Indien de waterbom die afgelopen zomer in Wallonië (en Duitsland) viel, op Vlaanderen terecht zou komen, zou die zware neerslag 8,1 miljard euro schade aanrichten. Dat berekenden de Vlaamse Waterweg nv (DVW) en het Waterbouwkundig Laboratorium in opdracht van Vlaams minister van Openbare Werken Lydia Peeters (Open Vld).

Tussen 13 en 16 juli 2021 viel een enorme hoeveelheid neerslag in het zuiden en oosten van het land. Terwijl Vlaanderen grotendeels gespaard bleef van menselijke en extreme materiële schade, werd Wallonië bijzonder hard getroffen. Zeker 41 mensen lieten vorige zomer het leven tijdens de overstromingen.

Minister Peeters liet in het najaar twee “wat-als-scenario’s” voor Vlaanderen uitwerken. Simulaties van DVW hielden rekening met twee neerslagscenario’s voor bevaarbare waterlopen in zeven rivierbekkens.

Het eerste scenario, een kleine waterbom genoemd, heeft een neerslaghoeveelheid van circa 107 millimeter binnen een periode van 48 uur. Dat komt overeen met de neerslaghoeveelheid in het Demerbekken op 14 en 15 juli 2021. Het tweede en zwaardere scenario, een grote waterbom genoemd, heeft een neerslaghoeveelheid van circa 230 millimeter binnen een periode van 48 uur. Dat komt overeen met de neerslaghoeveelheid in de Vesdervallei op 14 en 15 juli.

Gent en Denderstreek kwetsbaar

Zo’n kleine waterbom zou 4.900 woningen treffen, deelt minister Peeters mee. “De totale schade zou dan oplopen tot 289 miljoen euro. Volgens het neerslagscenario met 230 millimeter neerslag zouden circa 86.000 woningen getroffen worden en de totale schade zou oplopen tot maar liefst 8,1 miljard euro.”

Oost-Vlaanderen zou de meest kwetsbare Vlaamse provincie zijn in het geval van zo’n grote waterbom. “Het water van de Leie en de Bovenschelde komt samen in de Ringvaart rond Gent. Door de grote omvang van deze rivierbekkens worden zeer hoge afvoeren gegenereerd die grote overstromingen veroorzaken in de regio rondom Gent”, aldus het kabinet van de minister.

De potentiële schade in Gent alleen zou in het scenario met 230 millimeter neerslag oplopen tot zo’n 3 miljard euro. “Ook in de Dendervallei neemt de schade in hetzelfde scenario toe tot meer dan 1 miljard euro, waarbij in de gemeente Ninove de schade oploopt tot circa een half miljard euro en in Liedekerke, Geraardsbergen en Denderleeuw de schade per stad of gemeente meer dan 100 miljoen euro bedraagt.”

Winterbed

De regio langs de Maas zou relatief goed beschermd zijn tegen wateroverlast, zelfs bij een grote waterbom. Het overstromingsmodel van de Maas beperkt zich tot het zogenaamde winterbed, een overstromingsgebied langsheen de Maas waar veel onteigend werd.

De berekende schade blijft beperkt tot 65,70 miljoen euro in het zwaarste scenario. “Gelet dat het winterbed van de Maas bijna volledig onbebouwd is, worden bij een volledige inname van dit gebied slechts vijftien woningen getroffen.”

“Het concept ‘Ruimte voor water’ zoals in de Maasvallei toegepast, kan in de rest van Vlaanderen als voorbeeld dienen voor waterbeveiliging, landschap, natuur en recreatie”, concludeert het kabinet van minister Peeters.

(mah)