In België en Duitsland zijn de afvalverwerkingssystemen volledig verzadigd. Recyclage van het puin is onmogelijk en de stortplaatsen zijn overbelast. We moeten echter snel handelen: het gezondheidsrisico voor de bevolking is reëel.
De zware overstromingen van juli hebben Europa opgeschrikt door de omvang van de schade en het verlies aan mensenlevens, vooral in België en Duitsland. En voor de zwaarst getroffen regio’s is een terugkeer naar een normale situatie niet voor meteen. Want toen het water zich terugtrok, lieten ze duizelingwekkende hoeveelheden afval achter.
Afval? Koelkasten, wasmachines, tuinmeubelen, zelfs auto’s. Alles wat in een huis kan worden opgeslagen, en wat stroomafwaarts is gesleept, vermengd en samengesmolten onder tonnen modder. Metaal, plastic, elektrische onderdelen die normaal allemaal gerecycled zouden worden. Maar voor het grootste deel van dit afval, is het bijna onmogelijk.
Volgens Patrick Hasenkamp, vicevoorzitter van de VKU, de Duitse vereniging van plaatselijke overheden, heeft het water alles door elkaar gemengd: “Het grootste probleem is het heterogene karakter van deze afvalmassa. Het is niet alleen vol water en slib, maar ook vervuild met chemicaliën en uitwerpselen. Dit maakt sorteren uiterst moeilijk. Je kan alleen de grotere stukken scheiden, zoals bouwafval, of elektrische apparatuur.”
Jaren werk
Het overgrote deel van het afval is potentieel te giftig voor recyclage en zal in een verbrandingsoven terechtkomen. “In Duitsland draaien de bestaande ovens echter al op 95% van hun capaciteit”, waarschuwt Hasenkamp. “Om alles te verbranden, zouden we technisch gezien een extra afvalverbrandingsoven nodig hebben. Het opruimen kan enkele jaren duren.”
De situatie is niet beter in België, waar de hoeveelheid puin die moet worden verwijderd, de verbeelding tart. De schattingen liggen rond de anderhalf miljoen ton. Dit is het equivalent van driekwart van het huishoudelijk afval dat gemiddeld in heel Wallonië in een jaar wordt geproduceerd. De stortplaatsen zijn nu al overbelast: in de regio Luik moest afval worden gestort op een stuk snelweg.
Giftig afval
Volgens Cédric Slegers, van het recyclagebedrijf Comet, dat gespecialiseerd is in voertuigen, zullen deze snel moeten worden verwijderd: “Wij schatten dat tussen 40.000 en 50.000 voertuigen in de regio buiten gebruik zijn. En dit is een potentieel gezondheidsrisico voor de bevolking: als afval dat giftige stoffen bevat niet snel wordt ingezameld, zal het het milieu verontreinigen. Dus inzameling is onze prioriteit.”
In de getroffen gebieden in België hebben de autoriteiten de bevolking reeds opgedragen al het voor consumptie bestemde water te koken, omdat er geen garantie is dat er geen besmetting heeft plaatsgevonden door chemicaliën, brandstoffen, landbouwafval of zelfs de inhoud van riolen, die door de waterstroom aan de oppervlakte is gekomen. Na een grootschalige ramp is de grootste moordenaar vaak de terugkeer van ziekten, zoals tyfus, die goed gedijen wanneer de sanitaire omstandigheden verslechteren.
(bzg)
Lees ook: