opgelegd, weten Moskou en Brasilia elkaar nog steeds regelmatig te vinden. Het Westen hoopte met zijn maatregelen de Russische economie te verstikken, om zo een einde aan de oorlog in Oekraïne af te dwingen. Maar het plan vindt geen gehoor in het Zuid-Amerikaanse land.
Tussen januari en juli 2021 importeerde Brazilië het equivalent van 2,6 miljard dollar uit Rusland. In de eerste zeven maanden van 2022 steeg dit cijfer tot 5,1 miljard dollar. Andersom nam de verkoop van Brazilië aan Rusland ook toe, met name de verscheping van sojabonen en suiker. Zo steeg de export naar Rusland van 843 miljoen dollar in 2021, naar 1,1 miljard dollar dit jaar.
Bovendien staat Rusland nu op de vijfde plaats van landen met het grootste aandeel in de Braziliaanse markt. Vorig jaar stond het land nog op de 11de plaats. Met andere woorden, Rusland boekt meer verkopen aan Brazilië dan Mexico, Zuid-Korea, Japan en Canada. Deskundigen verwachten zelfs dat het land dit jaar nog Argentinië zal inhalen.
Brandstofprijzen en meststoffen
Volgens deskundigen wegen er twee belangrijke aspecten mee in de relatie tussen de twee landen. Ten eerste is er de nationale brandstofcrisis in Brazilië. Het staatsbedrijf Petrobras past zijn benzine- en dieselprijzen aan de wereldwijde marktschommelingen aan, terwijl de lokale lonen niet hetzelfde tempo volgen. Dit creëert onrust onder de bevolking in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2 oktober, wanneer Bolsonaro een tweede ambtstermijn ambieert.
Daarom overweegt de Braziliaanse president om brandstof uit Rusland in te voeren. “We hebben nood aan voedsel- en energiezekerheid. Er is daarom een kans dat we diesel uit Rusland zullen gaan kopen voor een gunstige prijs,” zei Bolsonaro begin juli.
Daarnaast is de machtige Braziliaanse agriculturele sector sterk afhankelijk van Russische meststoffen. Het land, dat wereldwijd een van de belangrijkste exporteurs van sojabonen en maïs is, vreest dat de sancties een negatieve invloed zullen hebben op het vermogen om kunstmest te importeren uit Rusland. Boeren in het land kopen maar liefst 85 procent van hun meststoffen op de wereldmarkt en Rusland blijft nog altijd de belangrijkste leverancier.
“Wij zullen ons niet houden aan de sancties tegen Rusland. We zullen doorgaan met het in stand houden van onze evenwichtspositie, omdat we zonder dat delicate evenwicht geen meststoffen hebben voor onze landbouw”. Dat zei Bolsonaro op het Global Agribusiness Forum 2022, dat gehouden werd in het Braziliaanse São Paulo.
Poetin en Bolsonaro behouden contact
Tijdens de eerste maanden van de oorlog oefenden de VS en de EU druk uit op de regering van Bolsonaro. Brazilië zou zich namelijk moeten aansluiten bij de westerse initiatieven om Rusland te isoleren. De inspanningen bleken echter tevergeefs: Poetin en Bolsonaro bleven elkaar de afgelopen maanden regelmatig spreken.
Het leverde de Braziliaan een hoop kritiek op, voornamelijk van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky. Half juli sprak de Oekraïner Bolsonaro aan de telefoon. “Ik vraag dat alle handelspartners zich aansluiten bij de sancties tegen de agressor”, zei Zelensky.
Maar Bolsonaro ging niet in op het verzoek om zich aan te sluiten bij de westerse sancties en hield een dialoog in stand met het Kremlin. In bepaalde gevallen bekritiseerden Braziliaanse diplomaten zelfs de sancties tegen Rusland en waarschuwden dat de maatregelen de honger in de wereld aanzienlijk zouden kunnen doen toenemen.
(as)