Bij cd&v had men flink ingezet op de fiscale hervorming van Vincent Van Peteghem (cd&v), de minister van Financiën. Meer zelfs: op niveau van de partijvoorzitters was er zelfs sprake van een ‘entente’, tussen Georges-Louis Bouchez en Sammy Mahdi, om toch die hervorming erdoor te krijgen.

In het nieuws: Alleen, het zijn de Vlaamse liberalen die nu koud water op die plannen van cd&v gieten. Dat is op zich opvallend, omdat premier Alexander De Croo net een pak hervormingen nog had aangekondigd, als werven, om tegen maart te regelen met zijn Vivaldi-coalitie. En daar stond ook die fiscale hervorming bij.

• Maar het signaal van afgelopen weekend loog er niet om: zowel voorzitter Egbert Lachaert als premier De Croo waren duidelijk in hun afwijzing. Zij komen tot de conclusie dat er geen budgettaire marge is om de taksen te verlagen. En dat ze dan toch liever passen voor een hervorming die een vestzak-broekzak operatie wordt.
• “Als de enige ambitie is om de lasten op arbeid met 30 euro per maand te verlagen, maar we nemen dat terug via allerlei zaken zoals voordelen van alle aard, maaltijdcheques of bedrijfswagens. Sorry, maar dat gaan we niet doen”, zo stelde hij in Het Nieuwsblad. En nog: De grote hervorming waarmee je de mensen blij gaat maken en waarmee je minder belastingen heft, is voor later.”
• Daarbij gaf hij letterlijk aan dat in het regeerakkoord ook enkel staat “dat de fiscale hervorming wordt voorbereid tegen 2024”, een ambitie die nochtans expliciet werd aangescherpt door Vivaldi in het najaar van 2022. Toen was er sprake, bij de begrotingsbesprekingen, dat Van Peteghem “met concrete voorstellen zou komen”. Vanuit cd&v kwam toen het signaal: de hervorming komt er wél. Al wilde premier De Croo dat toen al niet zo expliciet gezegd hebben, in zijn State of the Union. Met goede reden, zo blijkt nu.
• Voor cd&v komt dit als bijzonder slecht nieuws, want zij zagen in die hervorming wel een kroonjuweel waar ze nog mee zouden kunnen uitpakken. Voorzitter Mahdi probeerde nog de meubelen te redden, door dit weekend Het Nieuwsblad te beschuldigen van “een titel te zetten die helemaal niet weergeeft wat Lachaert zegt”, nadat die kopten dat “Lachaert de fiscale hervorming begraaft”. Lachaert zelf trok de juistheid van die titel ook openlijk in twijfel.
• Maar in realiteit was het kalf wel degelijk verdronken: ook Bouchez tweette, “er komt geen fiscale hervorming als we de belastingdruk niet verminderen. Het principe is simpel en duidelijk”. Tot zover de entente cordial met cd&v.
• En op De Zevende Dag ging ook premier De Croo verder op dat elan: “Bij een taxshift wordt steeds de nadruk gelegd op de mensen die er dan op vooruit gaan. Maar een taxshift zorgt er per definitie voor dat bij sommigen de lasten verlagen, maar voor anderen de lasten verhogen. En men zwijgt over diegenen die een verhoging gaan krijgen.”

De essentie: De Croo geeft één van de werven van zijn regering op voor electorale zuiverheid, straks in 2024.

• Voor cd&v dus een grote klap, maar evengoed voor de PS en Vooruit, waar men fors inzette op de fiscale hervormingen. Daar reageerde fiscaal specialist Joris Vandenbroucke (Vooruit) teleurgesteld: “De stilstand die Lachaert predikt, komt wie inkomsten verwerft uit kapitaal en gretig gebruik maakt van fiscale niches heel goed uit.”
• En ook Groen reageerde fel, ook daar had men heel hard ingezet om een “meer rechtvaardige fiscaliteit” als thema. “De vorige tax cut in de Zweedse regering sloeg een structureel miljardengat in de begroting. Durf werken echt aantrekkelijk te maken. Verhoog gericht de nettolonen. Met een correcte bijdrage van de vermogenden”, zo stelde co-voorzitter Jeremie Vaneeckhout (Groen).
• Maar bij Open Vld heeft men heel duidelijk de afweging gemaakt dat ze niet naar de kiezer willen met onder meer een extra taks op de tweede woning, of het afschaffen van maaltijdcheques en bedrijfswagens. Voor Open Vld blijft de fiscaliteit de core business, en net daar wil men absoluut geloofwaardigheid terugwinnen. Liever dus naar de kiezer in 2024 trekken met de belofte voor een nieuwe lastenverlaging, dan nu enerzijds de lasten op arbeid wel verlagen, maar anderzijds wel een hele reeks nieuwe taksen te moeten slikken.
• Dat premier De Croo daarbij één van zijn ‘hervormingswerven’ opgeeft, in de aanloop naar maart en de begrotingscontrole, lijkt minder van belang dan de ‘zuiverheid’ van de liberale lijn, straks in 2024: een belangrijke strategische keuze, die Open Vld dit weekend maakte.